-
دسترسی آزاد مقاله
1 - نقش و جایگاه صندوق نوآوری و شکوفایی در توسعه اقتصاد دانش بنیان
سیاوش ملکی فرمبانی اقتصاد دانشبنیان را نوآوری و تحقیق و توسعه فناوری تشکیل میدهد که فعالیتی هزینهبر و پرریسک است. با توجه به هزینه و ریسک فراوان توسعه فناوری، بخش خصوصی به تنهایی از عهده این کار برنمیآید و ازاینرو، دولتها در کشورهای مختلف نهادها و سازوکارهای متنوعی را برای تأم چکیده کاملمبانی اقتصاد دانشبنیان را نوآوری و تحقیق و توسعه فناوری تشکیل میدهد که فعالیتی هزینهبر و پرریسک است. با توجه به هزینه و ریسک فراوان توسعه فناوری، بخش خصوصی به تنهایی از عهده این کار برنمیآید و ازاینرو، دولتها در کشورهای مختلف نهادها و سازوکارهای متنوعی را برای تأمین مالی نوآوری توسعه دادهاند. در ایران نیز از حدود 10 سال پیش بحث شکلگیری و توسعه اقتصاد دانشبنیان با تصویب «قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و تجاریسازی نوآوریها و اختراعات» آغاز شده است و به منظور تأمین مالی این شرکتها، صندوق نوآوری و شکوفایی راهاندازی شده است. در این نوشتار، نگاهی داریم بر مبانی قانونی شکلگیری صندوق نوآوری و شکوفایی و رویکردها و خدمات متنوع این صندوق در راستای حمایت از نوآوری و توسعه فناوری و درنتیجه تحقق اقتصاد دانشبنیان در کشور. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - جایگاه کریدورهای علم و فناوری در توسعه اقتصاد دانشمحور
محمود شيخ زين الدين حسن خاکباز لیلا خدابنده مهدی کشميریامروزه نیاز به تغییر پارادایم از اقتصاد مبتنی بر سرمایه به اقتصاد دانشمحور برای رسیدن به توسعه پایدار لازم و ضروری است. کریدورهای علم و فناوری به عنوان یکی از زیرساختهای توسعه اقتصاد دانشمحور با ایجاد انگیزش در صنایع برای حرکت به سمت فناوریهای نوین و کسب و کارهای با چکیده کاملامروزه نیاز به تغییر پارادایم از اقتصاد مبتنی بر سرمایه به اقتصاد دانشمحور برای رسیدن به توسعه پایدار لازم و ضروری است. کریدورهای علم و فناوری به عنوان یکی از زیرساختهای توسعه اقتصاد دانشمحور با ایجاد انگیزش در صنایع برای حرکت به سمت فناوریهای نوین و کسب و کارهای با ارزش افزوده، تلاش مینمایند محیطی جذاب برای سرمایهگذاران، بنگاههای اقتصادی، شرکتها و مؤسسات دانشمحور و شهروندان پدید آورند. این کریدورها در واقع مناطق ویژهای شامل مؤلفههای مختلف از قبیل دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، مراکز تحقیقاتی، پارکهای علم و فناوری، صنایع گوناگون و شرکتهای دانشبنیان میباشند و هدف اصلی آنها شکلدهی یک خوشه فناوری میباشد. علاوه بر این، خدمات با ارزش افزوده بالا در این کریدورها ارائه میشود و خروجی این مناطق تسهیل فرايند خلق نوآوری و تبدیل علم به ثروت خواهد بود. در این مقاله، ضمن بررسی مفهوم اقتصاد دانشمحور، سوپر کریدور چند رسانهای مالزی که در واقع خوشهای از شرکتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات است و هدف اصلی آن ترغیب نوآوری و فراهم آوردن زمینه تولید و توسعه فناوریهای جدید توسط شرکتها میباشد، به عنوان یک تجربه موفق معرفی و دستاوردهای آن تشریح میگردد. همچنین قابلیت ایجاد منطقه ویژه علم و فناوری اصفهان به عنوان اولین تجربه در ایران بررسی و ظرفیتهای اصفهان برای تغییر از یک منطقه صنعتی به یک منطقه دانشمحور مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی نقش بنگاههای کوچک و متوسط مقیاس در توسعه فعالیتهای اقتصادی کشور مالزی
سعید کیان پور رویا تولاییدر بيشتر كشورهاي توسعه يافته جهان، اتخاذ سياستهاي مربوط به حمايت از بنگاههاي اقتصادي كوچك و متوسط به منظور افزايش رشد، ايجاد درآمد و اشتغال و حتي كاهش فقر از مهمترين اولويتهاي اقتصادي- اجتماعي دولتها محسوب ميشود. ويژگيهاي حياتي بنگاههاي كوچك و متوسط، از جمله انعط چکیده کاملدر بيشتر كشورهاي توسعه يافته جهان، اتخاذ سياستهاي مربوط به حمايت از بنگاههاي اقتصادي كوچك و متوسط به منظور افزايش رشد، ايجاد درآمد و اشتغال و حتي كاهش فقر از مهمترين اولويتهاي اقتصادي- اجتماعي دولتها محسوب ميشود. ويژگيهاي حياتي بنگاههاي كوچك و متوسط، از جمله انعطافپذيري در مقابل تغييرات بازار و محيط، به نتيجه رسيدن سريع فعاليتها و ابتكار عمل افراد در اين بنگاهها، برخورداري كاركنان اين شركتها از انگيزه بالا، سرمايه اوليه محدود مورد نياز اين بنگاهها، محرك اصلي تحقق كارآفريني و غيره آنها را به مهمترين عامل رشد، نوآوري و تحرك اقتصادي و توسعه كشورها، به ويژه كشورهاي در حال توسعه و ياري دهنده آنها در مرحله گذار اقتصادي تبديل كرده است. هدف این پژوهش شناسایی بنگاههای کوچک و متوسط صنایع تولیدی با رشد سریع و نیز تعیین سهم آنها در اقتصاد مالزی است. چشمانداز توسعه 2020 مالزی سیاستهای توسعه را از طریق شرکتهای کسب و کار کوچک برنامهریزی کرده است. این شرکتها نقش مهمی را در توسعه اقتصادی مالزی ایفا ميکنند. این شرکتها 8/93 درصد از شرکتهای فعال در بخش صنعت،3/27درصد از کل تولیدات کارخانجات، 8/25درصد از ارزش افزوده تولید،6/27 درصد از داراییهای ثابت و9/38درصد از استخدام نیروی کار این کشور را به خود اختصاص دادهاند. همچنین شواهد نشان ميدهد که این شرکتها نقش مهمی را در توسعه اقتصاد ملی کشور مالزی بر عهده دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - نقش و جايگاه اقتصاد دانشمحور بر شکلگيري مناطق ويژه علم و فناوري؛ مطالعه موردي اقتصاد ايران
روح اله شهنازی هما موذن جمشيدي نعمت اله اکبریاقتصاد دانشمحور بهطور مستقيم مبتني بر تحصيل، توليد، توزيع و به کارگيري دانش در تمامي فعاليتهاي اقتصادي است. در حال حاضر دستيابي به اقتصاد دانش محور از الزامات همه کشورها در دنیاست. در اين راستا يکي از راهبردهایي که تجربه موفقي را براي بسياري از کشورهاي توسعه يافته م چکیده کاملاقتصاد دانشمحور بهطور مستقيم مبتني بر تحصيل، توليد، توزيع و به کارگيري دانش در تمامي فعاليتهاي اقتصادي است. در حال حاضر دستيابي به اقتصاد دانش محور از الزامات همه کشورها در دنیاست. در اين راستا يکي از راهبردهایي که تجربه موفقي را براي بسياري از کشورهاي توسعه يافته مبتني بر اقتصاد دانشمحور به همراه داشته، تشکيل و گسترش مناطق ويژه يا کريدورهاي علم و فناوري است. منطقه ویژه علم و فناوري مجموعهاي متمركز از دانشگاهها، پاركهاي علم و فناوري، مراكز تحقيقي و پژوهشي، شرکتهاي با فناوري برتر و ... است كه در يك فضاي جغرافيايي و در يك منطقه اقتصادي با مديريت متمركز و ساختار حقوقي خاص تشكيل و به توليد محصولات و خدمات دانشمحور ميپردازد. هدف اين مقاله تعیین الزامات مورد نياز براي تشکيل مناطق ويژه و يا همان کريدورهاي علم و فناوري با تأکيد بر اقتصاد دانشمحور است. براساس نتایج مقاله مهمترین الزامات شکلگیری کریدورهای علم و فناوری عبارتند از: سيستم ابداعات ملي، پارك علمي و فناوري، دانشگاهها و مراکز تحقيقاتي، سرمايههاي مخاطرهپذير و کارآفريني، سرمايه انساني، زيرساختها، بازار، بنگاههاي با فناوري بالا، وجود مديريت خاص مناطق علم و فناوري، شکلگيري کريدور در مجاورت مناطق شهری. بنابراین تا این زير ساختها در کشور فراهم نگردد، دستیابی به مناطق علم و فناوري و رسیدن به اقتصاد دانشمحور با تهيه و تصويب آييننامهها و بخشنامه غيرممکن خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - نظريهها و الگوهاي ارتباط ميان دانشگاهها و صنعت در اقتصاد دانشبنيان
حمزه صمدي ميارکلائي حسین صمدي ميارکلائيدانشگاه و صنعت از مهمترین و اثرگذارترین نهادها در توسعه اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و پیشرفتهای اقتصادی و فناورانه جامعه هستند. اهمیت در ارتباط میان علم و فناوري، ادغام علم و صنعت، ظهور صنایع بر مبنای علم، استفاده از علم به عنوان روشهایی برای بوجود آوردن مزیتهای رقابتی چکیده کاملدانشگاه و صنعت از مهمترین و اثرگذارترین نهادها در توسعه اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و پیشرفتهای اقتصادی و فناورانه جامعه هستند. اهمیت در ارتباط میان علم و فناوري، ادغام علم و صنعت، ظهور صنایع بر مبنای علم، استفاده از علم به عنوان روشهایی برای بوجود آوردن مزیتهای رقابتی در بخشی از شرکتها و نیز جهانیسازی اقتصاد و بینالمللیسازی فناوري، برخی از دلایلی هستند که ارتباطات مشترک میان شرکتها و سازمانهای تحقیقاتی را توجیه میکنند. توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه به دلیل اثرات و پیامدهای بسیار مثبت آن در ایجاد تحولات فناورانه، اقتصادی و اجتماعی از دیرباز مورد توجه استراتژیستها، سیاستگذاران و برنامهریزان دانشگاهی و صنعت قرار داشته و تلاشهای فراوانی جهت ایجاد پیوندی اثربخش بین صنعت و دانشگاه صورت گرفته است. قرن 21 رقابت بینالمللی اقتصادی بر پایۀ دانش است. رقابت در بازار فناوريمحور امروز جهان مستلزم ادغام دانشهای نوین با صنعت است. صنعتی که بیبهره از دانش روز باشد، محکوم به زوال و دانش بدون کاربرد در صنعت بیارزش قلمداد میشود و این یعنی پیوند دانشگاه با صنعت. هدف از تدوين مقاله حاضر، بررسي نظريهها، الگوها و مدلهاي موجود ارتباط ميان دانشگاه، صنعت و ساير نهادهاي مؤثر در اقتصاد دانشبنيان است. در اين مكتوب، مدلهاي پيچش سهجانبه TH2، TH1، و TH3 (اِتزكوويتز و لِيدِسدورف)، الگوي تكاملي (بِركوويتز و فِلدمَن)، پيچشهاي چهارجانبه و پنججانبه (كارايانيس و كَمپبِل)، پيچش پنججانبه بومي (صمدي مياركلائي)، و پيچش N تايي ارتباطات دانشگاه-صنعت (لِيدِسدورف) مورد بررسي قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بازاریابی فناوری و تجاری سازی نتایج پژوهش ها
غلامرضا ملک زادهيكي از مهمترين و اساسي ترين اقدامات براي استقرار و نهادينه سازي اقتصاد دانش بنيان، توسعه زيرساخت هاي هوشمندي است كه اين حركت را تسهيل و امكان پذير مي سازند. از جمله اين اقدامات، حمايت از واحدهاي كوچك و متوسط فناور در مراكز كارآفريني، مراكز رشد فناوري و پرديس هاي دانش و چکیده کامليكي از مهمترين و اساسي ترين اقدامات براي استقرار و نهادينه سازي اقتصاد دانش بنيان، توسعه زيرساخت هاي هوشمندي است كه اين حركت را تسهيل و امكان پذير مي سازند. از جمله اين اقدامات، حمايت از واحدهاي كوچك و متوسط فناور در مراكز كارآفريني، مراكز رشد فناوري و پرديس هاي دانش و فناوري است كه در كشور ما نيز اقداماتي در اين خصوص انجام شده است. در اين رهگذر، شركت هاي دانش بنيان، نقشي اساسي و مهم در تجاري سازي نتايج پژوهش و توسعه فناوري دارند و با ايجاد و توسعه كسب و كارهاي مبتني بر فناوري هاي نوين در اقتصادهاي در حال صنعتي شدن، جايگاهي خاص مي يابند. اما متاسفانه اين شركت ها با مسائل و مشكلا ت بسيار مهمي در عرصه اقتصادي مواجه مي شوند كه مهمترين آنها مشكلا ت بازاريابي محصولا ت يا خدمات است. در اين بررسي برخي از نكات مهم و قابل توجه در امر بازاريابي و فروش فناوري ها مطرح مي گردد و مهمترين ويژگي هاي بازاريابي و فروش فناوري مطرح و به اقدامات ضروري در اين خصوص اشاره مي شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - مروری بر ادبیات اقتصاد دانشبنیان: از شکلگیری تا عمل؛ مطالعه موردی: بررسی وضعیت اقتصاد دانشبنیان در ایران
عبداله علم خواه مهدی صادقی شاهدانینظریهپردازان ظهور عصر جدید اقتصادی را پیشبینی کردهاند که در آن، دانش منبع اصلی ثروت و تولید اقتصادی بهشمار میآید. بهبیان دیگر، اقتصاد در عصر جدید از اقتصاد منبع بنیاد فاصله گرفته و به اقتصاد دانشبنیان نزدیک شده است. اقتصاد دانشبنیان اقتصادی است که براساس تولید، چکیده کاملنظریهپردازان ظهور عصر جدید اقتصادی را پیشبینی کردهاند که در آن، دانش منبع اصلی ثروت و تولید اقتصادی بهشمار میآید. بهبیان دیگر، اقتصاد در عصر جدید از اقتصاد منبع بنیاد فاصله گرفته و به اقتصاد دانشبنیان نزدیک شده است. اقتصاد دانشبنیان اقتصادی است که براساس تولید، توزیع و کاربرد دانش و اطلاعات شکل گرفته و سرمایهگذاری در دانش و صنایع دانشپایه مورد توجه خاص قرار میگیرند. بهدلیل جایگاه اقتصاد دانشبنیان، تأکیدات مقام معظم رهبری و توجه ویژه سیاستگذاران به تحقق آن در اسناد بالادستی، مقاله حاضر به مرور ادبیات اقتصاد دانشبنیان پرداخته است. مقاله که به روش تحلیلی و توصیفی مبتنی بر اسناد تهیه شده است، به مباحثی مانند اقتصاد دانشبنیان در سیر اندیشههای اقتصادی، پیدایش نظریه اقتصاد دانشبنیان، تعاریف، ویژگیها، مزایا، ارکان، شاخصهای اندازهگیری، سیاستها و وضعیت اقتصاد دانشبنیان در ایران براساس شاخص بانک جهانی پرداخته و در پایان، جمعبندی ارائه شده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد تحقق اقتصاد دانشبنیان نیازمند نیروی کار آموزشدیده و متخصص، سیاستهای حمایتی دولت، اصلاح فرهنگ جامعه، سیستم کارای نوآوری و ابداعات، بومیکردن دانش، فناوری اطلاعات و ارتباطات، رژیم نهادی و محرک اقتصادی، حمایت از حقوق مالکیت معنوی و ... میباشد. همچنین گزارش بانک جهانی در سال 2005 نشان میدهد، یک عدم توازن بسیار بالا بین متغیرهای شاخص بانک جهانی وجود دارد. با تلاش دولت این عدم توازن در سال 2007 کمی کاهشیافته و طبق آخرین گزارش بانک جهانی در سال 2012، ایران با میانگین 91/3 از بین 146 کشور جایگاه 94 را از لحاظ اقتصاد دانشبنیان کسب کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - نقش دیپلماسی علم و فناوری در بهبود چالش های شرکت های دانش بنیان
محمد مهدی ذوالفقارزاده مهدي هاجري حسين افتخاريدر سال های اخیر، اقتصاد دانش بنیان که در آن دانش، نوآوری و فناوری عامل اصلی رشد اقتصادی و تولید ثروت برای یک کشور محسوب می شود، جایگزین اقتصاد سنتی شده است. از طرفی شرکت های دانش بنیان به عنوان قلب تپنده ی اقتصاد دانش بنیان شناخته می شوند که سهم به سزایی در تولید ناخالص چکیده کاملدر سال های اخیر، اقتصاد دانش بنیان که در آن دانش، نوآوری و فناوری عامل اصلی رشد اقتصادی و تولید ثروت برای یک کشور محسوب می شود، جایگزین اقتصاد سنتی شده است. از طرفی شرکت های دانش بنیان به عنوان قلب تپنده ی اقتصاد دانش بنیان شناخته می شوند که سهم به سزایی در تولید ناخالص داخلی و ایجاد ارزش افزوده برای کشورها دارند تا جایی که می توان بهبود فضای اقتصاد دانش بنیان را تا حد زیادی منوط به بهبود وضعیت این شرکت ها دانست. از این رو، حل چالش های پیش روی شرکت های دانش بنیان در تصمیم گیری ها و خط مشی گذاری-ها اهمیتی دو چندان می یابد. از طرف دیگر، دیپلماسی علم و فناوری شکل نوظهوری از دیپلماسی بین المللی برای مواجهه با چالش های نوظهوری است که علم و فناوری نقش اساسی در آن ایفا می کنند. دیپلماسی علم و فناوری در واقع استفاده از ظرفیتهای علم و فناوری برای تحقق اهداف سیاست خارجی و همینطور استفاده از ظرفیتهای دیپلماسی برای پیشبرد علم و فناوری است. لذا در تحقيق حاضر ابتدا با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای و مرور آثار دیگر صاحبنظران، ضمن معرفی ویژگیهای اقتصاد دانشبنیان، چالشهای این قبیل شرکتها در قالب مفاهیمی چون نظام نوآوری و تحقیق و توسعه ی ضعیف، توسعه ی نامتناسب منابع انسانی و محیط اقتصادی و تجاری نامناسب کشور و هم چنین بررسی تأثیر اعمال تحریم ها بر فعالیت این شرکتها شناسایی شده است. سپس با تکیه بر ظرفیتهای نهفته در مقوله دیپلماسی علم و فناوری، راهکارهایی برای حل این چالش ها ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - شناسایی و رتبه بندی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش در شرکتهای دانشبنیان (مطالعه موردی: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران)
ناصر صفایی فرشته طالقانی نیا احمد کیامنشامروزه شرکتهای دانشبنیان به عنوان یک گزینه کلیدی برای تولید ثروت در کشورهای درحالتوسعه، وظیفه تبیین و مدلسازی فرآیندهای تحقیق و توسعه را بر عهده دارند و در اشاعه نوآوری کمک شایانی به صنعت میکنند. درواقع شرکتهای دانشبنیان یکی از مهمترین مؤلفههای اقتصاد مقاومتی و چکیده کاملامروزه شرکتهای دانشبنیان به عنوان یک گزینه کلیدی برای تولید ثروت در کشورهای درحالتوسعه، وظیفه تبیین و مدلسازی فرآیندهای تحقیق و توسعه را بر عهده دارند و در اشاعه نوآوری کمک شایانی به صنعت میکنند. درواقع شرکتهای دانشبنیان یکی از مهمترین مؤلفههای اقتصاد مقاومتی و کلید تحقق آن به شمار می آیند و رشد و بالندگی آن ها میتواند مقاومت در برابر هجمههای اقتصادی را رقم بزند. ازاینرو شناسایی و رتبهبندی عوامل تأثیرگذار در اجرای مدیریت دانش در این گونه شرکت ها یکی از ضرورت های تحقیقاتی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. در حال حاضر تعداد 33 پارک علم و فناوری و بیش از 2700 شرکت دانشبنیان در پارکها مستقر هستند. پرسشنامهای بین 70 شرکت دانشبنیان واقع در پارکهای علم و فناوری دانشگاه تهران بهعنوان دومین پارک برتر کشور توزیع شد. در این تحقیق، روشهای مطالعه موردی و گردآوری اطلاعات بهصورت میدانی بکار گرفتهشده است. پرسشنامه با استفاده از تکنیک لیکرت طراحیشده و مشتمل بر 3 عامل اصلی سازمان، نیروی انسانی و فناوری اطلاعات و 11 زیر معیار زیر است؛ اهداف و چشمانداز، رهبری، اجرایی، کاربرد، نرمافزاری، زیرساخت، فرهنگسازمانی، ایجاد انگیزه مالی و غیرمالی، الگوبرداری و ارزیابی. با تحلیل اطلاعات، آلفای کرون باخ 78/0 به دست آمد و با استفاده از آزمونهای فریدمن و T تک آزمونی ازجمله عوامل تأثیرگذار بر اجرای موفق مدیریت دانش میتوان به اهداف و چشماندازهای سازمان بهعنوان مهمترین عامل و به ایجاد انگیزه مالی بهعنوان کماهمیتترین معیار، اشاره نمود، این نتیجهگیری با توجه به ماهیت شرکتهای دانشبنیان قابل توجیه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - حرکت به سوی اقتصاد دانش بنیان با بررسی ارتباط درونی میان ابعاد ورودی و خروجی شاخص جهانی نوآوری
رضا سلامی حسین میزرایی عاطيه صفردوستدر دهه ی حاضر، اقتصاد دانش بنیان واژه ای رایج و جذاب در محافل علمی کشور می باشد. این واژه توجه بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران را به خود جلب نموده است. شاخص جهانی اقتصاد دانش بنیان دارای چهار پایه بوده و نوآوری یکی از این پایه ها می باشد. در حوزه نوآوری، کشور ایران از چکیده کاملدر دهه ی حاضر، اقتصاد دانش بنیان واژه ای رایج و جذاب در محافل علمی کشور می باشد. این واژه توجه بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران را به خود جلب نموده است. شاخص جهانی اقتصاد دانش بنیان دارای چهار پایه بوده و نوآوری یکی از این پایه ها می باشد. در حوزه نوآوری، کشور ایران از امتیاز کمتری، نسبت به متوسط جهانی، برخوردار می باشد. در این نوشتار، با به منظور ارتقای سطح نوآوری و به طبع آن، سطح اقتصاد دانش بنیان، با استفاده از آمارهای جهانی در حوزه اقتصاد دانش بنیان و نوآوری و با تحلیل ضریب همبستگی پیرسون، ابتدا شاخص های ورودی مهم و اثرگذار بر نوآوری شناخته شده و سپس وضعیت این ورودی ها با متوسط جهانی مقایسه شده است. پس از مشخص شدن نقاط ضعف در سنجه های ورودی، وضعیت این سنجه ها در سند برنامه ششم توسعه بررسی شده است. با توجه به یافته ها، مشخص شد که در برنامه ششم توسعه تنها به سنجه درآمد ناخالص داخلی به ازای هر واحد مصرف انرژی اشاره شده است و اشاره مستقیمی به سایر سنجه های مهم نشده است. تفاوت و نوآوری این نوشتار در این است که در این پژوهش سعی شده است ریشه های مهم و اثرگذار نوآوری متناسب با شاخص جهانی نوآوری شناسایی و در سطح ورودی های اولیه اقتصاد دانش بنیان مقایسه انجام گیرد. مقایسه سنجه ها با متوسط جهانی نشان داد که جهت بهبود خروجی های نوآوری، کشور نیازمند به ارتقای سطح سنجه های تحقیق و توسعه، کارکنان دانشی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، محیط سیاسی و پایداری بوم شناختی می-باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - بررسی نقش دولت در بهبود روند ایجاد و توسعه کسب وکارهای دانش بنیان
نجمه اکبرزاده احسان شفیع زادهدر زمینهی کسب و کارهایدانشبنیان کمتر پژوهش کاربردی انجام شده است. از طرفی با شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در ایجاد و توسعهی کسب و کارهایدانشبنیان میتوان بسترهای لازم را برای ایجاد و توسعهی این شرکتها شناسایی کرده و در راستای پیادهسازی آنها گام برداشت. بر این اساس چکیده کاملدر زمینهی کسب و کارهایدانشبنیان کمتر پژوهش کاربردی انجام شده است. از طرفی با شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در ایجاد و توسعهی کسب و کارهایدانشبنیان میتوان بسترهای لازم را برای ایجاد و توسعهی این شرکتها شناسایی کرده و در راستای پیادهسازی آنها گام برداشت. بر این اساس هدفپژوهش حاضر، شناسایی و اولویتبندی فعالیتهای کلیدی قابل اجراتوسط دولت در راستای کمک به بهبود روند ایجاد و توسعه کسب و کارهایدانشبنیان میباشد. اینپژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ نحوهی گردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماریپژوهش، همه شرکتهایدانشبنیان مستقر در مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری دانشگاههای شهر تهران است. از پرسشنامه برای جمعآوری دادههای مورد نیاز در اینپژوهش استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون خی-دو و برای رتبهبندیشاخصها از تحلیل واریانس فریدمن استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر اهمیت زیاد نقش دولت در کمک به بهبود روند ایجاد و توسعه کسب و کارهایدانشبنیان است، که این مهم از طریق فعالیتهایی که در صدر آنها حمایتهای مالی دولت قرار دارد امکانپذیر میباشد. از این رو میتوان گفت دولت باید در این راستا اقدامات گستردهای را آغاز کند و این امر مورد توجه مسئولین دولتی ذیربط قرار گیرد. در پایان نیز پیشنهاداتی بر اساس نتایجاین پژوهش ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - شناسایی و تحلیل اصلیترین مؤلفههای راهبردی تأثیرگذار در عدم موفقیت شرکتهای دانشبنیان در ایران (مطالعه موردی: پارک علم و فناوری کرمانشاه)
دنیا غلامی علی رمضانیکشور ایران در تلاش است تا از اقتصاد نفتی فاصله گرفته و به اقتصاد دانشبنیان ورود کند. مکانیزم دولت برای توسعه اقتصاد دانشبنیان فعالکردن پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد بود، دولت با راهاندازی پارکهای علم و فناوری سعی کرد تا دانشگاه را به صنعت نزدیک کند و با حمایت ا چکیده کاملکشور ایران در تلاش است تا از اقتصاد نفتی فاصله گرفته و به اقتصاد دانشبنیان ورود کند. مکانیزم دولت برای توسعه اقتصاد دانشبنیان فعالکردن پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد بود، دولت با راهاندازی پارکهای علم و فناوری سعی کرد تا دانشگاه را به صنعت نزدیک کند و با حمایت از واحدهای فناور نوپا، فناوریهای جدید را در جامعه رشد دهد. هم اکنون بسیاری از شرکتهای نوپا توانستهاند مراحل مختلف رشد را طی کنند و به تولید محصول و خدمات پیشرفته بپردازند. اما در این بین با یک چالش راهبردی مواجه شدهاند. این چالش همانا مشکل شرکتها در زمینه فروش کالا و خدمات دانشبنیان است. این پژوهش بر آن است که عوامل چهارگانهای بیشترین تأثیر را در ناتوانی و شکست شرکتها در زمینه فروش، مبادله و تجاریسازی فناوری خود داشتهاند. در این پژوهش این چالشها مورد بحث و بررسی قرار گرفتهاند و طی یک تحقیق میدانی به آزمون گذارده شدهاند. نتایج نشان داد که عدم موفقیت فن بازار، عدم دخالت دولت در فرایند تسهیل در مبادله فناوری، فقدان برند و بیاعتمادی صنایع، ارگانهای دولتی و بازار به محصولات دانشبنیان بر عدم موفقیت شرکتهای دانشبنیان در زمینه مبادله و تجاریسازی فناوری تأثیرگذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - شناسايي و وزن دهي عوامل مؤثر بر ارتقای جایگاه پارك هاي علم و فناوري در توسعه نظام ملي نوآوري
سعید شوال پور مجید فروزانمهر حمیده حیدری رامشه معصومه حصاریپارک های علم و فناوری یکی از مهم ترین ابتکارات سیاست نوآورانه می باشند و در توسعه نظام نوآوری، دارای جایگاهی خاص هستند. نگرش سیستمی و حرکت همگرا در امور فناوری با هدف و تفکر ایجاد نسل جدیدی از دانشگاهها و نظام علمی برای رفتن به سوی نظام نوآوری، برای همگرایی باید در کشو چکیده کاملپارک های علم و فناوری یکی از مهم ترین ابتکارات سیاست نوآورانه می باشند و در توسعه نظام نوآوری، دارای جایگاهی خاص هستند. نگرش سیستمی و حرکت همگرا در امور فناوری با هدف و تفکر ایجاد نسل جدیدی از دانشگاهها و نظام علمی برای رفتن به سوی نظام نوآوری، برای همگرایی باید در کشور شکل گیرد و اگر صحبت از دانشگاه کارآفرین میشود، در کنار آن، پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد هم در نظام نوآوری جایگاه خود را دارند. در این پژوهش، کسب موفقیت در تقویت جایگاه پارک های علم و فناوری در توسعه نظام ملی نوآوری، مسأله اصلی می باشد. در این خصوص، بیش از یکصد عامل در 7 گروه سیاست گذاری، تأمین منابع مالی تحقیقات و نوآوری، تأمین دانش مورد نیاز در فرایند نوآوری، ارتقای کارآفرینی تکنولوژی، اشاعه و انتشار تکنولوژی، توسعه و ارتقای منابع انسانی، و تولید کالاها و ارائه خدمات، مورد شناسایی اولیه قرار می گیرد. نتایج، حاکی از آن است که شاخص های سیاست گذاری، تأمین منابع مالی تحقیقات و نوآوری، تأمین دانش مورد نیاز در فرآیند نوآوری، و ارتقای کارآفرینی تکنولوژی نزدیک به 75% عوامل تأثیرگذار را در خود جای داده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - دانشگاه کارآفرین؛ اهرمی در مسیر توسعه پایدار
حسین صمدی میارکلائی حمزه صمدیامروزه توسعهپايدار برای جوامع به آرمان و چالشی بزرگ بدل شده است، تحقق این آرمان در بخش آموزش عالی به عهده دانشگاهها میباشد، و بدون شک نقش دانشگاه در توسعهپایدار انکارناپذیر است. دراینبین، ظهور دانشگاه كارآفرين پاسخي به اهميت روزافزون دانش در نظام ملي و منطقهايِ ن چکیده کاملامروزه توسعهپايدار برای جوامع به آرمان و چالشی بزرگ بدل شده است، تحقق این آرمان در بخش آموزش عالی به عهده دانشگاهها میباشد، و بدون شک نقش دانشگاه در توسعهپایدار انکارناپذیر است. دراینبین، ظهور دانشگاه كارآفرين پاسخي به اهميت روزافزون دانش در نظام ملي و منطقهايِ نوآوري و ادراك جديد از دانشگاه است؛ يعني نهادي كه عامل توسعه، انتقال دانش و فناوري، و منبع اختراعات خلاقانه بهشمار ميرود، و از لحاظ اقتصادي باصرفه است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تبیین و بررسی مدل دانشگاه کارآفرین در جهت دستیابی به توسعهپایدار، در دانشگاههای استان مازندران به اجرا درآمده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و از نظر ابزار گردآوری اطلاعات، توصیفی بهشمار میرود. ابتدا پس از بررسی ادبیات نظری و انجام مصاحبه با خبرگان، پرسشنامه اولیهای طراحی و شاخصهای اساسی مدل دانشگاه کارآفرین استخراج شد. سپس به کمک تکنیک دیمتل فازی، روابط علّی میان متغیرها بررسی و در نهایت جهت طراحی الگو ساختاری تحقیق از رهیافت مدلسازی ـ ساختاری تفسیری مبتنی بر دیمتلفازی (FDISM) استفاده شد. نتایج نشان داد که از میان شاخصهای مورد بررسی پنج متغیر نقش علّی و پنج متغیر نیز نقش معلولی دارند، یافتههای تکنیک وزندهی فازی نشان داد، از میان شاخصهای مورد بررسی، شاخص چشمانداز، مأموریت و راهبرد در دانشگاه دارای بیشترین وزن و اهمیت است. همچنین رهیافت FDISM نشان داد که متغیرها در هفت سطح طبقهبندی شدند، که در این بین متغیر چشمانداز، مأموریت و راهبرد در دانشگاه، رهبری در دانشگاه و ساختار و طرح سازمانی در دانشگاه بهعنوان عوامل زیربنایی و داراي قدرت نفوذ بیشتری هستند. دانشگاه کارآفرین بهعنوان نسل سوم دانشگاهها، مأموریت توسعة اقتصادی و اجتماعی جوامع را بر عهده دارد. توسعه و تمرکز بر شاخصها و ویژگیهای دانشگاه جهت کارآفرینی، میتواند دانشگاههای سنتی را به دانشگاههای کارآفرین و در مسیر توسعهپایدار تبدیل کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بررسی تطبیقی اقتصاد دانشبنيان در چند کشور منتخب و ارائه پیشنهادهایی برای ایران
