بررسی و تحلیل محتوای برنامه درسی مجزا و تلفیقی در مدارس ایران
الموضوعات :گلنار صالحی خواه 1 , کژال شانازی صاحب 2 , خاور مراد ویسی 3
1 - دانشگاه پیام نوریاسوج
2 - دانشگاه آزاد واحد سقز
3 - دانشکده الزهرا تبریز
الکلمات المفتاحية: برنامه ریزی درسی, روش برنامه ریزی میان رشته ای, روش برنامه ریزی, شیوه تلفیق.,
ملخص المقالة :
برنامه درسي تلفيقي همزمان با شكل گيري حوزه برنامه درسي در اوايل قرن بيستم مورد توجه صاحبنظران برنامه ريزي درسي و دست اندركاران تعليم و تربيت قرار گرفت و در سالهاي اخير نيز در اكثر كشورهاي پيشرفته جهان توجه ويژه اي به اين امر شده است. گسترش سريع دانش و اطلاعات، گسيختگي و پراكندگي بخشهاي گوناگون برنامه هاي درسي سنتي، عدم ارتباط آن با واقعيتهاي زندگي شخصي و اجتماعي يادگيرندگان و عواقب ناگوار برنامه هاي درسي موجود، موجب توجه هر چه بيشتر به مقوله تلفيق برنامه هاي درسي شده است. از طرفي، تجربه هاي موفقيت آميز اجراي برنامه درسي تلفيقي، اين نظريه را مورد تأييد قرار داده است كه اين رويكرد، دانش آموزان را براي يادگيري بهتر و مداوم بر مي انگيزد و قابليتهاي لازم براي زندگي در قرن بيست و يكم را در آنان پرورش ميدهد. در اين مقوله، الگوي برنامه درسي تلفيقي كه حاصل مطالعات و تحقيقات نگارنده ميباشد، ارايه شده است. ابتدا، در نتيجه بررسي منابع و ادبيات موجود در زمينه تلفيق برنامه درسي، محورهاي اساسي مباحث استخراج شده و براساس آن، اصول راهنماي الگوي مورد نظر تدوين گرديده است. سپس، اركان الگو كه مبين اجزاي عمده و بخشهاي مختلف برنامه درسي تلفيقي است ارايه شده است. مراحل اجراي الگو گام هايي است كه طي آن بخشهاي مختلف برنامه درسي در يك بستر واقعي به صورت تدريجي و فراگير به مرحله اجرا در مي آيد. درآخر، به منظور به كارگيري رويكرد تلفيقي در نظام آموزشي كشور، به طور نمونه جايگاه الگوي مورد نظر در برنامه درسي دوره ابتدايي بررسي شده و راهنماي برنامه هاي درسي دوره ابتدايي با الگوي مورد نظر، مقايسه شده است. این مقاله به بررسی و مقایسه برنامه درسی مجزا و تلفیقی در مدارس ایران می پردازد.
1- احمدی، پروین (1380). طراحی الگوی برنامه درسی تلفیقی و مقایسه آن با برنامه های درسی موجود دوره ابتدايی در نظام آموزشی ایران، پایان نامه دکترا برنامه ریزی درسی، دانشگاه تربیتمدرس.
1- مهر محمدی محمود(۱۳۸۱). برنامه درسی نظرگاه ها، رویکرد هاو چشم اندازها، انتشارات آستان قدس رضوی: به نشر: تهران
2- پيغامي،عادل (1387). درآمدي بر طراحي برنامه هاي درسي به تاكيد رويكردهاي تلفيقي، دانشگاه امام صادق دانشكده معارف اسلامي و اقتصاد. http://eco.isu.ac.ir/intro/programs.htm(4/3/2009) : www
۲- ملکی، حسن( ۱۳۸۳). رویکرد تلفیقی به برنامه درسی انتشارات انجمن اولیا و مربیان. تهران
3- راهنمايي برنامه درسي مطالعات اجتماعي دوره آموزش عمومي (1385). وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي، دفتر برنامه ريزي و تاليف كتب درسي.
۳-مابرز، چت. (۱۳۷۴). آموزش تفکر انتقادی، ترجمه خدایار ابیلی، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) تهران
4- زرافشان ، علی (1382). برنامه ریزی درسی تلفیقی ،چشم اندازها ،نشریه رشد تکنولوژی آموزشی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش، شماره142.
5- سلیمانپور، جواد (1383). برنامه ریزی درسی (با تأکید بر تدوین محتوای درسی فعال و کاربرد تحلیل محتوا)،تهران ،انتشارات احسن .
۵- علم الهدی ،جمیله. (۱۳۸۱). تبین تعلیم و تربیت اسلامی و دلالت های آن برای برنامه درسی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس
6- گوازي، آرش(1387). مطالعه تطبيقي- تحليلي شيوه انتخاب و سازماندهي محتواي برنامه درسي مطالعات اجتماعي و آموزش شهروندي در مقطع آموزش ابتدایي ايران و سوئد، فصلنامه نوآوري هاي آموزشي، شماره 25، سال هفتم.
6- یزدان پناه، علی. (۱۳۸۵). طراحی الگوی برنامه ریزی درسی برای پرورش منش های تفکر دانش آموزان، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس
7- لوی . الف ( 1384). مبانی برنامه ریزی آموزشی/ برنامه ریزی درسی مدارس، ترجمه فریده مشایخ، تهران، مدرسه.
8- ملکی، حسن (1382). رویکرد تلفیقی به برنامه درسی (کتاب سال انجمن مطالعات برنامه درسی ایران )،چاپ سرلک.
9- مهر محمدی، محمود (1378). تلفیق برنامه درسی،تاریخچه،ضروریات، معیارها و اشکال، فصلنامه تعلیم و تربیت، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش ،شماره2.
1- Bean,J. (1997). Integrated curriculum in the middle schooled. Eric Digest: Integrated Carr: http. P .2.
2- beoudy,harry.(1998) . The uses of schooling in associatonwhit Methuen ine
3- Cobb,p conversation.(1995). Continuing the: A response to smith” available at: http: www. Cop. Uga.edu ./epitt socialconstructivism.htm
4- Erickson, H. L. (1995) . String the heart and soul: Redefining curriculum and instruction. Corwin press's .96.
5- Fogarty, R. (1991) the ways to integrated curriculum. Educational Leadership. 49 , 2. Pp: 61-65.
6- Hunter, R. and E. A. Scherer. (1998). The organic curriculum. The Flamers Press.
7- Martin – Kniep, G. O. and other s(1995). Curriculum integration: An expanded view of an abused idea. Journal of Curriculum and Supervising. pp: 227-249.
8- Pliphal,J. and et al. (1991). Integration of vocational and academic education: Theory and practice. Berkeley.
9- Rule,Ian A.( 1973). Quoted by: A Philosophical Inquiry into the Meaning( s) of Curriculum (doctoral diss., New York University.
10- Taba, Hilda,( 1962), Educational evaluation and decision m aking ( Itasca. Iii. prosuch).
11- Vars,G.F.(1997) Integrated curriculum in historical perspective. Educational Leadership .49, 2:
