• فهرست مقالات Abadan Plain

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - غرق شدن ناگهانی پلاتفرم کربناتۀ کرتاسۀ پسین در حوضۀ رسوبی زاگرس مرکزی: مطالعۀ موردی از عضو شیلی لافان در یکی از میادین نفتی دشت آبادان، جنوب غربی ایران
        مریم کیا نی فرد علی حسین  جلیلیان ناصر ارزانی
        پیشروی سریع آب دریاها و غرق شدن پلاتفرم‌های کربناته یکی از رویدادهای مهم زمین‌شناسی کرتاسۀ پسین بعد از ناپیوستگی جهانی تورونین است. در بخش‌های مرکزی و شرقی حوضۀ رسوبی زاگرس، نهشته‌های حاصل از پیشروی دریای کرتاسۀ پسین بر روی سازند سروک با نام عضو لافان شناخته شده‌اند که چکیده کامل
        پیشروی سریع آب دریاها و غرق شدن پلاتفرم‌های کربناته یکی از رویدادهای مهم زمین‌شناسی کرتاسۀ پسین بعد از ناپیوستگی جهانی تورونین است. در بخش‌های مرکزی و شرقی حوضۀ رسوبی زاگرس، نهشته‌های حاصل از پیشروی دریای کرتاسۀ پسین بر روی سازند سروک با نام عضو لافان شناخته شده‌اند که متشکل از رسوبات شیلی همراه با لایه‌های نازک آهک رسی می‌باشد که در بعضی از میدان‌های نفتی جنوب ایران، سنگ‌پوش مخزن سازند سروک است. با استناد به جایگاه چینه‌نگاری عضو لافان در میان سازندهای سروک و ایلام و حضور زون زیستی Charophytes-Ostracods در این عضو، می‌توان سن کنیاسین را برای آن در نظر گرفت و از این نظر با سازند شیلی سورگاه در ناحیه لرستان هم‌ارز دانست. به‌منظور آگاهی از رویدادهای کرتاسۀ پسین در جنوب زاگرس مرکزی، به‌خصوص مطالعه شواهد تغییرات سطح آب دریا، داده‌های مربوط به عضو لافان در دو چاه از میدان نفتی آزادگان در دشت آبادان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مطالعۀ نمونه‌ها و پتروگرافی این واحد سنگ‌چینه‌ای، یک رخسارۀ شیلی و دو ریزرخسارۀ کربناته از نوع مادستون تا وکستون کاروفیت‌دار با بایوکلاست و وکستون فرامینیفر پلانکتونیک‌دار با بایوکلاست شناخته شده‌اند. این ریزرخساره‌ها گواه نهشته شدن مجموعۀ رسوبات عضو لافان در محیط‌های متفاوتی از نوع حدواسط لب‌شور و بخش‌های عمیق‌تر دریا هستند. نتایج این تحقیق نشان داد که با پایین افتادن سطح آب دریا در زمان تورونین، بخش‌هایی از پلاتفرم کربناتۀ سازند سروک از آب خارج شد و امکان فعال شدن آبراهه‌ها در حواشی آن فراهم شد. با پیشروی دریای کرتاسۀ پسین بر روی سطح فرسایش یافتۀ متشکل از کربنات‌های سنومانین-تورونین و غرق شدن کانال‌های حاصل از ورود آبراهه‌های ساحلی، محیط‌های حدواسط از جمله خلیج‌های دهانه‌ای به‌وجود آمدند. با اختلاط آب‌های شیرین و شور در این خلیج‌ها، رسوبات بخش پایینی عضو لافان در زمانی محدود بر جای گذاشته شدند که با افزایش سریع عمق آب ناشی از بالا آمدن سطح آب دریا و فرونشینی حوضه توسط رخساره‌های مربوط به بخش عمیق‌تر دریای باز (شیل پلاژیک) پوشانده شده‌اند. این تغییر ناگهانی و بدون واسطۀ نهشته‌های محیط حدواسط به رخساره‌های بخش عمیق‌تر دریا نشانۀ غرق شدن پلاتفرم کربناتۀ مناطق مرکزی زاگرس در کنیاسین است. شواهدی همچون قاعدۀ فرسایشی، توالی به‌سمت بالا عمیق‌شونده، فراوانی رخسارۀ مادستونی (شیل) و پیوستگی و پوشیده شدن با کربنات‌های دریایی نیز مؤید چنین نتیجه‌ای است. بررسی تغییرات عمودی ریزرخساره‌ها و شدت پرتو گامای نمودار چاه‌پیمایی بُرش‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد که عضو لافان، دسته رخساره‌های تراز پایین ، دسته رخساره‌های پیش‌رونده و سطح حداکثر غرق‌شدگی یک سکانس رسوبی رده سوم (5‌-‌5/0 میلیون سال) را در بر می‌گیرد. این سکانس با ناپیوستگی فرسایشی آغاز و پس از تشکیل رسوبات خلیج دهانه‌ای و بخش‌های عمیق‌تر دریا توسط بخش زیرین کربنات‌های سازند ایلام (سانتونین) به‌عنوان دسته رخساره‌های تراز بالا تکمیل شده‌است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - ارزيابي ژئوشيميايي نفت¬هاي خام مخازن سروک و فهليان با استفاده از داده هاي بيومارکري در يکي از ميادين نفتي دشت آبادان
