-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی تاثیر آب¬های سطحی در عملیات¬های دوران دفاع مقدس در جبهه جنوبی
یوسف همتی علی امیری حامد عباسییکی از جنگ هایی که در تاریخ ایران رخ داده است، حمله سراسری و گسترده کشور همسایه، عراق، به خاک آن است که از سال 1359 تا 1367 طول کشید. در این دوره که در منابع ایران تحت عنوان دوران دفاع مقدس از آن یاد می شود، عملیات های آفندی و پدافندی فراوانی در نوار مرزی غرب ایران که د چکیده کاملیکی از جنگ هایی که در تاریخ ایران رخ داده است، حمله سراسری و گسترده کشور همسایه، عراق، به خاک آن است که از سال 1359 تا 1367 طول کشید. در این دوره که در منابع ایران تحت عنوان دوران دفاع مقدس از آن یاد می شود، عملیات های آفندی و پدافندی فراوانی در نوار مرزی غرب ایران که در قالب سه جبهه شمالی، میانی و جنوبی قابل تقسیم بندی است، شکل گرفت. در جبهه جنوبی که از جنوب مهران تا آبادن و راس البیشه گسترش دارد، مهمترین و سرنوشت سازترین عملیات های طرفین جنگ رخ داد. از آنجا که شرایط هیدرولوژیکی و ژئوموفولوژیکی این جبهه به گونه ای است که امكان استفاده از تاكتيك آب يا جنگ هيدروليك در آن وجود دارد، مساله پژوهشی بررسی تاثیر آب های سطحی بر عملیات های انجام شده شکل گرفت. نحوه گردآوري اطلاعات اين تحقيق با توجه به ماهيت آن شكل گرفته است. یعنی با توجه به ماهيت تاريخي آن، با روش كتابخانه اي و اسنادی اطلاعات گردآوری شده است. اطلاعات به دست آمده نيز به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بررسی ها نشان می دهد که آب های سطحی اعم از رودها، هورها و کانال های آب و آب بندها و سدها در تمام مراحل عملیات های آفندی اعم از طرح ریزی، اجرا و پشتیبانی و مخصوصا عملیات های پدافندی دارای نقش تاثیرگذار و سرنوشت سازی بوده اند و همچنین در هر عملیات چند اصل از اصول نه گانه جنگ را تحت تاثیر قرار داده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - نمادهای اسطورهای ملی و دینی در شعر دفاع مقدس
محمد قربانیاسطوره، در تمام فرهنگها الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است و شاعران و نویسندگان در هر دوره با توجه به مقتضیات زمان و میزان قبول در آن دوره از آن بهره جستهاند. این است که در دورهای اسطورهها به دیدۀ احترام و در دورهای خوار و زبون نگریسته شدهاند. یکی از این دورا چکیده کاملاسطوره، در تمام فرهنگها الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است و شاعران و نویسندگان در هر دوره با توجه به مقتضیات زمان و میزان قبول در آن دوره از آن بهره جستهاند. این است که در دورهای اسطورهها به دیدۀ احترام و در دورهای خوار و زبون نگریسته شدهاند. یکی از این دوران، دورانی است که عمدتاً از آن به عنوان ادبیات دفاع مقدس و یا ادبیات جنگ نام برده می شود. شاعران و نویسندگان دوران دفاع مقدس از اسطورههای ملی و مذهبی در بیداری روحیۀ مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن بهره جستهاند. نمادها و اسطورهها در شعر این دوره به مثابۀ یک رسانه عمل کردهاند. تهییج مخاطب به حضور در میدان نبرد در اکثر مواضع مدیون همین نمادها و اسطورههاست. مقالۀ حاضر عهده دار بحث دربارۀ حضور اسطورههای ملی و مذهبی در شعر دفاع مقدس و نوع نگاه شاعران دفاع مقدس به اساطیر است و میکوشد تا روشن کند تا چه میزان نامهای اسطورهای در تحریک مخاطب در مقابله با دشمن سهیم بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی جریان اعتراض در شعر و سینمای دفاع مقدس با تکیه بر آثار «علیرضا قزوه» و «ابراهیم حاتمیکیا»
ساجده تقیزاده غلامرضا کافیدر حادثۀ عظیم دفاع مقدس، همچنان که در همۀ شئون زندگی مردم ایران تأثیر گذاشته است، با ورود به عرصۀ آثـار هنری و ادبی، نظام ارزشی خاصـی را نیز تبیین کرده است و هنرمندان دفاع مقدس، اصیل ترین وظیفۀ خود را حراست از این نظام ارزشی می دانند. از این رو هرگونه تغییر و تبدیل در چکیده کاملدر حادثۀ عظیم دفاع مقدس، همچنان که در همۀ شئون زندگی مردم ایران تأثیر گذاشته است، با ورود به عرصۀ آثـار هنری و ادبی، نظام ارزشی خاصـی را نیز تبیین کرده است و هنرمندان دفاع مقدس، اصیل ترین وظیفۀ خود را حراست از این نظام ارزشی می دانند. از این رو هرگونه تغییر و تبدیل در این ارزش ها، واکنش هنرمندان را سبب شده و رفته رفته جریانی به نام «اعتراض» را پدید آورده است. در ایـن میان شعر و سینمای دفاع مقدس در یک همگرایی آشکار، مضمون اعتراض را جان مایۀ آثار خـود قرار داده است. در ایـن جستار میان رشته ای، ایـن همگرایی در دو قـسم اعتراض های اجـتماعی و اعـتراض های سیاسی نشان داده شده است. برای بررسی عنصر اعتراض در هنر دفاع مقدس، در این مقاله علاوه بر یادکرد چهره های مختلف شعر و سینما، بر آثـار نامورترین سینماگر دفـاع مقدس، «ابراهیم حاتمی کیا» و مشـهورترین شاعر مضمون اعتراض در شعر دفاع مقدس، یعنی «علی رضا قزوه» تأکید شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تحلیل چند رمان واقعگرا در عرصۀ دفاع مقدس (با تكيه بر سه رمان زمين سوخته، تركههاي درخت آلبالو و سفر به گراي 270 درجه)
غلامرضا پیروز مهدی خادمی کولایی حسین حسنپور آلاشتی زهرا مقدسیرمان دفاع مقدس یکی از گونههای برجسته در حوزة ادبيات داستانی ايران است. برخي از نويسندگان متعهد دفاع مقدس با رویکردی رئالیستی، ارائۀ تصاويري عيني از جنگ ايران و عراق را محور كار خويش قرار داده انـد و به خلق آثار ساده و بدون پيچيدگي روی آورده اند. بررسيها نشان ميدهد که چکیده کاملرمان دفاع مقدس یکی از گونههای برجسته در حوزة ادبيات داستانی ايران است. برخي از نويسندگان متعهد دفاع مقدس با رویکردی رئالیستی، ارائۀ تصاويري عيني از جنگ ايران و عراق را محور كار خويش قرار داده انـد و به خلق آثار ساده و بدون پيچيدگي روی آورده اند. بررسيها نشان ميدهد که اغلب نویسندگان واقعگرای دفاع مقدس در آثارشان از مؤلفه هایی چون شخصیت های عینی، تسلسل روایی، زاویۀ دید واحد (اول شخص و سوم شخص)، پیرنگ مبتنی بر روابط علّی و معلولـی، زمان و مکان ملموس و مشخص سود می جویند تا بر وجه واقعنمایی و حقيقتمانندي اثر بيفزايند و پيام خود را به گوش مخاطب برسانند. رویکرد روش شناسی این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و واحد تحلیل، ساختار رمان های واقعگرا در حوزۀ دفاع مقدس با مطالعة موردي سه رمان زمين سوخته (احمد محمود)، تركه هاي درخت آلبالو (اکبر خلیلی) و سفر به گراي 270 درجه (احمد دهقان) و با تأكيد بر عناصر داستاني شخصيت، روايت و زاويۀ ديد، پيرنگ و زمان و مكان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تحليل تقابل رویکردهای زنان در ادبیات داستانی با تأكيد بر داستانهاي دفاع مقدس
