بررسی و تحلیل محتوای برنامه درسی مجزا و تلفیقی در مدارس ایران
محورهای موضوعی : علوم برنامه ریزیگلنار صالحی خواه 1 , کژال شانازی صاحب 2 , خاور مراد ویسی 3
1 - دانشگاه پیام نوریاسوج
2 - دانشگاه آزاد واحد سقز
3 - دانشکده الزهرا تبریز
کلید واژه: برنامه ریزی درسی, روش برنامه ریزی میان رشته ای, روش برنامه ریزی, شیوه تلفیق.,
چکیده مقاله :
برنامه درسي تلفيقي همزمان با شكل گيري حوزه برنامه درسي در اوايل قرن بيستم مورد توجه صاحبنظران برنامه ريزي درسي و دست اندركاران تعليم و تربيت قرار گرفت و در سالهاي اخير نيز در اكثر كشورهاي پيشرفته جهان توجه ويژه اي به اين امر شده است. گسترش سريع دانش و اطلاعات، گسيختگي و پراكندگي بخشهاي گوناگون برنامه هاي درسي سنتي، عدم ارتباط آن با واقعيتهاي زندگي شخصي و اجتماعي يادگيرندگان و عواقب ناگوار برنامه هاي درسي موجود، موجب توجه هر چه بيشتر به مقوله تلفيق برنامه هاي درسي شده است. از طرفي، تجربه هاي موفقيت آميز اجراي برنامه درسي تلفيقي، اين نظريه را مورد تأييد قرار داده است كه اين رويكرد، دانش آموزان را براي يادگيري بهتر و مداوم بر مي انگيزد و قابليتهاي لازم براي زندگي در قرن بيست و يكم را در آنان پرورش ميدهد. در اين مقوله، الگوي برنامه درسي تلفيقي كه حاصل مطالعات و تحقيقات نگارنده ميباشد، ارايه شده است. ابتدا، در نتيجه بررسي منابع و ادبيات موجود در زمينه تلفيق برنامه درسي، محورهاي اساسي مباحث استخراج شده و براساس آن، اصول راهنماي الگوي مورد نظر تدوين گرديده است. سپس، اركان الگو كه مبين اجزاي عمده و بخشهاي مختلف برنامه درسي تلفيقي است ارايه شده است. مراحل اجراي الگو گام هايي است كه طي آن بخشهاي مختلف برنامه درسي در يك بستر واقعي به صورت تدريجي و فراگير به مرحله اجرا در مي آيد. درآخر، به منظور به كارگيري رويكرد تلفيقي در نظام آموزشي كشور، به طور نمونه جايگاه الگوي مورد نظر در برنامه درسي دوره ابتدايي بررسي شده و راهنماي برنامه هاي درسي دوره ابتدايي با الگوي مورد نظر، مقايسه شده است. این مقاله به بررسی و مقایسه برنامه درسی مجزا و تلفیقی در مدارس ایران می پردازد.
Simultaneously with the formation of the field of curriculum in the beginning of the 20th century, integrated curriculum became the focus of curriculum planning experts and education practitioners, and in recent years, special attention has been paid to this issue in most of the advanced countries of the world. The rapid expansion of knowledge and information, the fragmentation and dispersion of various parts of traditional curricula, its lack of connection with the realities of the personal and social life of learners, and the unfortunate consequences of existing curricula, have caused more and more attention to the category of curriculum integration. On the other hand, the successful experiences of implementing the integrated curriculum have confirmed the theory that this approach motivates students for better and continuous learning and develops the necessary skills for life in the 21st century. . In this category, the model of the integrated curriculum, which is the result of the author's studies and researches, has been presented. First, as a result of reviewing the available sources and literature in the field of curriculum integration, the main themes of the topics have been extracted and based on that, the guiding principles of the desired model have been compiled. Then, the elements of the model that show the main components and different parts of the integrated curriculum are presented. The implementation stages of the model are the steps during which different parts of the curriculum are gradually and comprehensively implemented in a real context. Finally, in order to apply the integrated approach in the education system of the country, as an example, the position of the target model in the primary course curriculum has been investigated and the guide of the primary course curriculum has been compared with the target model. This article examines and compares separate and integrated curriculum in Iranian schools.
