استخدام فن بیان در جهت تاثیرگذاری مفاهیم اخلاقی در قرآن کریم
الموضوعات : Ethics and Islamic Educationمحمداسلم رئیسی 1 , بشیر ذوالعلی 2 , محمد فاتحی 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران
الکلمات المفتاحية: علم بیان, فضائل اخلاقی, قرآن, مفاهیم اخلاقی.,
ملخص المقالة :
دانشمندان علم بیان بر تأثیرگذاری مباحث این علم مانند حقیقت، مجاز، تشبیه، استعاره و کنایه در تبیین مفاهیم متون عربی، بهویژه قرآن، تأکید کردهاند. علم بیان نهتنها در فهم آموزههای دینی، اخلاقی، تاریخی و اجتماعی نقشی مهم ایفا میکند، بلکه به انتقال مؤثر مفاهیم به مخاطب کمک مینماید. این پژوهش به بررسی فلسفه و کارکرد علم بیان در قرآن پرداخته و نشان میدهد که چگونه استفاده از استعاره، تشبیه، مجاز و کنایه در قرآن باعث تأثیرگذاری بیشتر و تفهیم عمیقتر مفاهیم اخلاقی و اجتماعی میشود. قرآن، از طریق بهرهگیری از فنون بیان، الگوهای اخلاقی را بهگونهای ارائه میکند که مخاطب بهروشنی درک کرده و به عمل بپردازد. مهمترین فلسفه بکارگیری از فن بیان در آیات قرآن کریم که در این تحقیق به آن تأکید شد، استفاده از فن بیان در مواردی است که صحبت از شکلهایی از اخلاق می شود که برای خلق و خوی فرد عادی قابل فهم نیست. بر اساس این موضوع در مواضعی که رفتار اخلاقی بر اموری تأکید می کند که بواسطه آن انسان درک می کند که روش صحیح مقابله با شر، ظلم، تاریکی و بدکاران تلافی کارهای آنها و شباهت یافتن به آنها در امور زشت نیست. همچنین در این آیات به اخلاق به مثابه شناخت درون تأکید شده است و خصوصیات فطری اخلاق حسنه مورد تأکید بوده است.
