فصلنامه زمین شناسی ایران
,
العدد31,السنة
8
,
پاییز
1393
گسل شمال تبریز یکی از گسل های راستالغز- راست بر در شمال باختری ایران است که با راستای شمال باختری- جنوب خاوری از صوفیان تا بستان آباد امتداد یافته و در قالب دو قطعه گسلی اصلی مشاهده می شود. در پژوهش حاضر، به منظور مطالعه آخرین جنبش های زمین ساختی پهنه گسلی شمال تبریز، أکثر
گسل شمال تبریز یکی از گسل های راستالغز- راست بر در شمال باختری ایران است که با راستای شمال باختری- جنوب خاوری از صوفیان تا بستان آباد امتداد یافته و در قالب دو قطعه گسلی اصلی مشاهده می شود. در پژوهش حاضر، به منظور مطالعه آخرین جنبش های زمین ساختی پهنه گسلی شمال تبریز، پدیده های ریخت زمین ساختی جوان و نیز پارینه لرزه شناسی قطعه شمال باختری گسل شمال تبریز در گستره سهلان مورد ارزیابی قرار گرفته است. در اين پژوهش، گسيختگي گسله جوان سهلان با درازاي حدود 10 كيلومتر و راستاي چيره شمال باختري – جنب خاوري، در شمال باختري فرودگاه بين المللي تبريز به نقشه درآمده است. در بررسی های ریخت زمین ساختی انجام گرفته در این گستره، جابجایی راست بر احتمالاَ منسوب به آخرین رویداد مهلرزه ای ( 1780میلادی، 4/7 MW = )، 5/0± 5/3 متر و جابجایی شاقولی آن بین0 و 5/0 متر برآورد گردید. بنابراین، با توجه به نسبت بین لغزش افقی و لغزش شاقولی (H/V) می توان سازوکار چیره این قطعه از گسل شمال تبریز را راستالغز- راست بر در نظر گرفت که در تایید با داده های جدید GPS این گستره از کشور می باشد.
بر پایه پژوهش های پارینه لرزه شناختی به عمل آمده در پژوهش حاضر، با بررسی دیواره ای عمود بر راستای گسل شمال تبریز در شمال روستای سهلان، آثار زمین شناختی چهار پارینه زمین لرزه با بزرگای نسبی (در مقیاس MW ) بیش از 4/6 شناسایی گردیده است.
بزرگای جوان ترین رخداد ثبت شده در نهشته های ترانشه یاد شده، در محدوده 7 برآورد شده است که با توجه به موقعیت های جغرافیایی، این رویداد را می توان در پیوند با زمین لرزه تاریخی سال 1780 میلادی (4/7MW = ) دانست.
تفاصيل المقالة
فصلنامه زمین شناسی ایران
,
العدد40,السنة
10
,
زمستان
1395
مخروط سیندر رخنمون یافته در جنوب روستای خاتونباغ، شمال خاوری مهاباد، استان آذربایجان غربی، از پایین به بالا شامل سه بخش است. بخش زیرین دربردارنده لایههای سرشار از اسکوری، خاکستر، تفرا، بخش میانی شامل لایههای اسکوری حاوی بمب و بخش بالایی از لایههای مملو از بمب آتشفش أکثر
مخروط سیندر رخنمون یافته در جنوب روستای خاتونباغ، شمال خاوری مهاباد، استان آذربایجان غربی، از پایین به بالا شامل سه بخش است. بخش زیرین دربردارنده لایههای سرشار از اسکوری، خاکستر، تفرا، بخش میانی شامل لایههای اسکوری حاوی بمب و بخش بالایی از لایههای مملو از بمب آتشفشانی با میزان کمتری اسکوری است. ترکیب غالب این فراوردههای آتشفشانی، الیوینبازالت است. در تعیین سن مورفومتری مخروط سیندر خاتونباغ، دادههای مورفومتری موردنیاز با کمک نقشههای توپوگرافی و محاسبات مدل رقومی ارتفاعی (DEM) بهدستآمدهاند. پارامترهای اصلی مخروط، مانند ارتفاع، قطر قاعده و دهانه کراتر، برای محاسبه نسبت Hco/Wco و زاویه شیب میانگین اندازهگیری شدند. با توجه به پارامترهای اصلی، مخروط سیندر مورد مطالعه در قاعده شکل بیضوی و در دهانه کراتر خود شکل فرابیضوی داشته و میتوان آن را در نوع مخروط نعل اسبی دستهبندی نمود. با مقایسه پارامترهای اصلی محاسبه شده با پارامترهای مخروطهای سیندر در سایر مناطق دنیا، میتوان نتیجه گرفت که ابعاد این مخروط به میانگین جهانی آن بسیار نزدیک است. ازآنجاییکه با افزایش سن مخروط، ارتفاع، نسبت ارتفاع به قطر و زاویه شیب مخروط در اثر فرسایش کاهش مییابد لذا از نسبت Hco/Wco میتوان جهت تعیین سن مورفومتری مخروطها استفاده نمود. با مقایسه نسبت Hco/Wco مخروط خاتونباغ با نسبتهای پیشنهادی Porker (1972) و دادههای سنسنجی Wood (1980b) و Sucipta et al. (2006)، میتوان سن نسبی 7/0 تا 2 میلیون سال را برای مخروط خاتونباغ تخمین زد که با سن چینهشناسی مستند در نقشههای زمینشناسی منطقه مطابقت دارد.
تفاصيل المقالة
رایمگ
يقوم نظام رایمگ بتنفيذ جميع عمليات الاستلام والتقييم والحكم والتحرير وتخطيط الصفحة والنشر الإلكتروني للمجلات العلمية.