• فهرس المقالات Master plan

      • حرية الوصول المقاله

        1 - بررسي و تبيين شاخص‌ها، معيارها و ضوابط طراحي و معماري پارك‌هاي علم و فناوري در ايران
        سعید صمدی مهدی طاهرزاده
        پارك‌هاي فناوري بعنوان يکي از نهادهاي اجتماعي و حلقه‌اي از زنجيره توسعه اقتصادي مبتني بر فناوري در دهه 1960 شکل گرفتند. با توجه به رويکرد سياست‌گذاران به توسعه همه جانبه (زير بنايي و ساختاري) تحت راهبري فناوري که از دهه 1980 شروع شد، توسعه و ايجاد پارك‌هاي فناوري نيز به أکثر
        پارك‌هاي فناوري بعنوان يکي از نهادهاي اجتماعي و حلقه‌اي از زنجيره توسعه اقتصادي مبتني بر فناوري در دهه 1960 شکل گرفتند. با توجه به رويکرد سياست‌گذاران به توسعه همه جانبه (زير بنايي و ساختاري) تحت راهبري فناوري که از دهه 1980 شروع شد، توسعه و ايجاد پارك‌هاي فناوري نيز به عنوان بخشي از اين رويکرد رواج يافت و مورد استقبال دولتمردان، انديشمندان و صاحبنظران کليه کشورها (اعم از توسعه يافته يا در حال توسعه) قرار گرفت، به نحوي که در حال حاضر بيش از هزار پارک فناوري در عرصه بين المللي شکل گرفته و توسعه يافته‌اند. در ايران نيز توجه به راهبرد و سياست ايجاد پارك‌ها که از دو دهه گذشته مورد توجه واقع شده، سبب شد تا پارك‌هاي متعددي در سطوح ملي و منطقه‌اي شکل بگيرد که بعضاً به دلايل گوناگوني از جمله عدم حمايت‌هاي مالي و اعتباري مناسب، مبهم و نامشخص بودن سياست‌گذاري‌ها، اهداف و راهبردهاي ايجاد و مهمتر از آنها، فقدان ضوابط، معيارها و شاخص‌هاي نظام‌مند در زمينه مکان يابي، طراحي و .. احداث اين پارک‌ها، با موفقيت چنداني روبرو نبوده است. در اين مقاله که بر اساس روش توصيفي- تحليلي و ديدگاهي تعمق نگر در خصوص تجارب کشورهاي توسعه يافته‌اي چون امريکا، استراليا و … و همچنين کشورهاي در حال توسعه‌اي چون سنگاپور و .. تنظيم شده، سعي شده است تا با بررسي تحليلي بر Master plan پارك‌هاي فوق الذکر و ساختار کالبدي- فضايي کنوني پارك‌هاي علم و فناوري کشور بتواند به تعيين و تبيين معيارها و ضوابط طراحي و معماري اين پارك‌ها (از جمله معيارهايي چون مقياس، فرآيند توسعه، شاخص‌هاي استقرار و موقعيت، نظام حرکتي، نظام کالبدي که خود شامل فيزيونومي پارك‌ها، حجم، ميزان و نقش فضاهاي باز و توده، يکپارچگي طرح، استقلال فضايي، انعطاف پذيري و رواني و شاخص بسيار مهم عملکرد و .. ) دست يازد. اميد است نتايج حاصل از اين مطالعه بتواند به تدوين آئين نامه ضوابط و مقررات طراحي و معماري احداث پارك‌هاي علم و فناوري کمک کرده و با خلق افقي روشن در اين زمينه، ضمن ارتقاي بهره‌وري و کارايي اين پارك‌ها، زمينه و بستر لازم براي رسيدن به اهداف آنها را فراهم آورده و مسئولان و برنامه‌ريزان را براي تحقق راهبرد‌ها و سياست‌هاي مورد نظر ياري دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسي ميزان تحقق‌پذیری وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیش‌بینی اهداف طرح جامع
        لیلا  عابدی فرد
        طرح جامع شهری، باهدف مشخص کردن جهت‌های توسعه و تدوین برنامه برای شهر و همچنین تأمین نیازمندی‌های آن بر مبنای پیش‌بینی‌ها و اهداف توسعه شهری تهیه می‌شود. این طرح‌ها با توجه به اینکه برگرفته از الگوها و تجربیات سایر کشورها می‌باشند و با هزینه‌های زیادی تهیه گردیده‌اند دار أکثر
