بررسی و نقد تأثیر آراء فلسفی ابنسینا و سهروردی دربارۀ عقل فعال بر فهم آنان از آیات قرآن
الموضوعات : Studies on Islamic philosophy and wisdom
علی ارشد ریاحی
1
,
سجاد رحیمی
2
1 - استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
در فلسفۀ ابنسینا و سهروردی، عقل فعال آخرین موجود مجرد از سلسلۀ طولی عقول است که وظیفۀ او تدبیر عالم مادون، ایجاد نفوس انسانی، اعطاء معقولات به انسان، و تعلیم و ابلاغ دستورات الهی به پیامبران است. ابنسینا و سهروردی در مقام فیلسوفان برجستۀ دو مکتب مشاء و اشراق، در آثار مختلف خود از این موجود و صفات آن، بر اساس آراء فلسفی خود، یاد کردهاند. آراء این‌دو حکیم دربارۀ عقل فعال، بر فهم آنان از آیات قرآن نیز بسیار تأثیر داشته و سبب شده است تفسیری فلسفی و در برخی موارد، تطبیق یا تأویلی فلسفی ارائه دهند. در این مقاله تأثیر آراء فلسفی ابنسینا و سهروردی در مورد عقل فعال بر فهم آنان از آیات قرآن بررسی و نقد شده است. به این منظور، همۀ آثار ابنسینا و سهروردی مورد مداقه قرار گرفت، برداشتهای قرآنی آنان که متأثر از آراء آنها در مورد این موضوع بوده، استخراج، و نحوۀ استشهاداتشان تبیین گردید. سپس، برداشتهای مذکور با استفاده از معنای لغوی، علم تفسیر، آراء فلسفی و علوم نقلی مرتبط، بصورت روش جامع، مورد بررسی و نقد قرار گرفته و این نتیجه حاصل شد که اکثر برداشتهای مذکور، غیر قابل قبول است.
