بررسی تجربیات CDS در ایران و جهان
الموضوعات :
امیر امین زاده
1
(دانشگاه آزاد اسلامی ایران )
الکلمات المفتاحية: برنامه¬ریزی شهری, استراتژی توسعه شهری (CDS), طرح جامع, شهرهای ایران.,
ملخص المقالة :
در دهه‌های اخیر مکاتب و پارادایم‌های متعددی در حوزه ادبیات شهری شکل گرفته‌اند که برخی از آنها تأثیرات عمیقی بر فضاهای شهری نهاده‌اند، در این میان رویکرد «استراتژی توسعه شهری» (CDS) که یکی از مهم ترین و بحث‌انگیزترین آنها محسوب شده و در چند سال اخیر نیز توجه بسیاری از محافل علمی- حرفه‌ای ایران را نیز به خود معطوف کرده است. هر چند حیات CDS به شکل‌گیری رسمی سازمان «ائتلاف شهرها» به سال 1999 برمی‌گردد، اما این سازمان در سال‌های بعد با مشارکت «بانک جهانی» و مرکز سکونتگاه‌های انسانی وابسته به سازمان ملل متحد (HABITAT) اسناد رسمی آن را منتشر کرده و در حال حاضر نیز تریبون و متولی رسمی اجرایی CDS در سطح جهانی به شمار می‌رود. امروزه بسیاری از مدیران، برنامه ریزان و نظریه‌پردازان شهری سعی در بسط این موضوع دارند که با استناد به تجارب موفق CDS، این رهیافت چگونه و با کدام مکانیسم‌ها قادر است در انتظام فضایی شهرها، ایجاد تغییرات مثبت در زندگی عادی شهروندان و کاهش فقر شهری، نقش خود را توسعه دهد. مروری بر اجرای CDS در بیش از 250 شهر جهان سومی در کمتر از یک دهه، تأکیدی است این بر نکته که رویکرد بیش از آنچه به دنبال تهیه طرح باشد، مبتنی اجرا و عمل است. این در حالی است که اغلب شهرهای کشورهای در حال توسعه نظیر ایران، هم از نظر تهیه و تدوین و هم از بعد ارجا، شرایط دشواری را تجربه می‌کنند، چرا که رویکرد عمده در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری ایران متأثر از مکتب برنامه‌ریزی کلاسیک با محوریت طرح جامع است که غالباً در آن ابعاد توسعه فیزیکی، آرایش و انتظام کالبدی شهرها بر ابعاد اجتماعی - شهروندی تقدم دارد. با اینکه طرح‌های جامع در ایران با هدف زمینه‌سازی رشد کالبدی موزون شهرها تدوین می‌شوند، اما عملاً نه تنها انرژی و هزینه‌های بسیاری را بر اقتصاد شهری تحمیل می‌کنند، بلکه اغلب بخش عمده‌ای از اهداف آنها هرگز محقق نمی‌شوند.
• زبردست، ا، شرح خدمات مقدماتی برای تهیه¬ی طرح استراتژی توسعه¬ی شهری CDS؛ جزوه¬ی درسی درس اصول و مبانی برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای. تهران: پردیس هنرهای زیبا؛ دانشگاه تهران، 1384.
• سعیدنیا، ا؛ اندیشه‌های خام شهرسازی؛ مجله هنرهای زیبا، شماره اول؛ تهران، پردیس هنرهای زیبا؛ دانشگاه تهران، 1371
• گلکار، ک، چشم‌انداز شهر/ محله، پیشنهاد یک چارچوب مفهومی برای صورت‌بندی بیانیه چشم‌انداز، نشریه هنرهای زیبا، شماره 24، زمستان 1384.
• Cairo, Ekurhuleni, Lagos, Manila, Mumbai, and S?o Paulo", Washington D. C.
• UN Habitat (2009), http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS2009 Abridged.p.f.
• UNPF (2009), "http://www.unfpa.org/public
• World Bank (2008), Slum Upgrading Up Close: Experiences of Six Cities
• www.adb.org/documents/books/city_devt_strategies/citydevt.pdf
• www.elsevier.com/Locate/cities
• www.toronto.ca/business_publications/tocompetes_fullreport.pdf
• www.yorku.ca/hdrnet/images/uploaded/worldbank_webster_urban.pdf