1- احمدی، پروین (1380). طراحی الگوی برنامه درسی تلفیقی و مقایسه آن با برنامه های درسی موجود دوره ابتدايی در نظام آموزشی ایران، پایان نامه دکترا برنامه ریزی درسی، دانشگاه تربیتمدرس.
1- مهر محمدی محمود(۱۳۸۱). برنامه درسی نظرگاه ها، رویکرد هاو چشم اندازها، انتشارات آستان قدس رضوی: به نشر: تهران
2- پيغامي،عادل (1387). درآمدي بر طراحي برنامه هاي درسي به تاكيد رويكردهاي تلفيقي، دانشگاه امام صادق دانشكده معارف اسلامي و اقتصاد. http://eco.isu.ac.ir/intro/programs.htm(4/3/2009) : www
۲- ملکی، حسن( ۱۳۸۳). رویکرد تلفیقی به برنامه درسی انتشارات انجمن اولیا و مربیان. تهران
3- راهنمايي برنامه درسي مطالعات اجتماعي دوره آموزش عمومي (1385). وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي، دفتر برنامه ريزي و تاليف كتب درسي.
۳-مابرز، چت. (۱۳۷۴). آموزش تفکر انتقادی، ترجمه خدایار ابیلی، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) تهران
4- زرافشان ، علی (1382). برنامه ریزی درسی تلفیقی ،چشم اندازها ،نشریه رشد تکنولوژی آموزشی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش، شماره142.
5- سلیمانپور، جواد (1383). برنامه ریزی درسی (با تأکید بر تدوین محتوای درسی فعال و کاربرد تحلیل محتوا)،تهران ،انتشارات احسن .
۵- علم الهدی ،جمیله. (۱۳۸۱). تبین تعلیم و تربیت اسلامی و دلالت های آن برای برنامه درسی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس
6- گوازي، آرش(1387). مطالعه تطبيقي- تحليلي شيوه انتخاب و سازماندهي محتواي برنامه درسي مطالعات اجتماعي و آموزش شهروندي در مقطع آموزش ابتدایي ايران و سوئد، فصلنامه نوآوري هاي آموزشي، شماره 25، سال هفتم.
6- یزدان پناه، علی. (۱۳۸۵). طراحی الگوی برنامه ریزی درسی برای پرورش منش های تفکر دانش آموزان، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس
7- لوی . الف ( 1384). مبانی برنامه ریزی آموزشی/ برنامه ریزی درسی مدارس، ترجمه فریده مشایخ، تهران، مدرسه.
8- ملکی، حسن (1382). رویکرد تلفیقی به برنامه درسی (کتاب سال انجمن مطالعات برنامه درسی ایران )،چاپ سرلک.
9- مهر محمدی، محمود (1378). تلفیق برنامه درسی،تاریخچه،ضروریات، معیارها و اشکال، فصلنامه تعلیم و تربیت، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش ،شماره2.
1- Bean,J. (1997). Integrated curriculum in the middle schooled. Eric Digest: Integrated Carr: http. P .2.
2- beoudy,harry.(1998) . The uses of schooling in associatonwhit Methuen ine
3- Cobb,p conversation.(1995). Continuing the: A response to smith” available at: http: www. Cop. Uga.edu ./epitt socialconstructivism.htm
4- Erickson, H. L. (1995) . String the heart and soul: Redefining curriculum and instruction. Corwin press's .96.
5- Fogarty, R. (1991) the ways to integrated curriculum. Educational Leadership. 49 , 2. Pp: 61-65.
6- Hunter, R. and E. A. Scherer. (1998). The organic curriculum. The Flamers Press.
7- Martin – Kniep, G. O. and other s(1995). Curriculum integration: An expanded view of an abused idea. Journal of Curriculum and Supervising. pp: 227-249.
8- Pliphal,J. and et al. (1991). Integration of vocational and academic education: Theory and practice. Berkeley.
9- Rule,Ian A.( 1973). Quoted by: A Philosophical Inquiry into the Meaning( s) of Curriculum (doctoral diss., New York University.
10- Taba, Hilda,( 1962), Educational evaluation and decision m aking ( Itasca. Iii. prosuch).
11- Vars,G.F.(1997) Integrated curriculum in historical perspective. Educational Leadership .49, 2:
