زبان فارسی

دسترسی آزاد مقاله

1 - تحليل جايگاه زبان فارسي در زبان و ادبيات سواحيلي
امير بهرام عرب احمدي

زبان فارسی طی هزارة گذشته بر مناطق مختلفی از جهان تأثیر نهاده است. اكثر محققان گسترة نفوذ زبان فارسي را، آسياي ميانه و شبه قارة هند مي‌دانند. در اين خصوص پژوهش‌های زيادي نيز صورت گرفته است با اين حال كمتر اطلاعاتي دربارة جايگاه زبان و ادب فارسي در منطقة شرق آفریقا وجود چکیده کامل

زبان فارسی طی هزارة گذشته بر مناطق مختلفی از جهان تأثیر نهاده است. اكثر محققان گسترة نفوذ زبان فارسي را، آسياي ميانه و شبه قارة هند مي‌دانند. در اين خصوص پژوهش‌های زيادي نيز صورت گرفته است با اين حال كمتر اطلاعاتي دربارة جايگاه زبان و ادب فارسي در منطقة شرق آفریقا وجود دارد. در واقع آفريقاي شرقي (به‌ويژه كشور تانزانيا، جمهوري خودمختار زنگبار و بخش‌هاي جنوبي كنيا) از جمله مناطقی است که با وجود فاصلة بسیار با کشور ایران، طی چند قرن گذشته تأثیری در خور توجه از زبان و ادبیات فارسی پذیرفته و تعداد نسبتاً زيادي از واژه‌های اصیل فارسی را در خود جای داده است. در این مقاله کوشش شده اطلاعاتی نوین دربارة جایگاه زبان و ادبیات فارسی در منطقة شرق آفریقا از گذشته‌های دور تا به امروز و نقش آن در شکل‌گیری و استحكام ساختار زبان و ادبيات سواحیلی ارائه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - واژه‌هایی به ظاهر دخیل، اما اصیل
فردوس آقاگلزاده حسين داوري

بررسی ریشه‌شناختی واژه‌های دخیل در زبان فارسی بیانگر آن است که برخی از این واژه‌ها در اصل واژه‌هایی فارسی بوده‌اند که پیش‌تر وارد زبان‌های مختلف شده و پس از یافتن رنگ و بویی بیگانه، مجدداً وارد زبان فارسی شده‌اند. تأملی در پژوهش‌ها و آثار موجود حکایت از آن دارد که این م چکیده کامل

بررسی ریشه‌شناختی واژه‌های دخیل در زبان فارسی بیانگر آن است که برخی از این واژه‌ها در اصل واژه‌هایی فارسی بوده‌اند که پیش‌تر وارد زبان‌های مختلف شده و پس از یافتن رنگ و بویی بیگانه، مجدداً وارد زبان فارسی شده‌اند. تأملی در پژوهش‌ها و آثار موجود حکایت از آن دارد که این موضوع عمدتاً در خصوص واژه‌های معرب بررسی شده و در مورد دیگر زبان‌ها کمتر بدان توجه شده است. اين در حالی که این پدیده در خصوص تعدادی از واژه‌های اروپایی و به ویژه فرانسوی و انگلیسی رایج در زبان فارسی نیز صادق است که نه تنها در فرهنگ‌های عمومی که در فرهنگ‌های اختصاصی‌ای که به موضوع واژه‌های دخیل اروپایی در زبان فارسی پرداخته‌اند نیز بدان بی‌توجهی شده است. در این نوشتار با استناد به فرهنگ‌های معتبر اروپایی به نحوی مستند و مستدل به نمونه‌هایی از این واژه‌های به ظاهر دخیل اروپایی در زبان فارسی که اصل فارسی دارند، پرداخته شده و به فراخور حال به کاستی‌های برخی فرهنگ‌های معتبر زبان فارسی در خصوص ریشه‌یابی این واژه‌ها اشاره شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - وضعیت نگارش فارسی در وب‌سایت‌های پربینندۀ کشور از منظر اصول ویرایش فنّی
وحید خلیلی اردلی محمد حکیم‌آذر اصغر رضاپوریان

فضای مجازی و اینترنت به‌خاطر ارتباط گسترده با کاربران و تولید نوشتار فراوان به عرصۀ بروز مشکلاتی برای خط و زبان ملّت‌ها، ازجمله خط و زبان فارسی تبدیل شد‌ه‌است. برای به‌دست‌آوردن آمار و اطلاعاتی دقیق از وضعیت توانایی نگارش فارسی در هرکدام از بسترهای فضای مجازی (وب، دسکتا چکیده کامل