حمید رضایی جهانگير صفري ابراهيم ظاهري روحالله كريميزنان به عنوان نيمي از جامعۀ انساني، در دوران معاصر نقش مهمي در تحولات اجتماعي و فرهنگي دارند و حضور پررنگ آنها در اجتماع نيز در بسياري از داستان ها انعكاس يافته است. در اين مقاله، با رويكرد پديدارشناسي توصيفي تلاش بر اين است كه به بررسي چهار گروه از زنان يعني زنان سنت گ چکیده کاملزنان به عنوان نيمي از جامعۀ انساني، در دوران معاصر نقش مهمي در تحولات اجتماعي و فرهنگي دارند و حضور پررنگ آنها در اجتماع نيز در بسياري از داستان ها انعكاس يافته است. در اين مقاله، با رويكرد پديدارشناسي توصيفي تلاش بر اين است كه به بررسي چهار گروه از زنان يعني زنان سنت گرا، طرفدار فرهنگ ايراني، غرب گرا و زنان سرگردان در پنج رمان معاصر پرداخته شود. در اين داستانها معمولاً زنان سنتي، زناني هستند كه به كارهاي درون خانه ميپردازند و دغدغه هاي آنها همان مسائل درون خانه است. زنان طرفدار فرهنگ ايراني، زناني اند كه از حيطۀ خانه بيرون آمده اند، به فعاليت هاي اجتماعي و سياسي مي پردازند و دفاع از آرمان ها و آموزه هاي فرهنگ ايراني را وظيفۀ خود مي دانند. گروهي ديگر، زنان غرب گرا هستند كه به اظهار نظر دربارۀ مسائل كشور ميپردازند، از فرهنگ غرب حمايت مي كنند، خواهان اصلاحات اساسي در وضعيت زن ايراني هستند و به وضع موجود معترض اند. زنان سرگردان، نه مانند زنان غرب گرا شيفتۀ فرهنگ غرب هستند و نه مانند زنان سنتي و طرفدار فرهنگ ايراني، فرهنگ بومي را پذيرفته اند؛ بلكه در بين اين دو فرهنگ سرگردان هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - نمود مؤلّفههای ناتورالیستی در آثار داستانی دفاع مقدّس (مطالعۀ موردی: «زمستان 62» و «سفر به گرای 270 درجه»)
محبوبه بانیمهجور منوچهر اکبریناتورالیسم، مکتبی ادبی است که رفتارها، گرایشها و افکار انسانها را برخاسته از غرایز درونی و امیال طبیعی میداند. طبق نظریۀ ناتورالیستها، تمام واقعیّتها و پدیدههای موجود در طبیعت در دایرۀ معارف علمی قرار دارد و با قوانین علوم طبیعی قابل توجیه است. به عبارت دیگر ناتور چکیده کاملناتورالیسم، مکتبی ادبی است که رفتارها، گرایشها و افکار انسانها را برخاسته از غرایز درونی و امیال طبیعی میداند. طبق نظریۀ ناتورالیستها، تمام واقعیّتها و پدیدههای موجود در طبیعت در دایرۀ معارف علمی قرار دارد و با قوانین علوم طبیعی قابل توجیه است. به عبارت دیگر ناتورالیسم، فرمول کاربرد علم جدید در ادبیّات است. ناتورالیسم در ادبیّات بر جنبههای توارث، محیط، تقدیر محتوم، مشاهدۀ زندگی به دور از آرمانگرایی و نفی مسائل ماورایی تأکید دارد و در این راه به ترسیم جزئیات -عموماً- زشت و ناخوشایند میپردازد. ناتورالیسم ادبی از طریق ترجمۀ آثار ادبی صدر مشروطه به این طرف در حوزۀ داستاننویسی فارسی وارد شد و نویسندگانی مانند صادق چوبک، صادق هدایت، احمد محمود، محمد مسعود، اسماعیل فصیح و... را تحت تأثیر قرار داد. بررسی آثار ادبیّات داستانی دفاع مقدّس، حاکی از وجود برخی از مؤلّفههای برجستۀ ناتورالیسم مانند عینیّتگرایی، بدبینی، سیاهاندیشی، شرح مبسوط فجایع جنگ، کاربرد کمسابقۀ برخی از تعابیر غیر مرسوم دربارۀ رزمندگان، توجّه به علم فیزیولوژی و... در شماری از اینگونه آثار است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با کمک منابع کتابخانهای، برخی از شاخصههای ناتورالیسم را در دو رمان «زمستان 62» از اسماعیل فصیح و «سفر به گرای 270 درجه» از احمد دهقان واکاوی نموده است. نتیجۀ بررسی با توجّه به شواهد متنی نشان میدهد که در این دو اثر، برخی از مؤلّفههای ناتورالیستی نمود بارزی دارد. میتوان گفت که آنچه آثار ناتورالیستی را از سایر نوشتهها متمایز مینماید، در این دو رمان قابل شناسایی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - استان کهگیلویه و بویراحمد در آیینه دفاع مقدس
بهروز خشت زربعد از هجوم سراسري ارتش عراق به سرزمین مقدس اسلامی، مردم انقلابی و مسلمان ایران که بخشی از کشور خود را در خطر دیدند از سراسر کشور به جبهه هاي نبرد هجوم آوردند و از همان روزهاي اول سدي عظیم در مقابل ارتش مجهز عراق به وجود آوردند. مردم مسلمان علاوه بر اعزام جوانان خود ب چکیده کاملبعد از هجوم سراسري ارتش عراق به سرزمین مقدس اسلامی، مردم انقلابی و مسلمان ایران که بخشی از کشور خود را در خطر دیدند از سراسر کشور به جبهه هاي نبرد هجوم آوردند و از همان روزهاي اول سدي عظیم در مقابل ارتش مجهز عراق به وجود آوردند. مردم مسلمان علاوه بر اعزام جوانان خود به جبهه هاي نبرد با کمک هاي نقدي و غیرنقدي خود، بخشی از نیازمندي هاي جبهه هاي جنگ را به عهده گرفتند. صاحب نظران علوم سياسي معتقدند حيات سياسي اجتماعي هر جامعه، مرهون مشاركت فعال همة اعضاي جامعه مي باشد و توسعة اجتماعي منوط به بهره گيري از ظرفيت هاي بالقوه و بالفعل تمام اقشار نيروهاي انساني و مشاركت آگاهانه و متعهدانه آنان در تمام صحنه هاي اجتماعي است؛ اما همين نقش آفريني و مشاركت، به نگرش اعضاي جامعه نسبت به هويت و جايگاه آنان، پذيرش اجتماعي آنان جهت ايفاي نقش، خودباوري آنان و فراهم بودن زمينه هاي مشاركت وابسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی و تحلیل نقش بیبدیل بسیج در دفاع مقدس
بهروز خشت زر سید صدیف دانشیدوران هشتسالهی دفاع مقدس به فرمودهی مقام معظم رهبري" اوج افتخارات ملت ایران است" لذا برای حفظ و انتقال ارزشهای دفاع مقدس و فرهنگ ايثار و شهادت به نسل آينده بايستي اين فرهنگ با جديت در برنامهریزی فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي و... كشور مدنظر قرار گيرد. به فرموده مقام چکیده کاملدوران هشتسالهی دفاع مقدس به فرمودهی مقام معظم رهبري" اوج افتخارات ملت ایران است" لذا برای حفظ و انتقال ارزشهای دفاع مقدس و فرهنگ ايثار و شهادت به نسل آينده بايستي اين فرهنگ با جديت در برنامهریزی فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي و... كشور مدنظر قرار گيرد. به فرموده مقام معظم رهبري " اگر بخواهيم انقلاب و كشور بيمه باشد، بايد اين