<p>با بررسی متون دینی، مشاهده می&zwnj;شود که در برخی از آن&zwnj;ها آثار و نتایج اجتماعی ناشی از افعال انسان&zwnj;ها ذکر شده است. این ارتباطات، به ویژه در نخستین نگاه و با استناد به قوانین علوم تجربی، ممکن است به وضوح قابل تبیین نباشد. به عنوان نمونه، در این متون به ارتباط میان دعا و گشایش&zwnj;های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی اشاره شده است. با توجه به تأکید دین بر عقلانیت و اصول علیت در کائنات و عدم تبیین ارتباط طبیعی میان این افعال و آثار آن&zwnj;ها، ارتباطی غیرطبیعی و فرامادی میان برخی از افعال انسان و آثار اجتماعی حاصل از آن&zwnj;ها مشخص می&zwnj;شود. در این راستا، این پژوهش در صدد تبیین معقولیتی میان افعال انسانی و جامعه است که به&zwnj;طور معمول نامرتبط تصور می&zwnj;گردند و همچنین به تشریح نمونه&zwnj;هایی از این افعال که در متون دینی به تأثیرشان در جامعه اشاره شده، می&zwnj;پردازد. برای دستیابی به اهداف ذکرشده، نویسنده با جمع&zwnj;آوری اطلاعات از منابع کتابخانه&zwnj;ای و استفاده از تحلیل&zwnj;های عقلانی، مقایسه&zwnj;ای و انتقادی به بررسی و تفصیل مسأله پرداخته است. یافته&zwnj;های این تحقیق نشان می&zwnj;دهد که افعال نیک و خیر انسان&zwnj;ها از سه طریق &laquo;تکامل نفس&raquo;، &laquo;تأثیر صورت باطنی&raquo; و &laquo;اراده الهی بر پاداش&raquo; به شکل فراطبیعی تأثیرات مثبتی در جامعه دارند. در مقابل، افعال شر و معصیت نیز از طریق &laquo;تنزل درجات نفسانی&raquo;، &laquo;تأثیر صورت باطنی&raquo; و &laquo;اراده الهی بر عقوبت&raquo; به بروز آثار نامطلوب در جامعه می&zwnj;انجامند.</p>

<p>هدف از پژوهش حاضر شناسایی دلالت&rlm;های کیفی تربیتی نهج البلاغه بر شاخص&rlm;های کار و فعالیت مؤثر در سبک زندگی اسلامی است. این پژوهش به روش کیفی از نوع تحلیلی- تفسیری و به شیوه&rlm;ی اسنادی انجام شده است. جامعه پژوهشی نهج البلاغه و روایات و نمونه پژوهش آن دسته از خطبه&rlm;ها، نامه&rlm;ها ، حکمت&rlm;ها و روایاتی است که مستقیم یا غیرمستقیم به آن&rlm;ها اشاره شده است. از جمله شاخصه&rlm;های کار و فعالیت مؤثر می&rlm;توان به الگوی رفتاری ؛ تخصص و آگاهی لازم برای کار ؛ قدرت و توانایی انتقال مهارت&rlm;های حرفه&rlm;ای به دیگران؛ نیت خالص ؛ تفکر و اندیشه قبل از انجام کار؛ لزوم آخرت گرایی ؛ بسترسازی برای کار مؤثر، غنیمت شمردن فرصت&rlm;ها، نظم و انسجام در مراحل انجام کار، توجه به عنصر زمان در انجام کار، مدارای با مردم، تناسب كار با روحيات افراد، تلاش و کوشش ، لزوم رعایت نظم و ترتیب در کارها اشاره کرد. یافته&rlm;ها نشان می&rlm;دهد، گفتار و عملکرد آن حضرت بیانگر الگوی عملی و رفتاری و در بردارنده یک نظام آموزشی عملی می&rlm;باشد و توانایی سنجش کمّی و کیفی نظام کار و فعالیت مؤثر را دارد. که منتج به طراحی الگوی مستنبط از نهج البلاغه در حوزه کار و فعالیت مؤثر می&rlm;شود.</p>