فضای مجازی و اینترنت به‌خاطر ارتباط گسترده با کاربران و تولید نوشتار فراوان به عرصۀ بروز مشکلاتی برای خط و زبان ملّت‌ها، ازجمله خط و زبان فارسی تبدیل شد‌ه‌است. برای به‌دست‌آوردن آمار و اطلاعاتی دقیق از وضعیت توانایی نگارش فارسی در هرکدام از بسترهای فضای مجازی (وب، دسکتاپ و موبایل) پژوهش و پیمایش چندانی انجام نشده است. در این پژوهش از طریق روش‌های نمونه‌گیری غیراحتمالی مبتنی بر هدف، حدود هشت‌هزار جمله از پنجاه پایگاه پربینندۀ کشور در ده موضوع جداگانه، مطالعه و بررسی شد و میزان انحراف آنها از نوشتار معیار فارسی، ارزیابی و بسامد اشتباهات شاخص‌های ویرایش فنّی مشخص شد که به‌ترتیب عبارتند از: دستور خط و هماهنگی در رعایت آن (39درصد)، نشانه‌گذاری‌ها (30درصد)، استقلال واژه (22درصد)، فاصله‌گذاری‌ها (6درصد)، عددنويسي (2درصد) و حروف‌چینی یا غلط تايپي (1درصد). درنهایت برای کمک به بهبود درست‌نویسی در فضای مجازی راه‌کارها و پیشنهادهایی ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بررسی جایگاه نحوی بند متممی در زبان فارسی بر پایة نظریة دستور وابستگی
محمد دبیرمقدم علی مهرجو

وابسته سازی متممی فرایندی است که در آن فعل به جای یکی از وابسته های اجباری خود، بند متممی می پذیرد و حذف آن بند، جمله را غیر دستوری می‌کند. فعل های متمم پذیر به لحاظ ساختاری، شامل فعل های ساده (مانند دانستن و گفتن)، پیشوندی (مانند واگذاشتن) و مرکب (مانند رقم زدن و آگاه چکیده کامل

وابسته سازی متممی فرایندی است که در آن فعل به جای یکی از وابسته های اجباری خود، بند متممی می پذیرد و حذف آن بند، جمله را غیر دستوری می‌کند. فعل های متمم پذیر به لحاظ ساختاری، شامل فعل های ساده (مانند دانستن و گفتن)، پیشوندی (مانند واگذاشتن) و مرکب (مانند رقم زدن و آگاه کردن) هستند. پیکرة پژوهش حاضر مشتمل بر هزار جملة فارسی از کاربرد فعل های مورد پژوهش از متون داستانی فارسی معاصر است. دستور وابستگی یکی از نظریه های صورتگراست که به بررسی روابط میان هسته و وابسته و ساخت های نحوی زبان‌ها می پردازد. ساخت های نحوی زبان فارسی نشان می-دهد که برخی از افعال فارسی با یک جمله وارة متممی به کار می روند؛ یعنی شرط پذیرفتن بند متممی، از ویژگی های کاربردی خاص فعل جملة پایه است. پژوهش حاضر می‌کوشد توصیفی دقیق از بند متممی در زبان فارسی به دست دهد. در این مقاله، فرایند وابسته سازی در ساختمان جملة مرکب که در آن یک بند وابستة متممی به جملة پایه وابسته می شود، مورد بررسی قرار می گیرد . می توان گفت که این مقولة زبانی که با صورت‌های تصریف شدة فعل ساخته می شود، اغلب در جایگاه نحوی یکی از وابسته های اجباری فعل (نظیر: فاعل و مفعول و مفعول حرف‌اضافه‌ای) بند متممی قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تحلیل بسترهای بلاغت در آثار سعدی و تعمیم‌پذیری آن در زبان و ادبیات فارسی
فرهاد محمدی

برای درکِ بلاغت زبان فارسی و کشف و شناساییِ قواعد و اصول آن، لازم است که از مطالعه و تحلیل ساخت های نحویِ آن شروع کرد. از این طریق مشخّص می شود که ساخت های نحوی در حالتِ عادی و خنثی چه نظم و ترتیبی دارند و در موقعیت‌هایی که القای غرضِ بلاغی و معنای خاصی مدّنظر است، چه ت چکیده کامل