شور و شوق، اين حركت عمومي و بسيج ملت را روزبهروز تقويت كنيم" بیشک باید بپذیریم اگرچه بسیج خود حافظ دستاوردهاي انقلاب اسلامي است، اما خود نیز یك دستاورد بزرگ است. دستاوردي که بهعنوان میراث گرانبهای حضرت امام خمیني(ره) امروزه میتواند منشاء تحولات بزرگ در دنیا باشد، همان الگویي که هستههای مقاومت ظلمستیز و عدالتخواه در هر گوشه از جهان از آن بهرهگیری مینمایند و یادي از نقش بسیج در دفاع مقدس درواقع اشاره به گوشهای از عملکرد این نهاد مقدس میباشد. معطوف داشتن تمام نگاهها به این نوع عملکرد درواقع نادیده گرفتن پتانسیل عظیم و ارزشمند این شجره طیبه است . اگرچه دفاع مقدس برگ زریني از تاریخ پرافتخار ملت ایران است که توسط مردمیترین نیروهاي مدافع انقلاب اسلامي ورق خورده است، اما امروزه سیره و روش آن نیروهاي عظیم تبدیل به تفکر شده است. که او از آن بهعنوان "تفکر بسیج"یاد میکنیم. لذا اگرچه همواره به کارکرد بسیج در دفاع مقدس اشاره میگردد، اما هدف بالاتر و والاتر این است که این تفکر همواره در تاروپود جامعه باید ساري و جاري باشد. نتیجه این امر تداوم و استمرار پیروزیها و موفقیتها خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - نگاهی به مقولهی ایثار و شهادت در شعر قیصر امینپور
شهربانو حسین زاده بولاقی احمد رضا کیخای فرزانه مصطفی سالاری<p>در بین مضامین مختلفی که در شعر انقلاب و پایداری می¬توان دید، مضمون زیبای شهادت و ایثار است. از دوران گذشته این موضوع در شعرهای کلاسیک حضور داشته، می¬توان زیباترین نمود آن را در اشعار عاشورایی و توصیف واقعه عاشورا و ایثارگرهای یاران امام حسین (ع) مشاهده کرد. ا چکیده کامل<p>در بین مضامین مختلفی که در شعر انقلاب و پایداری می¬توان دید، مضمون زیبای شهادت و ایثار است. از دوران گذشته این موضوع در شعرهای کلاسیک حضور داشته، می¬توان زیباترین نمود آن را در اشعار عاشورایی و توصیف واقعه عاشورا و ایثارگرهای یاران امام حسین (ع) مشاهده کرد. این مضمون همچنان در اشعار بوده تا زمان جنگ تحمیلی ایران و هشت سال دفاع مقدس. شاعران این دوره به شکل¬های مختلفی و توصیفات ناب و زیبا سعی کردند یاد این شهیدان را برای همیشه جاودان کنند. قیصر امین¬پور یکی¬از شاعران مطرح انقلاب است که مفهوم شهادت و ایثار را به لطافت هرچه تمام در اشعار طرح کرده است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی این مضمون خاص در اشعار قیصر امین¬پور است تا بتوانیم بسامد و توجه قیصر امین¬پور به این مقوله را بیشتر بشناسیم. پژوهش پیش¬رو، مطالعه¬ای نظری است که به شیوه¬ی پژوهش کتابخانه¬ای و روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. محدوده و جامعه مورد مطالعه، سه کتاب از قیصر امین¬پور با عناوین «دستور زبان عشق، تنفس صبح و مجموعه کامل اشعار» که توسط انتشارات سخن منتشر شده است. با بررسی¬هایی که انجام شد به این نتیجه دست یافتیم که اصلی¬ترین ترفند قیصر برای سخن از شهادت و ایثار، سخن از عاشورا و امام حسین (ع) و اتفاقات مربوط به آن واقعه بوده است. درواقع قیصر برای زنده نگه داشتن فلسفه، هدف و انگیزه¬ی هشت سال دفاع، مضمون شهادت و ایثار، را انتخاب کرده است.</p> پرونده مقاله