        طرح جامع شهری، باهدف مشخص کردن جهت‌های توسعه و تدوین برنامه برای شهر و همچنین تأمین نیازمندی‌های آن بر مبنای پیش‌بینی‌ها و اهداف توسعه شهری تهیه می‌شود. این طرح‌ها با توجه به اینکه برگرفته از الگوها و تجربیات سایر کشورها می‌باشند و با هزینه‌های زیادی تهیه گردیده‌اند دارای نتایج متفاوتی بوده‌اند اما به دلایل متعدد نتوانسته‌اند به اهداف خود برسند. هدف از این مقاله تحليل وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیش‌بینی طرح جامع در جهت تحقق و يا عدم تحقق اهداف آن است. روش پژوهش در این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی –تحلیلی است در اين پژوهش به تحلیل (نقاط قوت و ضعف) شهر و محیط بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدهای تأثیرگذار از بیرون) و بررسي ميزان تحقق‌پذیری وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیش‌بینی اهداف طرح جامع پرداخته می‌شود. برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات شهر جدید هشتگرد از منابع و اسناد کتابخانه‌ای و نظرات کارشناسان و مسئولان شهر استفاده‌شده است. بدین ترتیب که هرکدام از عوامل چهارگانه‌ی SWOT پس از شناسایی، تحلیل‌شده و در مرحله‌ی بعدی، ماتریس SWOT تشکیل می‌شود. با توجه به تحلیل به‌عمل‌آمده باوجود تعداد شهرهای موجود در منطقه‌ی تهران، تنها 5 شهر جدید وجود دارد. این امر، نشان‌دهنده‌ی این است که شهر جدید هشتگرد در جهت جذب جمعیت مادرشهر تهران موفق نبوده است؛ زیرا رشد سریع شهرهای بدون برنامه‌ریزی در مقایسه با شهرهای جدید بیش‌تر می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی تجربیات CDS در ایران و جهان
        امیر  امین زاده
        در دهه‌های اخیر مکاتب و پارادایم‌های متعددی در حوزه ادبیات شهری شکل گرفته‌اند که برخی از آنها تأثیرات عمیقی بر فضاهای شهری نهاده‌اند، در این میان رویکرد «استراتژی توسعه شهری» (CDS) که یکی از مهم ترین و بحث‌انگیزترین آنها محسوب شده و در چند سال اخیر نیز توجه بسیاری از م أکثر
        در دهه‌های اخیر مکاتب و پارادایم‌های متعددی در حوزه ادبیات شهری شکل گرفته‌اند که برخی از آنها تأثیرات عمیقی بر فضاهای شهری نهاده‌اند، در این میان رویکرد «استراتژی توسعه شهری» (CDS) که یکی از مهم ترین و بحث‌انگیزترین آنها محسوب شده و در چند سال اخیر نیز توجه بسیاری از محافل علمی- حرفه‌ای ایران را نیز به خود معطوف کرده است. هر چند حیات CDS به شکل‌گیری رسمی سازمان «ائتلاف شهرها» به سال 1999 برمی‌گردد، اما این سازمان در سال‌های بعد با مشارکت «بانک جهانی» و مرکز سکونتگاه‌های انسانی وابسته به سازمان ملل متحد (HABITAT) اسناد رسمی آن را منتشر کرده و در حال حاضر نیز تریبون و متولی رسمی اجرایی CDS در سطح جهانی به شمار می‌رود. امروزه بسیاری از مدیران، برنامه ریزان و نظریه‌پردازان شهری سعی در بسط این موضوع دارند که با استناد به تجارب موفق CDS، این رهیافت چگونه و با کدام مکانیسم‌ها قادر است در انتظام فضایی شهرها، ایجاد تغییرات مثبت در زندگی عادی شهروندان و کاهش فقر شهری، نقش خود را توسعه دهد. مروری بر اجرای CDS در بیش از 250 شهر جهان سومی در کمتر از یک دهه، تأکیدی است این بر نکته که رویکرد بیش از آنچه به دنبال تهیه طرح باشد، مبتنی اجرا و عمل است. این در حالی است که اغلب شهرهای کشورهای در حال توسعه نظیر ایران، هم از نظر تهیه و تدوین و هم از بعد ارجا، شرایط دشواری را تجربه می‌کنند، چرا که رویکرد عمده در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری ایران متأثر از مکتب برنامه‌ریزی کلاسیک با محوریت طرح جامع است که غالباً در آن ابعاد توسعه فیزیکی، آرایش و انتظام کالبدی شهرها بر ابعاد اجتماعی - شهروندی تقدم دارد. با اینکه طرح‌های جامع در ایران با هدف زمینه‌سازی رشد کالبدی موزون شهرها تدوین می‌شوند، اما عملاً نه تنها انرژی و هزینه‌های بسیاری را بر اقتصاد شهری تحمیل می‌کنند، بلکه اغلب بخش عمده‌ای از اهداف آنها هرگز محقق نمی‌شوند. تفاصيل المقالة