برای درکِ بلاغت زبان فارسی و کشف و شناساییِ قواعد و اصول آن، لازم است که از مطالعه و تحلیل ساخت های نحویِ آن شروع کرد. از این طریق مشخّص می شود که ساخت های نحوی در حالتِ عادی و خنثی چه نظم و ترتیبی دارند و در موقعیت‌هایی که القای غرضِ بلاغی و معنای خاصی مدّنظر است، چه تغییراتی پیدا می کنند؛ زیرا ساخت نحوی که همان چگونگیِ نظم و ترتیب اجزاست، بر اساسِ معنا و اغراضِ بلاغی شکل می گیرد. هر نوع «تغییر در جایگاه دستوری و معمولی اجزا»، «دگرگونی در صورتِ جمله ها» و هرگونه «حذف یا اضافه ای» که در کلام صورت می گیرد، ناشی از اغراض بلاغی است. این مقاله با تکیه بر سخن سعدی به عنوانِ نمونۀ بارز بلاغتِ زبان فارسی، به بررسی مهم-ترین بسترهای بلاغت در نحوِ زبان فارسی می پردازد که انتقالِ معنا و القای اغراضِ بلاغی از طریق آنها صورت می گیرد. هدف از این پژوهش، شناسایی بستر های کلان و کلّیِ نحو زبان فارسی در القای اغراض بلاغی است که هر کدام از آنها می تواند مصداق های زیادی را شامل شود. همچنین سعی بر این است تا نشان داده شود که معمولاً با هر کدام از این ظرفیت ها، چه معانی و اغراض و مقاصدی بیان می شود. نتیجۀ کار نشان می دهد که «جابه جایی اجزای کلام»، «تغییر در ساخت و صورت جمله ها» و «افزایش و کاهش نحوی»، ظرفیت هایی هستند که برای بیان اغراض بلاغی در نحو زبان فارسی کاربرد دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - قلب نحوی به راست در ترجمه (از زبان فارسی به انگلیسی)
محمد دبیرمقدم ویدا شقاقی مجتبی منشی‌زاده سید حسین پیری

قلب نحوی در زبان فارسی، اختیاری و با انگیزۀ کاربرد شناختی همراه است. از آنجایی که قلب نحوی در زبان فارسی، برخلاف زبان انگلیسی، یکی از ویژگی-های این زبان محسوب می شود، تحلیل بندهای مقلوب و ترجمه آنها به منظور افزایش دقت و کیفیت ترجمه این نوع بندها ضروری به نظر می آید. چکیده کامل

قلب نحوی در زبان فارسی، اختیاری و با انگیزۀ کاربرد شناختی همراه است. از آنجایی که قلب نحوی در زبان فارسی، برخلاف زبان انگلیسی، یکی از ویژگی-های این زبان محسوب می شود، تحلیل بندهای مقلوب و ترجمه آنها به منظور افزایش دقت و کیفیت ترجمه این نوع بندها ضروری به نظر می آید. بنابراین پژوهش حاضر به روش پیکره ای، از نوع توصیفی - تحلیلی و با هدف بررسی تأثیر قلب نحوی به راست بر بندهای ساده فارسی و تحلیل معادل های انگلیسی آنهاست. برای این منظور از تعداد کل 5247 بند در پیکره فارسی متشکل از کتاب های «مربای شیرین»، «خمره»، «دا» و «چراغ ها را من خاموش می کنم»، تعداد 297 بند مقلوب به راست جمع آوری گردید و همراه با معادل های ترجمه شده انگلیسی آنها بر اساس چارچوب نظری دستور نقش گرای نظام بنیاد «هلیدی» تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد که قلب نحوی به راست در پیکره فارسی با تغییر در فرانقش ها، آغازگر نشان دار ایجاد کرده است؛ ولی مترجمان به این نوع بندها توجه چندانی نداشته اند. همچنین این دستور در زمینه نقد و صحه گذاری ترجمه بندهای مقلوب به راست به زبان انگلیسی می تواند کارا باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی و تحلیل چگونگی توصیف «بوها» در متون نوشتاری زبان فارسی
اعظم استاجی

مقاله حاضر به چگونگی توصیف بوها درداده های منتخب از متون ادبی زبان فارسی ‌‌می‌پردازد. به این منظور نمونه‌‌های کاربرد واژه «بو» و وابسته‌‌های آن از دو پیکره نوشتاری (شامل متون خبری و داستانی) با حدود نه میلیون واژه استخراج شدند و بر اساس ویژگی‌های ساختاری و معنایی دسته‌ب چکیده کامل