        الهام  اسدی مهماندوستی سید علی معلمی مهناز امیر حسینی عزیز اله حبیبی
        در اين مطالعه 8 نمونه نفت خام از مخازن سروک (5 نمونه) و فهليان (3 نمونه) يکي از مهم ترين ميادين نفتي دشت آبادان با استفاده از تکنيک هاي کروماتوگرافي ستوني، کروماتوگرافي گازي (GC) و کروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS)، مورد ارزيابي ژئوشيميايي قرار گرفت. نوع نفت مخاز چکیده کامل
        در اين مطالعه 8 نمونه نفت خام از مخازن سروک (5 نمونه) و فهليان (3 نمونه) يکي از مهم ترين ميادين نفتي دشت آبادان با استفاده از تکنيک هاي کروماتوگرافي ستوني، کروماتوگرافي گازي (GC) و کروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS)، مورد ارزيابي ژئوشيميايي قرار گرفت. نوع نفت مخازن سروک از نوع پارافينيک- نفتنيک و آروماتيک حدواسط و نوع نفت مخزن فهليان از نوع پارافينيک تشخيص داده شد. نسبت هاي بيومارکري مختلف برش هاي اشباع از قبيل نمودار تغييرات نسبت-هايPr/nC17 و Ph/nC18 و نمودار تغييرات نسبت Pr/Ph در برابر نسبت استران هاي C29/C27 (20R) نشانه ي تشکيل سنگ منشأ در يک محيط دريايي احيايي براي نفت هاي هر دو مخزن مورد مطالعه است. همچنين غلظت بالاي استران C29 در برابر C27و C28 نشان مي‎دهد که مواد آلي سنگ منشأ مورد نظر در يک محيط دريايي تشکيل شده که آثار ورود مواد آلي با کروژن قاره اي نيز در آن مشاهده مي شود. نسبت بالاي مقادير هوپانC29 به هوپانC30 ، تغييرات نسبت استران C27 (Dia/Dia+Reg) در برابر مقادير Pr/(Pr+Ph)، پايين بودن مقادير ديااستران ها در مقابل استران و نمودار تغييرات Sterane/Hopane در مقابل نسبت استران هاي C27/C29 نشانه ليتولوژي کربناتي تا شيلي براي منشأ نفت هاي مورد مطالعه است. با توجه به بالا بودن ميزان رزين، پراکندگي آلکان هاي نرمال، ميزان بالاي نسبت هاي Pr/nC17 و Ph/nC18 و UCM بالاتر نسبت به سايرين، نمونه‎هايK15 و K11 مخزن فهليان و نمونه B5 از مخزن سروک تخريب زيستي کم تا متوسط و نمونه B19 از مخزن سروک تخريب زيستي کمي را نشان مي دهند. برطبق نمودارهاي تغييرات نسبت Pr/nC17 در برابر Ph/nC18، تغييرات C29 Sterane 20S/(20S+20R) در برابر C32 hopane 22S/(22S+22R)، تغييرات نسبت C29 Sterane 20S/(20S+20R) در برابر نسبت C29 Sterane αββ/(αββ+ααα)، زمان تشکيل نمونه هاي دو مخزن مربوط به ابتداي پنجره ي نفتي مي شود و نمونه هاي مخزن فهليان مراحل پيشرفته تري از سطح پختگي را نسبت به نمونه هاي مخزن سروک نشان مي دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ارزيابي ژئوشيميايي نفت هاي خام مخازن سروک و فهليان با استفاده از داده هاي بيومارکري در يکي از ميادين نفتي دشت آبادان
        سید علی معلمی مهناز امیرحسینی عزیز اله حبیبی
        در اين مطالعه 8 نمونه نفت خام از مخازن سروک (5 نمونه) و فهليان (3 نمونه) يکي از مهم ترين ميادين نفتي دشت آبادان با استفاده از تکنيک هاي کروماتوگرافي ستوني، کروماتوگرافي گازي (GC) و کروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS)، مورد ارزيابي ژئوشيميايي قرار گرفت. نوع نفت مخاز چکیده کامل
