-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی تراکم و تنوع گونهای پرندگان تالاب بین المللی امیرکلایه طی دوره 10 ساله (1386-1395)، بر اساس سرشماری زمستانه
هادی پورموسی شیخعلی کلایه سعید نادریتالاب بین المللی امیرکلایه، یکی از زیستگاه های مهم زمستان گذرانی پرندگان است. در این مطالعه، تراکم و تنوع گونه ای پرندگان (آبزی، کنارآبزی و خشکیزی وابسته به تالاب) در این تالاب بر اساس داده های مربوط به سرشماری نیمه زمستانه پرندگان در یک دوره آماری 10 ساله مورد مطالعه أکثرتالاب بین المللی امیرکلایه، یکی از زیستگاه های مهم زمستان گذرانی پرندگان است. در این مطالعه، تراکم و تنوع گونه ای پرندگان (آبزی، کنارآبزی و خشکیزی وابسته به تالاب) در این تالاب بر اساس داده های مربوط به سرشماری نیمه زمستانه پرندگان در یک دوره آماری 10 ساله مورد مطالعه و آنالیز قرار گرفته است. در طی این دوره ده ساله، 46 گونه پرنده با تعداد کل 334776 قطعه در این تالاب به ثبت رسیده است. در بین سال های مورد مطالعه، بیشترین تعداد پرنده در سال 1387 با تعداد 72188 قطعه و کمترین تعداد پرنده در سال 1394 با تعداد 1877 قطعه، شمارش شده است. از لحاظ کیفیت و مواد غذایی، این تالاب به همراه شالیزارهای اطراف آن، پناهگاه مناسبی برای تیرههای مرغابی سانان و یلوه سانان است که به ترتیب با درصد فراوانی 86/64 و 06/50 درصد با توجه به رژیم غذایی شان، بیشترین فراوانی را در بین تیره های شناسایی شده دارا هستند. شاخص های تنوع زیستی، مقادیر نسبتاً بالا، اما با یک روند کاهشی و شاخص یکنواختی گونه ای، روند نسبتاً ثابتی را در این بازه ده ساله در تالاب امیرکلایه نشان می دهند. با توجه به روند کاهشی شاخص های تنوع زیستی طی سال های اخیر در تالاب امیرکلایه، افزایش حفاظت اکولوژیک تالاب از طریق انجام طرحهای مدیریتی مانند حفاظت ساختار زیستگاه، کنترل شکار غیرمجاز و نیز کنترل آلودگی ها، پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - بررسی زمینساخت فعال گسلهای تلخاب و توزلوگل و نقش آنها در شکلگیری تالاب میقان، اراک
لیلی ایزدی کیان نسرین پیری محمدجواد اکبری معصومه مولاییتالاب میقان در مرز کمربند دگرگونی سنندج - سیرجان و کمربند آتشفشانی ارومیه - بزمان قرار دارد. دو گسل اصلی تلخاب و توزلوگل (تبرته) با حرکت امتداد لغز راست بر و امتداد شمال غرب- جنوب شرق در شکلگیری این حوضه نقش اصلی دارند. در این پژوهش شاخصهای مورفوتکتونیکی برای بررسی أکثرتالاب میقان در مرز کمربند دگرگونی سنندج - سیرجان و کمربند آتشفشانی ارومیه - بزمان قرار دارد. دو گسل اصلی تلخاب و توزلوگل (تبرته) با حرکت امتداد لغز راست بر و امتداد شمال غرب- جنوب شرق در شکلگیری این حوضه نقش اصلی دارند. در این پژوهش شاخصهای مورفوتکتونیکی برای بررسی فعالیتهای زمینساخت این دو گسل مورد بررسی قرار گرفت. از جمله شاخصهای اندازهگیری شده شاخص انتگرال ارتفاع سنجی، شاخص نبود تقارن حوضه زهکشی، شاخص شکل حوضه، شاخص گرادیان طولی رودخانه است. بررسی زمینساخت فعال نسبی با استفاده از شاخصهای فوق نشان میدهد که منطقه اراک از فعالیت نسبی