مقاله حاضر به چگونگی توصیف بوها درداده های منتخب از متون ادبی زبان فارسی ‌‌می‌پردازد. به این منظور نمونه‌‌های کاربرد واژه «بو» و وابسته‌‌های آن از دو پیکره نوشتاری (شامل متون خبری و داستانی) با حدود نه میلیون واژه استخراج شدند و بر اساس ویژگی‌های ساختاری و معنایی دسته‌بندی و توصیف شدند. بررسی داده‌‌ها نشان می دهد بوها در زبان فارسی بیشتر با ساختهای اضافی توصیف ‌‌می‌شوند تا ساختهای وصفی (82% در مقابل 18%). در مورد شیوه توصیف بوها نیز مشخص شد فارسی ‌‌زبان‌ها ترجیح ‌‌می‌دهند بوها را با اشاره به منشا ان توصیف کنند تا با استفاده از صفات. علاوه بر اینها مشخص شد در ترکیب‌های اضافی‌ای که بو با یک واژه انتزاعی همراه می شود بو کاربردی استعاری می یابد و مجازاً به معنی«اثر و نشانه» به کار ‌‌می‌رود. در مورد ویژگی‌های صفاتی که برای توصیف بوها به کار گرفته می شوند نیز روشن شد که از یک‌سو صفات محدودی برای توصیف بوها وجود دارند و از دیگر سو این صفات را ‌‌می‌تواناز نظر معنایی به سه دسته صفات مطبوع، صفات نامطبوع و صفاتی که بر خاص بودن بو تأکید ‌‌می‌کنند دسته بندی کرد. علاوه بر اینها مقایسه دو دسته داده نشان داد که در داده‌‌های مستخرج از متون خبری، نسبت کاربرد استعاری بو و در داده‌‌های مستخرج از متون داستانی، نسبت توصیف بو با منشا آن بیشتر است که با توجه به تنوّع ماهیت متونی جامعه آماری پژوهش، قابل توضیح است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - قرآن و واژگان فارسی، تحلیل و نقد
سید محمد امیری

این مقاله به بررسی واژگان فارسی قرآن می پردازد و هدف از این بررسی تحلیل ریشه شناسی واژگان فارسی در قرآن است و این که از چه مسیری وارد قرآن شدهاند؟ و چه عواملی سبب آشنایی اعراب با آن واژگان شده است؟ و در نهایت این که این واژگان تحت تاثیر چه روابطی به قرآن در راه یافتهاند چکیده کامل

این مقاله به بررسی واژگان فارسی قرآن می پردازد و هدف از این بررسی تحلیل ریشه شناسی واژگان فارسی در قرآن است و این که از چه مسیری وارد قرآن شدهاند؟ و چه عواملی سبب آشنایی اعراب با آن واژگان شده است؟ و در نهایت این که این واژگان تحت تاثیر چه روابطی به قرآن در راه یافتهاند؟ بررسیها نشان می‌دهد، برخی از واژگان فارسی قرآن به زندگی دربار شاهان ایرانی تعلق داشتند ودر موقعیت های زندگی اشرافی به کار می‌رفتند. این واژگان عبارتاند از: استبرق و سندس و سرابیل برای پوشاک، مرجان برای زینت، مسک برای عطر، زنجبیل و کأس برای نوشابهها، ابریق و سرداق، نمارق، زرابی، عبقری، ارائک و... که به دلیل روابط تجاری به قرآن راه یافتهاند؛ برخی از واژگان فارسی قرآن در موقعیت دینی به کار میرفتند مانند: جناح، مجوس، عفریت، صلیب و... واژگان فارسی سرد و جند و... در موقعیت نظامی و واژگان فارسی کنز و رزق و... نیز در موقعیتهای اقتصادی به کار میرفتهاند. این واژگان یا از مسیر مستقیم یا مسیر غیر مستقیم و براساس روابط زبان عربی و فارسی در پیش از اسلام به دلیل روابط تجاری، نظامی، مذهبی و دینی میان ایرانیان و اعراب به زبان عربی و در نهایت به قرآن، راه یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تبديل حرف به صدا در زبان فارسی به کمک شبکه‌های عصبی پرسپترون چندلايه‌ای
مجيد نم‌نبات محمدمهدی همايون‌پور

ساخت سيستم‌های اتوماتيک تبديل حرف به صدا برای استفاده در سيستم‌های تبديل متن به گفتار در زبان فارسی، به دليل عدم استفاده از اعراب در نوشتار و در نتيجه مستوربودن بعضی از واکه‌ها مشکل می‌باشد و عموماً اين سيستم‌ها برای زبان فارسی کارآيي پايينی دارند. در اين مقاله ساختار ي چکیده کامل