کیارش فرتاش محمدرضا عطارپور امیرهادی عزیزی علی اصغر سعدآبادیدر این مقاله، به بررسی تطبیقی تاریخچه و رویکردهای مختلف اقتصاد دانشبنیان بهعنوان مفهومی تأثیرگذار در ارتقای تابآوری ملی و توسعهپایدار، در ایران و چند کشور منتخب (از کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه) پرداخته شده است. در این راستا، ضمن مقایسه سیاستگذاری در کشورهای چکیده کاملدر این مقاله، به بررسی تطبیقی تاریخچه و رویکردهای مختلف اقتصاد دانشبنیان بهعنوان مفهومی تأثیرگذار در ارتقای تابآوری ملی و توسعهپایدار، در ایران و چند کشور منتخب (از کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه) پرداخته شده است. در این راستا، ضمن مقایسه سیاستگذاری در کشورهای مختلف در جهت استقرار اقتصاد دانشبنیان، درسآموختههایی برای ایران بهجهت نیل به اقتصاد مبتنی بر دانش ارائه شود. از مهمترین نکاتی که از مطالعه کشورها بهعنوان نقاط تمرکز مشترک استخراج گردید، خاص و بعضاً منحصر به فردبودن سیاستهای توسعه اقتصاد دانشبنیان در هر کشور با توجه به شرایط زمینهای صنعتی و فناورانه هر کشور (سرمایهگذاری هدفمند در اقتصاد در کشورهایی نظیر هند و ترکیه در مقابل هماهنگی میان بازیگران اصلی صنعتی، علمی، فناورانه در توسعۀ اقتصادی فنلاند) است. بر این اساس سیاستهایی که در یک کشور در حال توسعه و یا توسعهیافته موجب توسعه اقتصاد دانشبنیان شده است، الزاماً در دیگر کشورها منجر به نتایج مشابه نمیشوند. نکته بعدی لزوم توجه به این مسأله میباشد که اقتصاد دانشبنیان فقط به حوزه فناوریهای پیشرفته اختصاص ندارد و عامل اصلی نیل به اقتصاد دانشبنیان، علاوه بر فناوریهای پیشرفته، توجه به نوآوری بهعنوان محور افزایش بهرهوری فعالیتهای اقتصادی و ارتقاي رقابتپذیری است که میتواند طیف وسیعی از فعالیتهای با فناوری پایین و متوسط را نیز شامل شود. به علاوه، هماهنگی بین بازیگران، مخصوصاً سیاستگذاران و بازیگران دولتی در سطوح عالی الزامی کلیدی در راستای تحقق اقتصاد دانشبنیان در سطح ملی محسوب میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - تبیین مولفههای افزایش قدرت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر نقش علم و فناوری
مهدی رعایائینقش دانش در رسیدن به رشد اقتصادی قابل انکار نیست و وابستگی کشور به دانش بیگانگان، از موانع اصلی در زمینه تحقق اقتصاد قدرتمند به شمار می¬رود. چرا که قدرتسازی اقتصادی در هر عصری و در هر کشوری به توان علمی و فناورانه آن جامعه بستگی دارد. لذا به مقداری که کشور بتواند به فن چکیده کاملنقش دانش در رسیدن به رشد اقتصادی قابل انکار نیست و وابستگی کشور به دانش بیگانگان، از موانع اصلی در زمینه تحقق اقتصاد قدرتمند به شمار می¬رود. چرا که قدرتسازی اقتصادی در هر عصری و در هر کشوری به توان علمی و فناورانه آن جامعه بستگی دارد. لذا به مقداری که کشور بتواند به فناوریهای جدید دست یابد، خواهد توانست قدرت اقتصادی و به تبع قدرت نظامی و سیاسی خود را افزایش دهد. البته توجه به فناوری باید با محوریت کاربردیسازی و در جهت استحکام و تقویت قدرت اقتصادی جمهوری اسلامی باشد، از اینرو پژوهش حاضر به دنبال تبیین سازوکار حاکم بر اقتصاد و فناوری به نحوی است که زمینه افزایش قدرت اقتصادی را فراهم نماید. مبتنی بر این رویکرد، ویژگی¬ها و مولفه¬های اصلی ایجاد و افزایش قدرت اقتصادی با تاکید بر نقش علم و فناوری بیان می¬گردد. نتایج پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای، تحلیل اسنادی و نیز تحقیق و توسعه بهدستآمدهاند، بیانگر این مسئله است که عناصری مانند نظام اقتصادی موزائیکی، خط تولید کارگاهی، اتخاذ رویکرد افزایش شدت دانش، تزریق دانش در تمامی ابعاد تولید، توزیع و مصرف، درون¬زایی تولید علم و فناوری و ایجاد زیستبوم مبتنی بر دانش از جمله مهمترین این عوامل هستند. پرونده مقاله