متوسط تا زیاد برخودار است. بهخصوص منطقه حدفاصل بین دو گسل تلخاب و توزلوگل فعالیت بیشتری نسبت به دیگر مناطق دارند. فروافتادگی کویر میقان در اثر فعالیت گسلهای تلخاب و توزلوگل در زمان پلیستوسن بهصورت ترافشارشی راست بر شکل گرفته است. ضلع جنوب غربی دریاچه منطبق بر گسل توزلوگل میباشد. به نظر میرسد با توجه به مطالعات ریخت سنجی منطقه فعالیت گسل تلخاب نسبت به گسل توزلوگل بیشتر است و در شکلگیری دریاچه میقان نقش مهمتری ایفا کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - فلور، شکل رویشی، پراکنش جغرافیایی و شاخص تالابی گونههای گیاهی تالاب بین¬المللی انزلی
مکرم روانبخش سنگجوییتالاب انزلی یکی از 10 تالاب ارزشمند جهان بوده که جزء تالابهای بین المللی ایران میباشد. این تالاب با مساحت حدود 20 هزار هکتار ماًمن طیف گسترده ای از پستانداران، ماهیها، پرندگان، خزندگان و جوندگان می باشد. بررسی گیاهان یکی از معیارهای مورد نیاز تشخیص منطقه تالابی از غی أکثرتالاب انزلی یکی از 10 تالاب ارزشمند جهان بوده که جزء تالابهای بین المللی ایران میباشد. این تالاب با مساحت حدود 20 هزار هکتار ماًمن طیف گسترده ای از پستانداران، ماهیها، پرندگان، خزندگان و جوندگان می باشد. بررسی گیاهان یکی از معیارهای مورد نیاز تشخیص منطقه تالابی از غیرتالابی را فراهم میکند و در فرایند مرزبندی اکولوژیکی تالاب به کار میرود. مطالعه حاضر فلور، شکل رویشی، پراکنش جغرافیایی و شاخص تالابی گونههای گیاهی بررسی شده است. پوشش گياهي محدوده آبی و پيرامون تالاب به کمک 42 پلات نمونهبرداری بررسی و گونههای آن شناسایی شد. در این تحقیق در مجموع تعداد 180 آرایه متعلق به124 جنس و 48 خانواده شناسایی شد. تیره هایPoaceae،Asteraceae،Cyperaceae، Fabaceae، Brassicaceae و Caryophyllaceae فراوان ترین تیره ها را به ترتیب نشان دادند. طبقه بندي گياهان براساس شكل زيستي نشان داد كه بیش ترین شکل زیستی مشاهده شده در منطقه مورد مطالعه، مربوط به تروفیت ها با 43 درصد می باشد. پس از آن به ترتیب همی کریپتوفیت ها با 18 درصد و ژئوفیت با 16 درصد بشترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند. گیاهان منطقه از نظر پراکنش جغرافیایی، عمدتاً به عناصر جهان وطنی تعلق دارند. 35 درصد جمع آوری شده از نوع گونه های اجباری تالاب بوده اند. پس از آن به ترتیب گونه های اختیاری خشکی با 32 درصد، گونه های اختیاری تالاب با 15درصد ، گونه های اختیاری 14 درصد و گونه های خشکی زی با 4 درصد در رده های بعدی قرار دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - بررسی اثرات محیط زیستی مبارزه مکانیکی و بیولوژیکی به منظور کنترل بیوماس گیاهان آبزی تالاب انزلی (مطالعه موردی: تالاب غرب)
طوبی عابدی شمیم مقدمیهدف از انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی، شناسایی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی فعالیتهای پروژه میباشد. ارزیابی اثرات زیست محیطی مفهوم زیست محیطی توسعه پایدار را از طریق فراهم آوری اطلاعات ضروری مربوط به محیط زیست برای تعیین مقبولیت زیست محیطی یک پروژه پیشنهادی تضمین مینماید أکثرهدف از انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی، شناسایی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی فعالیتهای پروژه میباشد. ارزیابی اثرات زیست محیطی مفهوم زیست محیطی توسعه پایدار را از طریق فراهم آوری اطلاعات ضروری مربوط به محیط زیست برای تعیین مقبولیت زیست محیطی یک پروژه پیشنهادی تضمین مینماید. برداشت مکانیکی گیاهان آبزی به همراه مبارزه بیولوژیکی و نیبری در کل پهنه تالاب غرب و باز کردن محل ورودی رودخانه چافرود از عمده فعالیتهای قابل اجرا در این طرح بود. انجام عملیات برداشت مکانیکی با دستگاههاروستر و برداشت نی با اره موتوری یا به طور دستی انجام میشود. مهم ترین فعالیتهای طرح برداشت مکانیکی (نی بری و برداشت گیاهان آبزی غوطه و شناور با دستگاههاروستر) دارای زمان تاثیر کوتاه مدت، بزرگی کم تا متوسط و دامنه محلی بود. احیا و پاکسازی آبراههها (رودخانه چافرود)، دارای زمان تاثیر کوتاه مدت، بزرگی کم تا متوسط و دامنه محلی بود. آبگیری و احیای تالاب غرب، دارای زمان تاثیر کوتاه و میان مدت، بزرگی کم، متوسط و زیاد و دامنه محلی بود. مبارزه بیولوژیکی دارای زمان تاثیر میان مدت، بزرگی متوسط و دامنه محلی بود. بهره برداری از پل چوبی و ایستگاه پرنده نگری دارای زمان تاثیر کوتاه و میان مدت، بزرگی متوسط و کوچک و دامنه محلی بود تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - ارزیابی وضعیت تروفی تالاب ها استان لرستان بر اساس شاخص کارلسونTSI
مهدی مهدی نسبتعیین وضعیت تروفی یکی از روش های ارزیابی و بررسی تعادل اکولوژیکی اکوسیستم های تالابی است، زیرا پایداری و تداوم بهره وری این اکوسیستم های منحصر بفرد، نیازمند مدیریت صحیح پایش و کنترل شرایط محیطی آنها است. افزایش مواد مغذی در همه سطوح اکوسیستمهای آبی از جمله تغییر در فرا أکثرتعیین وضعیت تروفی یکی از روش های ارزیابی و بررسی تعادل اکولوژیکی اکوسیستم های تالابی است، زیرا پایداری و تداوم بهره وری این اکوسیستم های منحصر بفرد، نیازمند مدیریت صحیح پایش و کنترل شرایط محیطی آنها است. افزایش مواد مغذی در همه سطوح اکوسیستمهای آبی از جمله تغییر در فراوانی گونه ها، مهاجرت، کاهش تنوع زیستی و تغییر در ساختار و ترکیب جوامع اثرگذار است. بنابراین؛ تعیین وضعیت تروفی یا به عبارت دیگری توان تولید در یک اکوسیستم نیازمند استفاده از روشی مناسب است. روش های متداول برای تعیین میزان تروفی بر اساس سه پارامتر فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی استوار است. استان لرستان به سبب زمین ساخت منحصربفرد دارای تالابهای متعدد، شامل تالاب های 11 گانه پلدختر با مساحت عرصه آبی 7/142 هکتار، بیشه دالان با 5/913 هکتار و ت تنودر با 1000 هکتار مساحت است. در این پژوهش برای ارزیابی وضعیت تروفی تالابهای پلدختر، بیشه دالان و تنودر از نمونه برداری میزان غلظت فسفرکل(TP)، نیتروژن کل(TN) با استفاده از شاخص تروفی کارلسون(TSI) در دو فصل تابستان و زمستان 1398 استفاده شده است. بر اساس میانگین سالیانه شاخص کارلسون تالابهای پلدختر و بیشه دلان در شرایط تروفی مزوتروفیک خفیف و تالاب تنودر در رده یوتروفیک است. در تالابهای استان لرستان بار رسوبی مواد معلق و کدورت آب به دلیل ورود سالیانه مقادیر زیادی رسوب از حوضه آبریز، توسعه باغات، برداشت-های متنوع تفریحی در بروجرد و دورود، افزایش سطح آلودگی آب رودخانه تیره ناشی از فاضلاب شهری، صنعتی، پسماندهای مراکز تفریحی شهر و روستایی و پسماندهای منابع نقطه ای آلودگی همچون استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی، از حد این تالابها عبور کرده و بر پیکره ناپایدار کنونی تاثیرات مخربی را به بار آورده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - بررسی تنوع زیستی پرندگان تالاب تنودر دورود
مهدی مهدی نسبتالاب تنودر به مساحت 1000 هکتار یکی از بزرگترین تالاب های استان لرستان که در فاصله 10 کیلومتری شمال غربی شهر دورود قرار دارد. در این پژوهش جهت بررسی تنوع زیستی پرندگان زمستان گذران تالاب تنودر در سال های 1399- 1396 از شاخص های تنوع گونه ای (شانون- وینر و عکس سیمپسون )، أکثرتالاب تنودر به مساحت 1000 هکتار یکی از بزرگترین تالاب های استان لرستان که در فاصله 10 کیلومتری شمال غربی شهر دورود قرار دارد. در این پژوهش جهت بررسی تنوع زیستی پرندگان زمستان گذران تالاب تنودر در سال های 1399- 1396 از شاخص های تنوع گونه ای (شانون- وینر و عکس سیمپسون )، یکنواختی گونه ای ( شاخص های اسمیت- ویلسون و غالبیت سیمپسون)استفاده گردید. در طی دوره مورد مطالعه (1399- 1396) تعداد 41 گونه پرنده در تالاب تنودر ثبت گردید که این گونه ها متعلق به 10 راسته، 13 تیره پرندگان ایران می باشند. نتایج بررسی شاخص های تنوع زیستی پرندگان تالاب تنودر نشان داد که سال 1399 بیشترین تنوع گونه ای، و سال 1396 بیشترین میزان یکنواختی گونه ای پرندگان را دارا بوده اند. روند شاخص های تنوع زیستی در تالاب تنودر سینوسی می باشد. گونه خروس کولی اجتماعی (Vanellus gregarius) که در بالاترین رده حفاظتی(CR) قرار دارد در سال 1398 با تعداد 400 فرد به صورت مهاجر عبوری زمستانه در این تالاب مشاهده و ثبت گردید. از نظر ماندگاری پرندگان در تالاب تنودر 65/53 درصد پرندگان زمستان گذران، 26/29 درصد مهاجر عبوری، و 09/17 درصد عادی(چهارفصل) بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - خدمات اکوسیستمی در برنامه راهبردی مدیریت زیست بومی تالاب بین¬المللی امیر¬کلایه
مکرم روانبخش سنگجوییتالاب ها ازجمله مهم ترین و در معرض خطرترین اکوسیستم های جهانی هستند و مجموعه ای از خدمات اکوسیستمی را به جامعه ارائه می کنند. مدیریت تالاب فرآیند فعال حمایت از خدمات اکوسیستمی است، چراکه فعالیت انسانی بهطور همزمان منافع اقتصادی و اجتماعی را از خدمات اکوسیستمی استخراج أکثرتالاب ها ازجمله مهم ترین و در معرض خطرترین اکوسیستم های جهانی هستند و مجموعه ای از خدمات اکوسیستمی را به جامعه ارائه می کنند. مدیریت تالاب فرآیند فعال حمایت از خدمات اکوسیستمی است، چراکه فعالیت انسانی بهطور همزمان منافع اقتصادی و اجتماعی را از خدمات اکوسیستمی استخراج می کند، بنابراین بهمنظور نگهداری طولانی مدت و پایدار این خدمات، توازن سریع از طریق برنامه ریزی و تصمیم گیری مناسب نیاز است. در ایران بر اساس برنامه های چهارم، پنجم و ششم توسعه كشور، سازمان حفاظت محیطزیست با همکاری سایر دستگاه ها و ذی نفعان اصلی موظف به پیاده سازی برنامه مدیریت زیست بومی شده است. رویکرد زیست بومی یک راهبرد برای مدیریت یکپارچه منابع آب، زمین و معیشت است که حفاظت و استفاده پایدار را به شیوه ای متعادل گسترش می دهد. برنامه مديريت زیست بومی تالاب امیرکلایه در قالب طرح بين المللي حفاظت از تالابهای ايران تدوين گرديده است. روش مورداستفاده نظام برنامه ریزی راهبردی است. این برنامه مدیریتى بر اساس دستاوردهای جلسات کارگاههای آموزشى و مشورتى و با شرکت نمایندگان گروه های عمده ذیربط محلی و استانی تهیه گردیده است. در این تحقیق چارچوب کلی برنامه تدوینشده شامل اهداف راهبردی، اختصاصی و اقدامات اجرایی جهت دستيابی به هدف نهایی و چشمانداز موردبررسی قرارگرفته است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - بررسی تغییرات کاربري اراضی و روند تحولات شاخص هاي هیدرومورفولوژیکی بر روي مساحت و حجم پهنه آبی دریاچه اوان براساس سري هاي زمانی داده هاي لندست
مرتضی کریمی هادی مدبری بابک رازداریکی از مهمترین رویکردهای حفظ و احیاء تالابها، شناسایی تغییرات محیطزیستی از گذشته تاکنون و تدوین برنامه مدیریت جامع و یکپارچه برای کنترل این تغییرات و تصمیمسازی برای ارائه راهکار بهمنظور بهبود وضعیت این اکوسیستمهای پرارزش است. دریاچه اوان بهعنوان یکی از چشماندازها أکثریکی از مهمترین رویکردهای حفظ و احیاء تالابها، شناسایی تغییرات محیطزیستی از گذشته تاکنون و تدوین برنامه مدیریت جامع و یکپارچه برای کنترل این تغییرات و تصمیمسازی برای ارائه راهکار بهمنظور بهبود وضعیت این اکوسیستمهای پرارزش است. دریاچه اوان بهعنوان یکی از چشماندازهای زیبا و گردشگری در منطقه شکار ممنوع الموت شرقی قزوین دارای زیستگاههای بارز کوهستانی و انواع گونههای حیات وحش است. در این تحقیق روند تغییرات رخ ¬داده در دریاچه اوان و کاربری اراضی در واحد هیدرولوژیکی منتهی به آن در یک دوره زمانی 30 ساله با استفاده از سنجش از دور شناسایی و روند تغییرات آنها بهصورت کمی بهدست آمد. سپس تأثیر شاخص¬های هیدرومورفولوژیکی مرتبط با دریاچه بر روی مساحت و حجم دریاچه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین مساحت پهنه آبی دریاچه اوان بر اساس شاخص MNDWI در طول 8 سال گذشته 15/8 هکتار بوده و براساس رگرسیون¬های تک متغیره، رژیم هیدرولوژیکی آن بهطور عمده با دو فاکتور مهم بارش و تبخیر ارتباط دارد. بهطوری که با افزایش مقدار بارندگی و مساحت و حجم پهنه آبی نیز افزایش یافته است. پارامتر تبخیر نیز روند منطقی را در طول سالهای آماری از خود نشان داد بهطوریکه مساحت و حجم پهنه آبی دریاچه با افزایش تبخیر از سطح آزاد آب کاهش یافته است. همچنین، نتایج رگرسیون چندمتغیره بین حجم آب دریاچه و مؤلفه¬های بارندگی و تبخیر نشان داد که حجم دریاچه با بارندگی همبستگی بیشتری دارد، اما در مقابل تبخیر با شیب یا نرخ بیشتری تغییر می کند. تفاصيل المقالة