ساخت سيستم‌های اتوماتيک تبديل حرف به صدا برای استفاده در سيستم‌های تبديل متن به گفتار در زبان فارسی، به دليل عدم استفاده از اعراب در نوشتار و در نتيجه مستوربودن بعضی از واکه‌ها مشکل می‌باشد و عموماً اين سيستم‌ها برای زبان فارسی کارآيي پايينی دارند. در اين مقاله ساختار يک سيستم تبديل حرف به صدا با معماری سه‌لايه بررسی شده است. لايه اول اين سيستم قانون- گرا می‌باشد و لايه دوم از پنج شبکه عصبی پرسپترون چندلايه‌ای و يک بخش کنترلر برای تعيين دنباله واجی متناظر با حروف تشکيل شده است. برای تعيين دنباله واجی متناظر با حروف، از شبکه‌های عصبی استفاده می‌شود. بخش کنترلر نيز، خروجی شبکه‌ها را کنترل می‌کند تا دنباله واجی نهايي متناظر با کلمات با ساختار هجابندی فارسی مطابقت داشته باشد. در لايه سوم نيز يک شبکه عصبی برای تعيين حروف مشدد، با استفاده از نتايج مراحل قبل وجود دارد. اجزاء مختلف اين سيستم به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در نهايت برای هر کلمه، يک دنباله واجی منطقی توليد گردد. منظور از دنباله واجی منطقی، دنباله واجی می‌باشد که در آن اصول بديهی واج‌نگاری و ساختار هجابندی زبان فارسی رعايت شده باشد. ميزان درستی به دست آمده برای حروف 88% و برای کلمات 61% می‌باشد که برای تبديل حرف به صدای زبان فارسی کارآيي بسيار خوبی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - بازشناسی مقاوم به نویز ارقام مشابه فارسی مبتنی بر شبکه LSTM و ویژگی های طیفی گفتار
شیما طبیبیان

یکی از چالش‌های بازشناسی ارقام مجزای فارسی، مشابهت تلفظ برخی از ارقام مانند "صفر و سه"، "نه و دو" و "پنج، هفت و هشت" می‌باشد. این چالش منجر به بازشناسی یک رقم به جای رقم مشابه شده و دقت بازشناسی را کاهش می‌دهد. در این مقاله، یک راهکار ترکیبی مبتنی بر حافظه کوتاه‌مدت مان چکیده کامل

یکی از چالش‌های بازشناسی ارقام مجزای فارسی، مشابهت تلفظ برخی از ارقام مانند "صفر و سه"، "نه و دو" و "پنج، هفت و هشت" می‌باشد. این چالش منجر به بازشناسی یک رقم به جای رقم مشابه شده و دقت بازشناسی را کاهش می‌دهد. در این مقاله، یک راهکار ترکیبی مبتنی بر حافظه کوتاه‌مدت ماندگار (LSTM) و مدل مخفی مارکف (HMM) برای رفع چالش مذکور ارائه شده که نرخ بازشناسی ارقام فارسی مبتنی بر HMM را به طور متوسط 2% و در بهترین حالت 8% بهبود داده است. با توجه به تشدید چالش بازشناسی ارقام مشابه فارسی در شرایط نویزی، در ادامه کار مقاوم‌سازی بازشناسی ارقام مشابه فارسی مورد توجه قرار گرفت. به منظور افزایش مقاومت بازشناس مبتنی بر LSTM، از ویژگی‌های مقاوم به نویز مستخرج از طیف گفتار مانند آنتروپی طیفی، درجه از هم پاشی، فرکانس نیمساز، همواری طیفی، فرمانت اول و نرخ گذار از صفر مبتنی بر تابع همبستگی استفاده گردید. استفاده از این ویژگی‌ها، ضمن کاهش تعداد ویژگی‌ها برای بازشناسی ارقام مشابه فارسی از 39 ضریب به حداکثر 4 و حداقل 1 ضریب، به طور متوسط به ترتیب بهبود 10، 13، 15 و 13 درصدی مقاومت بازشناس ارقام مشابه را در شرایط متنوع نویزی (30 حالت مختلف حاصل از پنج نوع نویز سفید، صورتی، همهمه، کارخانه و ماشین و شش نسبت سیگنال به نویز 5-، 0، 5، 10، 15 و 20 دسی‌بل) در مقایسه با بازشناس‌های مبتنی بر HMM، LSTM، شبکه باور عمیق با ویژگی‌های مل کپستروم و شبکه عصبی کانولوشنی با ویژگی‌های مل اسپکتوگرام به همراه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - هویت‌اندیشی در آثار ابراهیم یونسی؛ تکیه بر زبان فارسی و تقویت هویت ایرانی
مهدی سعیدی سیده نرگس رضایی