        در اين مطالعه 8 نمونه نفت خام از مخازن سروک (5 نمونه) و فهليان (3 نمونه) يکي از مهم ترين ميادين نفتي دشت آبادان با استفاده از تکنيک هاي کروماتوگرافي ستوني، کروماتوگرافي گازي (GC) و کروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS)، مورد ارزيابي ژئوشيميايي قرار گرفت. نوع نفت مخازن سروک از نوع پارافينيک- نفتنيک و آروماتيک حدواسط و نوع نفت مخزن فهليان از نوع پارافينيک تشخيص داده شد. نسبت هاي بيومارکري مختلف برش هاي اشباع از قبيل نمودار تغييرات نسبت-هايPr/nC17 و Ph/nC18 و نمودار تغييرات نسبت Pr/Ph در برابر نسبت استران هاي C29/C27 (20R) نشانه ي تشکيل سنگ منشأ در يک محيط دريايي احيايي براي نفت هاي هر دو مخزن مورد مطالعه است. همچنين غلظت بالاي استران C29 در برابر C27و C28 نشان مي‎دهد که مواد آلي سنگ منشأ مورد نظر در يک محيط دريايي تشکيل شده که آثار ورود مواد آلي با کروژن قاره اي نيز در آن مشاهده مي شود. نسبت بالاي مقادير هوپانC29 به هوپانC30 ، تغييرات نسبت استران C27 (Dia/Dia+Reg) در برابر مقادير Pr/(Pr+Ph)، پايين بودن مقادير ديااستران ها در مقابل استران و نمودار تغييرات Sterane/Hopane در مقابل نسبت استران هاي C27/C29 نشانه ليتولوژي کربناتي تا شيلي براي منشأ نفت هاي مورد مطالعه است. با توجه به بالا بودن ميزان رزين، پراکندگي آلکان هاي نرمال، ميزان بالاي نسبت هاي Pr/nC17 و Ph/nC18 و UCM بالاتر نسبت به سايرين، نمونه‎هايK15 و K11 مخزن فهليان و نمونه B5 از مخزن سروک تخريب زيستي کم تا متوسط و نمونه B19 از مخزن سروک تخريب زيستي کمي را نشان مي دهند. برطبق نمودارهاي تغييرات نسبت Pr/nC17 در برابر Ph/nC18، تغييرات C29 Sterane 20S/(20S+20R) در برابر C32 hopane 22S/(22S+22R)، تغييرات نسبت C29 Sterane 20S/(20S+20R) در برابر نسبت C29 Sterane αββ/(αββ+ααα)، زمان تشکيل نمونه هاي دو مخزن مربوط به ابتداي پنجره ي نفتي مي شود و نمونه هاي مخزن فهليان مراحل پيشرفته تري از سطح پختگي را نسبت به نمونه هاي مخزن سروک نشان مي دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تفسیر محیط رسوبی و عوامل موثر بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین نفتی ناحیه دشت آبادان
        محمدحسین صابری بهمن  زارع نژاد الهام  اسدی نسیم  رحمانی
        سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس م چکیده کامل
        سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی 13 ریزرخساره در قالب 4 کمربند پهنه جزر و مدی، لاگون، پشته سدی و دریای باز برای نهشته های سازند سروک در میدان نفتی مورد مطالعه شناسایی شده است که بیانگر نهشته شدن بخش بالایی سازند سروک در یک محیط رمپ کربناته هموکلینال یا هم شیب است. از جمله فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده می توان به انحلال، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، شکستگی، تراکم، نوشکلی، میکرایتی شدن، آشفتگی زیستی، پیریتی شدن، هماتیتی شدن، فسفاتی شدن و سیلیسی شدن اشاره کرد. فرآیندهای دیاژنزی سازند سروک در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی رخ داده اند. از بین فرآیندهای دیاژنزی انحلال و شکستگی مهمترین نقش را در افزایش کیفیت مخزنی داشته اند و سیمانی شدن، تراکم و دولومیتی شدن مهمترین عامل کاهش کیفیت مخزنی بوده اند. با بررسی های چینه نگاری سکانسی 3 سکانس رسوبی از نوع درجه سوم به سن تورونین، سنومانین پسین و سنومانین میانی شناسایی شد و رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی در چارچوب آن مورد مطالعه قرار گرفت. تطابق داده های تخلخل و تراوایی مغزه نشان داد که کیفیت مخزنی در این سازند تحت تاثیر رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی بوده است. به صورتی که ریز رخساره های حاوی رودیست بیشترین کیفیت مخزنی را داشته اند. باتوجه به فرآیندهای دیاژنزی، رسوبی و داده های تخلخل و تراوایی، رخساره های پشته سدی و دریای باز به سمت خشکی بهترین کیفیت مخزنی را داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تفسیر محیط رسوبی و عوامل موثر بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین نفتی ناحیه دشت آبادان
        آراد کیانی محمدحسین صابری بهمن زارع نژاد الهام  اسدی مهماندوستی نسیم  رحمانی
        سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس م چکیده کامل
        سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی 13 ریزرخساره در قالب 4 کمربند پهنه جزر و مدی، لاگون، پشته سدی و دریای باز برای نهشته های سازند سروک در میدان نفتی مورد مطالعه شناسایی شده است که بیانگر نهشته شدن بخش بالایی سازند سروک در یک محیط رمپ کربناته هموکلینال یا هم شیب است. از جمله فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده می توان به انحلال، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، شکستگی، تراکم، نوشکلی، میکرایتی شدن، آشفتگی زیستی، پیریتی شدن، هماتیتی شدن، فسفاتی شدن و سیلیسی شدن اشاره کرد. فرآیندهای دیاژنزی سازند سروک در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی رخ داده اند. از بین فرآیندهای دیاژنزی انحلال و شکستگی مهمترین نقش را در افزایش کیفیت مخزنی داشته اند و سیمانی شدن، تراکم و دولومیتی شدن مهمترین عامل کاهش کیفیت مخزنی بوده اند. با بررسی های چینه نگاری سکانسی 3 سکانس رسوبی از نوع درجه سوم به سن تورونین، سنومانین پسین و سنومانین میانی شناسایی شد و رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی در چارچوب آن مورد مطالعه قرار گرفت. تطابق داده های تخلخل و تراوایی مغزه نشان داد که کیفیت مخزنی در این سازند تحت تاثیر رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی بوده است. به صورتی که ریز رخساره های حاوی رودیست بیشترین کیفیت مخزنی را داشته اند. باتوجه به فرآیندهای دیاژنزی، رسوبی و داده های تخلخل و تراوایی، رخساره های پشته سدی و دریای باز به سمت خشکی بهترین کیفیت مخزنی را داشته است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - کاربرد نمودار نرمال شده تجمعی انحراف گاما در شناسایی و انطباق سطوح کلیدی سکانسی، مطالعه موردی از سازند سروک در یکی از میادین هیدروکربنی زاگرس
        علی  اسعدی علی  ایمن دوست جواد  هنرمند ایرج عبدالهی فرد امیدرضا  سلمیان
        شناسايي سطوح کليدي سکانسي، از بخش هاي مهم در ارزیابی زمین‌شناسی مخازن هيدروکربني است. سازند سروک با سن آلبین بالایی-تورونین زیرین، سنگ مخزن مهمي در ناحیه دشت آبادان در جنوب غرب ایران محسوب می‌شوند. در این مطالعه کارایی نمودار نرمال شده تجمعی انحراف گاما (NCGDC) در شناسا چکیده کامل
        شناسايي سطوح کليدي سکانسي، از بخش هاي مهم در ارزیابی زمین‌شناسی مخازن هيدروکربني است. سازند سروک با سن آلبین بالایی-تورونین زیرین، سنگ مخزن مهمي در ناحیه دشت آبادان در جنوب غرب ایران محسوب می‌شوند. در این مطالعه کارایی نمودار نرمال شده تجمعی انحراف گاما (NCGDC) در شناسایی و تفکیک سکانس ها و انطباق آنها در شش چاه کلیدی در یکی از میادین بزرگ نفتی ناحیه دشت آبادان بررسی شده است. به این منظور، سطوح کلیدی سکانسی تفکیک شده بر اساس توصیف مغزه ها و پتروگرافی مقاطع نازک میکروسکوپی، با نتایج تفسیر نمودارNCGDC مقایسه شده است. از دیدگاه چینه نگاری سکانسی و با توجه به نتایج مطالعات زمین شناسی، چهار سکانس رده سوم در سازند سروک شناسایی و توصیف شده است. برخی از مرزهای سکانسی، به‌عنوان ناپیوستگی های مهم توسط شواهد کارستی شدن، برشی شدن و توسعه خاک قدیمه مشخص می شوند. به‌صورت کلی، سطوح مثبت همراه با سطوح حداکثر غرقابی و سطوح منفی بر مرز های سکانسی منطبق است. مقایسه نتایج نشان می دهد، روشNCGDC می تواند به‌صورت کارآمد در شناسایی و انطباق سکانس ها در محدوده یک میدان هیدروکربنی در مخازن مختلف کربناته و ماسه سنگی به‌کاربرده شود. پرونده مقاله