تبیین اجتماعی داستان ماهی کوچولو از نگاه ساختارگرایی
الموضوعات :مجید ابتدائی 1 , جواد مهربان قزل حصار 2 , بتول فخر اسلام 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
3 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
الکلمات المفتاحية: صمد بهرنگی, ماهی سیاه کوچولو, ساختارگرایی, فرمالیست, آزادی, عدالت.,
ملخص المقالة :
در بين آثار صمد بهرنگی که همه سرشار از مسائل اخلاقی،سیاسی،فرهنگی است به داستان ماهی سیاه کوچولو برمی خوریم که با سیر ملایم زندگی که نظم و هماهنگی عادي را برهم می زند و مسیر زندگی خویش را جدای از اندیشه های دیگران تعیین می نماید داستانی با ظاهر ساده و مفاهیم بسیار نغز است،ماهی قهرمان داستان که نماد تک نواز و تک سوار آزادی خواه است که جوياي حقیقت زندگی.صمد بهرنگی با ساختار داستانی خویش وفرم مناسب، مسیر داستان را به گونه اي رقم مي زند كه ذهم سيال خواننده را در دريافت حقيقت پويا سازد. پژوهش حاضر سعي براين دارد كه با سير در داستان ماهي سياه كوچولو صمد بهرنگي را در زمره ي فرم انديشان قرار دهد كه محتواي تازه و مفاهيم جديد را در فرم كهن نمود بخشيده و طبق نظريه ي فرم انديشان روسي كه ادبيات و هنر را جداي از واقعيت زندگي مي دانند و فرماليست هاي روس با بيان نظريه ي خود به قانون ايستايي در گذشته متهم شده اند و در مقابل آن ها به نظريه مرگ مولف ياكوبسن كه مي رسيم محتواي تازه را ذهن خواننده اثر به اثر مي بخشد. پژوهش دراین مورد به صورت تحلیلی کتابخانه ای به توصیف داستان پرداخته شده و پرده از اسرار آن برداشته می‌شود.
قرآن کریم.
آرام، عباس(1370)کندوکاوی در آثار صمد بهرنگی، چاپ افست آرمان، عطایی.
نمینی، ح(2537)صمد بهرنگی با موج های ارس به دریا پیوست: ج دوم تهران- مسعود سعد.
تودوروف، تزوتان(1385)نظریه های ادبیات متن هایی از فرمالیست های روس، مترجم عاطفه طاهایی، نشر اختران.
شاهکویی، محمد حسن(1393)فرمالیسم روسی وتناقض های فلسفی، ج اول، تهران، متین.
پراپ، ولادیمیر(1398)ریخت شناسی قصه های پریان، ترجمه فریدون بدره ای، چ ششم، انتشارات توس.
زرافا، میشل(1386)جامعه شناسی ادبیات داستانی، مترجم نسرین پروینی، تهران، انتشارات سخن.
كانت، ايمانوئل(1402)، نقد قوه ي حكم، ترجمه عبدالكريم رشيديان، نشر ني.
درویشان، اشرف علی(1394)یادمان صمد بهرنگی، نبریز، انتشارات موغام.
بهرنگی، صمد(1398)متن کامل قصه های صمد بهرنگی، چاپ 11، تهران، نشر خلاق.
قاضی نور، قدسی(1370)نوآوری ممتاز، مجله ی آدینه شماره62-63، مهرماه 1370.
يزداني، كهتر، ماهي سياه كوچولو هنوز هواي دريا دارد، مجله چيستا، سال يازدهم، اسفندماه 1372 و فروردين ماه 1373 شماره 6و7 شماره رديف 106 و107 ، ص.499
قاضي نور، قدسي، (مهرماه 1370) نوآوري ممتاز، مجله ي آدينه، شماره 62و63 ص77.
هزارخاني، منوچهر: (1356) جهان بيني ماهي سياه كوچولو، كتاب مرجان، شماره 4، ص155.
5 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 22 - 5
تبیین اجتماعی داستان ماهی کوچولو
از نگاه ساختارگرایی
مجید ابتدائی 1
جواد مهربان قزل حصار 2
بتول فخر اسلام 3
چکیده
در بين آثار صمد بهرنگی که همه سرشار از مسائل اخلاقی،سیاسی،فرهنگی است به داستان ماهی سیاه کوچولو برمی خوریم که با سیر ملایم زندگی که نظم و هماهنگی عادي را برهم می زند و مسیر زندگی خویش را جدای از اندیشه های دیگران تعیین می نماید داستانی با ظاهر ساده و مفاهیم بسیار نغز است،ماهی قهرمان داستان که نماد تک نواز و تک سوار آزادی خواه است که جوياي حقیقت زندگی.صمد بهرنگی با ساختار داستانی خویش وفرم مناسب، مسیر داستان را به گونه اي رقم مي زند كه ذهم سيال خواننده را در دريافت حقيقت پويا سازد. پژوهش حاضر سعي براين دارد كه با سير در داستان ماهي سياه كوچولو صمد بهرنگي را در زمره ي فرم انديشان قرار دهد كه محتواي تازه و مفاهيم جديد را در فرم كهن نمود بخشيده و طبق نظريه ي فرم انديشان روسي كه ادبيات و هنر را جداي از واقعيت زندگي مي دانند و فرماليست هاي روس با بيان نظريه ي خود به قانون ايستايي در گذشته متهم شده اند و در مقابل آن ها به نظريه مرگ مولف ياكوبسن كه مي رسيم محتواي تازه را ذهن خواننده اثر به اثر مي بخشد. پژوهش دراین مورد به صورت تحلیلی کتابخانه ای به توصیف داستان پرداخته شده و پرده از اسرار آن برداشته می‌شود.
واژگان كليدي
صمد بهرنگی، ماهی سیاه کوچولو، ساختارگرایی، فرمالیست، آزادی، عدالت.
[1] . دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
Email: Poiqwasdf@gmail.com
[2] . دانشیار، گروه زبان وادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: drmehraaban@mashdiau.ac.ir
[3] . استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
Email: dr.bfakhreeslam@gmail.com
تاریخ دریافت: 7/6/1403 پذیرش نهایی: 4/9/1403