در ایران معاصر، گاهی رابطۀ میان هویت‌های قومی و هویت ایرانی در مرز میان همسویی، تضاد، تنازع و گسست بوده است. روایت‌های سیاسی و اجتماعی از مسئله هویت ایرانی و عناصر آن، در تضعیف یا تقویت این رابطه اثرگذار است. از سه روایت ملت‌گرا، مدرن و پست مدرن و تاریخی، تنها روایت تار چکیده کامل

در ایران معاصر، گاهی رابطۀ میان هویت‌های قومی و هویت ایرانی در مرز میان همسویی، تضاد، تنازع و گسست بوده است. روایت‌های سیاسی و اجتماعی از مسئله هویت ایرانی و عناصر آن، در تضعیف یا تقویت این رابطه اثرگذار است. از سه روایت ملت‌گرا، مدرن و پست مدرن و تاریخی، تنها روایت تاریخی است که با پرهیز از افراط و تفریط در تبیین مسئله، به تحکیم و پیوستگی حداکثری ایران و ایرانیان توجه دارد. ابراهیم یونسی، فعال سیاسی، مترجم و نویسنده کردتبار ایرانی، صاحب آثار متعددی به زبان فارسی است. برخی از آنچه او ترجمه کرده دربارۀ تاریخ فرهنگی و سیاسی کردها و وقایع سیاسی معاصر است. همچنین از او رمان‌هایی نیز با زمینۀ اقلیمی منتشر شده است. او در مقدمه یا پاورقی اغلب ترجمه‌ها به نسبت میان کردها و ایران توجه دارد و به گونه‌ای هویت‌اندیشانه میان کردها و ایران رابطه‌ای‌ همسو و هم‌جهت برقرار می‌کند و نظر نویسندگانی را که قائل به تمایز و جدایی میان هویت قومی و هویت ایرانی هستند یا بخشی از عناصر هویت قومی را در جهت تضعیف هویت ایرانی برجسته کرده‌اند، نقد می‌کند. او به ویژه متوجه نقش و کارکرد هویت‌ساز زبان کردی و زبان فارسی است. بنابراین، به رغم وابستگی سیاسیِ ابتدایی خود یا خلاف آنچه برخی احزاب سیاسی در نظر دارند، میان زبان کردی و زبان فارسی قائل به رابطه‌ای همسو است. از این‌رو زبان فارسی را برای نوشتن به کار می‌گیرد و سعی می‌کند با کاربست فراوان واژگان و آنچه داشته‌های دانشی و زبانی کردی است، بر غنای زبان فارسی و گنجینۀ لغوی و فرهنگی آن در آثارش بیفزاید. در این مقاله با تحلیل مقدمه‌های ترجمه‌ها و توجه به مسائل زبانی داستان‌ها به این وجه هویت‌اندیشانۀ ابراهیم یونسی پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - تعیین پایه در زبان فارسی براساس نظریۀ واج¬شناسی نوایی
سیده عاطفه بقایی

در این مقاله به بررسی پایه به عنوان یکی از سازه‌های نوایی در زبان فارسی رسمی می‌پردازیم. در نظریۀ واج‌شناسی نوایی هر یک از سازه‌های هفت‌گانۀ نوایی را می‌توان به عنوان قلمروی عملکرد قوانین واجی و فرآیندهای آوایی در نظر گرفت. با توجه به مطالعات پیشین، پایه در زبان فارسی ب چکیده کامل

در این مقاله به بررسی پایه به عنوان یکی از سازه‌های نوایی در زبان فارسی رسمی می‌پردازیم. در نظریۀ واج‌شناسی نوایی هر یک از سازه‌های هفت‌گانۀ نوایی را می‌توان به عنوان قلمروی عملکرد قوانین واجی و فرآیندهای آوایی در نظر گرفت. با توجه به مطالعات پیشین، پایه در زبان فارسی براساس فرآیندهای واجی قابل شناسایی نیست. بنابراین در این مقاله از روش آکوستیکی استفاده شد تا وجود یا عدم وجود این سازه در فارسی با توجه به قدرت تشخیص گویشوران آزمایش گردد. به این منظور تعداد چهل واژه با استفاده از نرم‌افزار پرات مورد بررسی قرار گرفت و ده گویشور فارسی زبان مورد آزمون قرار گرفتند. از این تعداد فقط 29 درصد قادر به تشخیص درست واژه براساس زیروبمی بوده‌اند. بنابراین در زبان فارسی آن‌گونه که انتظار می‌رود پایه نمود نمی‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - مطالعه ی جامعه شناختی کاربرد گویش محلی یا زبان فارسی معیار در جامعه زبانی لامرد
ابراهیم صفائی فاطمه صفائی

