مخروط سیندر رخنمون یافته در جنوب روستای خاتون‌باغ، شمال خاوری مهاباد، استان آذربایجان غربی، از پایین به بالا شامل سه بخش است. بخش زیرین دربردارنده لایه‌های سرشار از اسکوری، خاکستر، تفرا، بخش میانی شامل لایه‌های اسکوری حاوی بمب و بخش بالایی از لایه‌های مملو از بمب آتش‌فشانی با میزان کمتری اسکوری است. ترکیب غالب این فراورده‌های آتشفشانی، الیوین‌بازالت است. در تعیین سن مورفومتری مخروط سیندر خاتون‌باغ، داده‌های مورفومتری موردنیاز با کمک نقشه‌های توپوگرافی و محاسبات مدل رقومی ارتفاعی (DEM) به‌دست‌آمده‌اند. پارامترهای اصلی مخروط، مانند ارتفاع، قطر قاعده و دهانه کراتر، برای محاسبه نسبت Hco/Wco و زاویه شیب میانگین اندازه‌گیری شدند. با توجه به پارامترهای اصلی، مخروط سیندر مورد مطالعه در قاعده شکل بیضوی و در دهانه کراتر خود شکل فرابیضوی داشته و می‌توان آن را در نوع مخروط نعل اسبی دسته‌بندی نمود. با مقایسه پارامترهای اصلی محاسبه شده با پارامترهای مخروط‌های سیندر در سایر مناطق دنیا، می‌توان نتیجه گرفت که ابعاد این مخروط به میانگین جهانی آن بسیار نزدیک است. ازآنجایی‌که با افزایش سن مخروط، ارتفاع، نسبت ارتفاع به قطر و زاویه شیب مخروط در اثر فرسایش کاهش می‌یابد لذا از نسبت Hco/Wco می‌توان جهت تعیین سن مورفومتری مخروط‌ها استفاده نمود. با مقایسه نسبت Hco/Wco مخروط خاتون‌باغ با نسبت‌های پیشنهادی Porker (1972) و داده‌های سن‌سنجی Wood (1980b) و Sucipta et al. (2006)، می‌توان سن نسبی 7/0 تا 2 میلیون سال را برای مخروط خاتون‌باغ تخمین زد که با سن چینه‌شناسی مستند در نقشه‌های زمین‌شناسی منطقه مطابقت دارد. تفاصيل المقالة

محدوده مورد مطالعه، در جنوب ده ته، بلوک لوت، دربردارنده گدازه های آتشفشانی الیگوسن با ترکیب آندزیت، تراکی آندزیت، تراکی داسیت، داسیت و ریولیت است. این گدازه ها، دارای بافت پورفیریک و پورفیریتیک بوده و فنوکریست آمفیبول فراوان دارند. بیشتر گدازه های الیگوسن، روندهای ماگمایی کالک آلکالن تا کالک آلکالن پتاسیم بالا را نشان می دهند. در نمودارهای دوتایی، نمونه های گدازه های آندزیتی و تراکی آندزیتی در قلمرویی جدای از گدازه های تراکی داسیتی، داسیتی و ریولیتی اجتماع یافته اند که نشان می دهد تفریق ماگمایی، به‌تنهایی در ژنز این گدازه ها تاثیر نداشته است. در الگوهای عناصر نادر خاکی و نمودارهای عنکبوتی، این گدازه ها غنی شدگی عناصر کمیاب دارای یون بزرگ و تهی شدگی از عناصر کمیاب با شدت میدان بالا را نشان می دهند. الگوهای به هنجار شده از گدازه های آندزیتی و تراکی آندزیتی، انطباق قابل توجهی با قلمروی بازالت جزیره اقیانوسی دارند. الگوهای گدازه های اسیدی، قابل مقایسه با الگوهای پوسته قاره ای بالایی هستند. این ویژگی-های ژئوشیمیایی، دلالت بر این دارند، که گدازه های آندزیتی و تراکی آندزیتی، از ذوب بخشی گوشته لیتوسفری منشاء گرفته اند، که پیش از این توسط مولفه های فرورانش (مذاب و سیالات) غنی شده اند. در ژنز گدازه های اسیدی نیز ذوب بخشی پوسته قاره ای، نقش مهمی داشته است. بر اساس موقعیت زمین شناسی و داده های ژئوشیمیایی، به نظر می رسد که گدازه های آتشفشانی الیگوسن ده ته، در یک پهنه پسابرخورد، در پسامد نازک شدگی لیتوسفر قاره ای، در بلوک لوت تشکیل شده اند. این فرایندها، شاید پیامد قطعه شدگی لیتوسفر بوده است، که در یک کمربند کوهزایی پسابرخورد روی داده است.   تفاصيل المقالة