آوازه و بزرگی بیدل تنها به شيوهي بيان و پیچ و خمهاي زبانی او ختم نمیشود، بلكه برخی از شکوه و جلال و جذابیت شعر او به اندیشهاش مربوط است که به مثابهی زبانش پر رمز و راز است. اگر بپذیریم که در حوزهی معنا و اندیشهی بیدل نیز برجستگی و خصوصیتهای سبکی هست، میتوان پرس أکثر
آوازه و بزرگی بیدل تنها به شيوهي بيان و پیچ و خمهاي زبانی او ختم نمیشود، بلكه برخی از شکوه و جلال و جذابیت شعر او به اندیشهاش مربوط است که به مثابهی زبانش پر رمز و راز است. اگر بپذیریم که در حوزهی معنا و اندیشهی بیدل نیز برجستگی و خصوصیتهای سبکی هست، میتوان پرسید که این دگرگونیها در قالب غزل چگونه خود را نشان داده است؟ اگر غزل، آیینهی تغزل و سخنان غنایی است، عشق و اندیشه در آن چگونه با هم گره خورده است؟ آیا از نظر اندیشه میتوان غزل بیدل را نوعی غزل خاص نامید؟ در این مقاله با طرح یکی از غزلهای پرآوازهی بیدل، به نقد اندیشههای مندرج در اين غزل پرداختهایم. حاصل این پردازش نیز این است که چنان که شعر سبک هندی در قالب گفتار و فرم متحول و دگرگون شده است، از جهت اندیشه و فکر نیز این تحول در نمونههای بارز شعر سبک هندی که سرودههای بیدل یکی از نمایندگان پرآوازهی آن است، دیده میشود.
تفاصيل المقالة
از زمان ظهور اسلام تا به حال همۀ شاعرانی که با سخنوری روح خود را پرورش داده اند؛ از ابتدا به آیات قرآنی و احادیث و روایات عنایت داشته اند و فکر و شعر خود را با این دو نعمت آمیخته اند. این اثرپذیری از قرآن و حدیث به نیمه های قرن سوم هجری قمری برمی گردد هر چند که در هر دو أکثر
از زمان ظهور اسلام تا به حال همۀ شاعرانی که با سخنوری روح خود را پرورش داده اند؛ از ابتدا به آیات قرآنی و احادیث و روایات عنایت داشته اند و فکر و شعر خود را با این دو نعمت آمیخته اند. این اثرپذیری از قرآن و حدیث به نیمه های قرن سوم هجری قمری برمی گردد هر چند که در هر دوره ای تجلّی قرآن و حدیث در سروده های شاعران متفاوت می باشد. وجود شاعران باذوق و همچنین علاقۀ آنها به قرآن و حدیث خود بستر را برای استفادۀ بیشتر از این دو مهم فراهم آورد. یکی از سرایندگانی که با تأثیر از قرآن و حدیث سخن آرایی کرده، بیدل دهلوی است. بیدل توانسته با کاربرد هنرمندانۀ آیات قرآن، احادیث و روایات، براساس سه مرحله شریعت، طریقت و حقیقت، مسیر سیر و سلوک عرفانی را به نحو احسن ترسیم کند. در این مقاله، تأثیر کلام الهی بر اشعار بیدل بررسی شده است؛ در اشعار وی مضامین و آموزه های قرآنی به وفور یافت می شود. این اثرپذیری در قالب اثرپذیری واژگانی، گزاره ای، گزارشی، تلمیحی، تطبیقی و تصویری است.
تفاصيل المقالة
رایمگ
يقوم نظام رایمگ بتنفيذ جميع عمليات الاستلام والتقييم والحكم والتحرير وتخطيط الصفحة والنشر الإلكتروني للمجلات العلمية.