هدف از این مطالعه بررسی استفاده از دو گونه ی زبانی یعنی زبان فارسی معیار و گویش محلی در جامعه زبانی لامرد می باشد. برای کاوش در این زمینه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حوزه قلمرو زبانی، این دو گونه ی ارتباطی در ده حوزه شامل هویت، خانواده، محله، مکالمات روزمره، مکالمه چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی استفاده از دو گونه ی زبانی یعنی زبان فارسی معیار و گویش محلی در جامعه زبانی لامرد می باشد. برای کاوش در این زمینه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حوزه قلمرو زبانی، این دو گونه ی ارتباطی در ده حوزه شامل هویت، خانواده، محله، مکالمات روزمره، مکالمه مقام زیردست با مقام بالادست، مکالمه مقام بالادست با مقام زیر دست، بازار، مراسم ها و آئین ها، آموزش و اداری مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته صد آزمودنی متشکل از دانشجویان، کارمندان و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد شامل 50 نفر دختر و 50 پسر لامردی و از طریق نمونه گیری قضاوتی مورد ارزیابی قرار گرفتند تا نگرش خود را نسبت به استفاده از این دو گونه ی زبانی در حوزه های مختلف بیان کنند. یافته ها حاکی از این بود که در تمامی حوزه ها (بجز حوزه ی خانواده)، زبان فارسی بیشتر از گویش محلی با تفاوت معناداری مورد استفاده قرار می گرفت. در حوزه ی خانواده، تمایل به استفاده از گویش محلی بعنوان وسیله ارتباطی معنی دار بود. تجزیه و تحلیل بیشتر داده ها نشان داد که آزمودنی های زن در تمامی حوزه‌ها (بجز حوزه ی خانواده) تمایل به استفاده از زبان فارسی بیشتر از گویش محلی داشتند اگر چه این تفاوت فقط در حوز‌ه‌های مکالمات روزمره، مکالمه مقام پائین تر با بالاتر، بازار و اداری از نظر آماری معنادار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - طراحی و جمع‌آوری دادگان گفتاری به‌عنوان گام نخست بومی‌سازی تشخیص هوشمند اوتیسم در کودکان ایرانی
مریم علیزاده شیما طبیبیان

اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال رشدی به شمار می‌آید که از طریق علائمی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. بنابراین بارزترین نشانه افراد مبتلا به اوتیسم، اختلال گفتار است. این مقاله در بخش اول به بررسی و مرور مطالعات انجام‌شده برای تشخیص خودکار او چکیده کامل

اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال رشدی به شمار می‌آید که از طریق علائمی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. بنابراین بارزترین نشانه افراد مبتلا به اوتیسم، اختلال گفتار است. این مقاله در بخش اول به بررسی و مرور مطالعات انجام‌شده برای تشخیص خودکار اوتیسم بر اساس پردازش گفتار افراد مشکوک به ابتلا می‌پردازد. با توجه به بررسی‌های انجام‌شده، رویکردهای اصلی پردازش گفتار برای تشخیص اوتیسم به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول با پردازش پاسخ‌ها یا احساسات افراد مورد آزمایش در پاسخ به سؤالات یا داستان پرسشگر، افراد مبتلا به اوتیسم را تشخیص می‌دهند. گروه دوم، افراد مبتلا به اوتیسم را از طریق میزان نرخ دقت بازشناسی گفتارشان در سیستم‌های تشخیص خودکار گفتار از افراد سالم تفکیک می‌کنند. علی‌رغم پژوهش‌های زیاد انجام‌شده در این حوزه در خارج از ایران، پژوهش‌های اندکی داخل ایران انجام شده‌اند که مهم‌ترین دلیل آن، عدم وجود دادگان غنی متناسب با نیازمندی‌های تشخیص اوتیسم مبتنی بر پردازش گفتار افراد مبتلا است. در بخش دوم پژوهش حاضر به روند طراحی، جمع‌آوری و ارزیابی یک مجموعه دادگان گفتاری مستقل از گوینده برای تشخیص اوتیسم در کودکان ایرانی به‌عنوان گام نخست بومی‌سازی حوزه مذکور پرداخته‌ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی
امیر مسطو محمد عبدالناصر نظریانی محمدامیر عبیدی نیا