<p>این مقاله بر آن است تا مفهوم، اهمیت و کاربرد اخلاق مهروزی را در سبک زندگی اسلامی روشن کند. از دیرباز بین اندیشمندان مسلمان در باره جایگاه عقل و مهرورزی توحیدی در سبک زندگی اسلامی، اختلاف نظر بوده است. گروهی اخلاق اسلامی را مبتنی بر عقل، گروهی بر قلب و گروهی بر هر دو در نظر گرفته&not;اند. گروهی گستره&not;ی مهرورزی را خدا، گروهی مؤمنان، گروهی همه&not;ی انسان&not;ها و گروهی همه هستی دانسته&not;اند. در این نوشتار، ابتدا مفهوم اخلاق مهرورزی با رویکرد توحیدی بیان و سپس با استناد به قرآن کریم و روایات معتبر، جایگاه آن در اخلاق اسلامی بررسی گردیده است. یافته&not;های این پژوهش نشانگر آن است که در رویکرد توحیدی، خدا بی-نهایت عقلانیت و محبت است و مهر بی&not;پایان خود را به همۀ هستی، به ویژه انسان&not;ها عطا می-کند. مؤمنان واقعی با پیروی از اخلاق اسلامی، برای خشنودی خدا همۀ وجودشان را سرشار از مهر عاقلانه به خدا و آفریده&not;هایش جز دشمنانش، می&not;کنند. اخلاق اسلامی مبتنی بر توحید مهرورزی و مهرورزی توحیدی است و مؤمنان واقعی به بهترین شکل تلاش می&not;کند سبک زندگی اسلامی را جهانی کرده و تمدن اسلامی را بر آن بنا نهند.</p>

<p>هدف پژوهش حاضر ارائه راهکارهای مقابله با جنگ نرم، بر اساس اصل مودّت در تدبیر منزل براساس سبک زندگی امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) می&not;باشد. در عصر معاصر با وجود پیشرفت علم، یکی از آسیب&not;های اساسی جوامع، کمبود آرامش و فقدان &laquo;مودّت&raquo; در تدبیر منزل است که در صورت غافل شدن از این آسیب&not;ها در جنگ نرم، ضررهای فراوانی بر خانواده&not;های اسلامی وارد خواهد شد. در این نوشتار، با مروری اجمالی در مفهوم &laquo;مودّت وتدبیر منزل&raquo;، و تکیه بر روش داده &not;کاوی متون و تحلیل اسناد موجود در سیره&not;ی امام علی(ع) و فاطمه(س)، راهکارهای اصل مودّت در تدبیر منزل با رویکرد دفاع نرم که شامل: ساده زیستی، خودکفایی در امور منزل، حمایت از حقوق همسر، تجمل و زیبایی، انجام وظایف نسبت به خانه و خانواده، شناسایی، بررسی و تبیین شده است. یافته&not;های پژوهش با توجه به آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع)، بیانگر اهمیت اساسی اصل &laquo;مودّت&raquo; در تدبیر منزل می&not;باشد.</p>

<p>تربیت عقلانی از اساسی&not;ترین مباحث بنیادین در طول تاریخ تفکر بشری بوده است. . فیلسوفان بزرگ کوشیده&not;اند تا با درک جامعی از انسان و ابعاد وجودش راهنمایی مناسب برای تربیت شخصیتی ارائه دهند. شرط توفیق در تربیت اخلاقی،اجتماعی، سیاسی و ... تربیت عقلانی است. پژوهش پیش روی درصدد تبیین مفهوم تربیت عقلانی از منظر دو اندیشمند مورد نظر (مولانا و دیویی) می&not;باشد. در این گذر نکات قابل تأملی در آثار این بزرگان، بیان شده&not;است. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی با تأکید بر مدل مفهومی&not;است. تا نخست تربیت عقلانی از منظر دو اندیشمند تبیین شود، سپس با ذکر نمونه&not;هایی، پیشنهادات تربیتی مبتنی بر عقلانیت آنان، ارائه گردد. حوزه پژوهش شامل مثنوی و منابع دست اول دیویی و کلیه متون مرتبط است. یافته&not;های پژوهش شامل این موارد است: هدف تربیت عقلانی و اصول تربیتی از نظر جان دیویی: یادگیری عمیق، بازسازی، عملی بودن روش، سازماندهی تجربه. انضباط، تفکر، استمرار، تأثیر متقابل، تداوم، کنترل اجتماعی، آزادی. و از نظر مولانا: پرورش عقل، حفظ زبان و دوری از تمسخر دیگران، وفای به عهد، برقراری عدالت، تأثیر شرایط بر انسان، سعه صدر، تغییر موقعیت، فضل، بخشش، سخاوت، مشورت، عبرت آموزی، وفاداری، عدل. نیز نتایج بدست آمده روش تربیت عقلانی از نظر دیویی: مشخص کردن مسأله، ساخت فرضیه، فرضیه سازی، آزمایش فرضیه&not;ها، ارزشیابی. و از منظر مولانا: فرضیه سازی، محاسبه نفس، ابتلا، عبرت آموزی، الگوپذیری، صبر، محاسبه، همفکری، محبت و عشق ورزی، تأثیر و اثربخشی تجربه. نکته آخر اینکه برای رسیدن به دروازه های روشنایی و تربیت عقلانی مراحل تزکیه و پالایش وجود به درستی باید طی شود و بینش و خلوص لازم برای حصول معرفت و پرورش عقل مهیا شود.</p>