زبان فارسی و کردی با هم قرابت و خویشاوندی دارند و این قرابت و نزدیکی را می‌توان در مقوله‌های دستوری و زبانی نیز مشاهده کرد. هدف اصلی این پژوهش کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تطبیقی است دقیق‌تر دستور، بخشی است از زبان‌شناسی چکیده کامل

زبان فارسی و کردی با هم قرابت و خویشاوندی دارند و این قرابت و نزدیکی را می‌توان در مقوله‌های دستوری و زبانی نیز مشاهده کرد. هدف اصلی این پژوهش کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تطبیقی است دقیق‌تر دستور، بخشی است از زبان‌شناسی که دربارۀ ساخت آوایی و صرفی و نحوی و معانی زبان بحث می‌کند. به‌هرروی، این پژوهش، پژوهشی دستوری است که به تحلیل تطبیقی قید از منظر ساختار، وابستگی، کاربرد و ... در زبان فارسی و کردی می‌پردازد.هر بخش، خود به زیر بخش‌های کوچک‌تری نیز بنا بر اقتضائات پژوهش، تقسیم می‌شود. در هر مورد، تعاریف مربوطه از منابع معتبر استخراج‌شده و سپس شاهد مثال‌هایی برای آن ذکرشده است و درنهایت نیز، با نگاهی انتقادی به تعاریف و مفاهیم نگریسته شده و هر جا نیاز بوده است نقدهایی بر آن‌ها واردشده است.. نتایج نشان داد که اگرچه بررسی چگونگی ساختمان قیدر به سب اینمه در گروه و در جمله واجد بررسی می‌باشد اما به صورت کلی در دو زبان مورد بررسی مانند هم می‌باشند. به گونه¬ای که قیدها در زبانهای فارسی و کردی در دستور گروه قیدی به یک گونه هستند و در شرایط ساختی قید در زبان کردی و فارسی مشابه همدیگرند. همچنین قید در شرایط واژه سازی در کردی و فارسی تغیرپذیر نیست. از نظر معنایی همۀ واژه¬های قیدی کردی و زبان فارسی هم مانند هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - به کارگیری یادگیری عمیق برای بهبود نتایج تحلیل احساسات نظرات فارسی فروشگاه‌های خرده‌فروشی آنلاین
فائزه فروتن محمد ربیعی

صنعت بازار خرده‌فروشی از جمله صنایع اثرگذار بر اقتصاد کشورها است که حیات آن وابسته به میزان رضایت و اعتماد مشتریان برای خرید از این بازارها می‌باشد. در چنین شرایطی صنعت بازار خرده‌فروشی در تلاش است تا بر اساس صفحات وب و پلتفرم‌های آنلاین شرایطی را برای ثبت نظرات و تعامل چکیده کامل

صنعت بازار خرده‌فروشی از جمله صنایع اثرگذار بر اقتصاد کشورها است که حیات آن وابسته به میزان رضایت و اعتماد مشتریان برای خرید از این بازارها می‌باشد. در چنین شرایطی صنعت بازار خرده‌فروشی در تلاش است تا بر اساس صفحات وب و پلتفرم‌های آنلاین شرایطی را برای ثبت نظرات و تعامل مشتریان با خرده‌فروشان فراهم آورد. زیرا تحلیل نظرات منتشر شده نه تنها در تعیین میزان رضایت مشتریان بلکه در بهبود و ارتقا محصولات نقش دارند. از‌این‌رو در سال‌های اخیر تکنیک‌های تحلیل احساسات به منظور تحلیل و خلاصه‌سازی نظرات، مورد توجه پژوهشگران در حوزه‌های مختلف به‌ویژه صنعت بازار خرده‌فروشی قرار گرفته است. ازاینرو در این پژوهش با هدف بهبود در نتایج استخراج ویژگی‌ها از متن نظرات فارسی و افزایش دقت تحلیل احساسات فارسی، یک چارچوب جدید برای تحلیل احساسات در سطح جمله، بر اساس BERT، مدل استخراج ویژگی CNN-BiLSTM و مدل طبقه‌بندی XGBoost پیشنهاد شده است. در نهایت نتایج پژوهش دقت 93.74% را برای طبقه‌بندی احساسات متن نظرات فارسی؛ بر اساس چارچوب پیشنهادی نشان می‌دهد که بر اساس آن می‌توان اذعان داشت، CNN-BiLSTM از جمله روش‌های قدرتمند در استخراج ویژگی‌ها از متن فارسی است که ضمن استخراج دقیق ویژگی‌ها، باعث افزایش دقت تحلیل احساسات فارسی نیز می‌گردد. پرونده مقاله

فهرست مقالات زبان فارسی

رایمگ

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی