• فهرست مقالات مدیریت بحران

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی آسیب پذیری شبکه معابر شهری در برابر زلزله های احتمالی (مطالعه موردی: منطقه 6 شهر تهران)
        علیرضا بهرامی مهدی بهرامپور علی  یزدانی
        زلزله بشر را، درطول زمان، با خسارات جبران ناپذیری مواجه ساخته است. تصمیم گیرندگان همواره سعی در مدیریت بحران وچالش های ناشی از آن داشته اند. بنابرین ارزیابی آسیب پذیری مناطق شهری و برنامه ریزی برای کاهش این آسیب ها امری ضروری است. این پژوهش با هدف ارزیابی منطقه شهری در چکیده کامل
        زلزله بشر را، درطول زمان، با خسارات جبران ناپذیری مواجه ساخته است. تصمیم گیرندگان همواره سعی در مدیریت بحران وچالش های ناشی از آن داشته اند. بنابرین ارزیابی آسیب پذیری مناطق شهری و برنامه ریزی برای کاهش این آسیب ها امری ضروری است. این پژوهش با هدف ارزیابی منطقه شهری در برابر زلزله و با رویکرد مدیریت بحران در منطقه 6 تهران انجام گردید. بدین منظور پس از بررسی های لازم 11 معیار درجه محصوریت، تراکم ساختمانی، کیفیت ابنیه، تراکم جمعیتی، مصالح واسکلت واحد ساختمانی، دسترسی به مراکز درمانی، عرض راه، ارتفاع ساختمان، کاربری زمین، بیشینه شتاب افقی زمین و قدمت ابنیه به روش دلفی ارزش گذاری شدند. بعد از آن به تحلیل شاخص ها با استفاده از مدل سلسله مراتبی معکوس IHWP پرداخته و در نرم افزار GIS، معیارها همپوشانی شدند. نتایج حاصل از نقشه آسیب پذیری منطقه به زلزله نشان داد که 4.8 درصد منطقه در کلاس آسیب پذیری خيلي كم، 19 درصد در کلاس آسیب پذیریکم، 46.2 درصد در کلاس آسیب پذیری متوسط، 25.4 درصد در کلاس آسیب پذیری امتياز زياد و 4.6 درصد در کلاس آسیب پذیری خيلي زياد قرار دارد. با توجه به نقشه آسیب پذیری منطقه 6 می‌توانیم در یابیم که مناطقی که به شبکه ارتباطی با عرض بیشتر و توزیع تراکم ساختمانی کم باعث احتمال کم تخریب که اکثرا این منطقه در حاشیه منطقه و یا در شمال منطقه 6 قرار دارند. معابر موجود در شمال منطقه نسبت به بقیه محدوده مورد مطالعه دارای آسیب پذیری کمتری هستند. با حرکت از سمت شمال به جنوب منطقه، بر میزان آسیب پذیری افزوده می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - مکانیابی سوله های مدیریت بحران در سطح منطقه یک شهر تهران
        آزیتا رجبی محمد مهدی گندمی
        در سالیان اخیر احداث پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران در دستور کار سازمان پیشگیری و مدیریت بحران قرار گرفته است. یکی از موارد مهم قبل از ایجاد این پایگاهها، مطالعه، بررسی و انتخاب مکان جغرافیایی مناسب برای استقرار این نوع کاربری است. مکانی که در شرایط بحرانی محلی ایمن ب چکیده کامل
        در سالیان اخیر احداث پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران در دستور کار سازمان پیشگیری و مدیریت بحران قرار گرفته است. یکی از موارد مهم قبل از ایجاد این پایگاهها، مطالعه، بررسی و انتخاب مکان جغرافیایی مناسب برای استقرار این نوع کاربری است. مکانی که در شرایط بحرانی محلی ایمن برای پایگاه باشد و در شرایط عادی نیز کارایی های مختلف داشته باشد. پژوهش حاضر، به لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. این پژوهش به دنبال یافتن بهترین مکان برای پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران منطقه یک تهران است. بدین منظور ابتدا عوامل و معیارهای موثر در مکان یابی مراکز امدادرسانی در هنگام وقوع بحران شناسایی شد. سپس برای تعیین اهمیت و ارزش هر یک از معیارها و عناصر موثر در تصمیم از مدل AHP استفاده شد. سپس پرسشنامه ای طراحی و در بین کارشناسان و متخصصین توزیع گردید. در مرحله بعد با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار Expert Choice وزن هر یک از معیار‌ها و عناصر تصمیم، تعیین گردید. در مرحله بعد کلیه لایه های اطلاعاتی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به رستر تبدیل شده و با استفاده از روش Index overlay لایه ها با یکدیگر ترکیب شدند و 10 موقعیت به عنوان بهترین مکان پایگاههای پشتیبانی مدیریت بحران در منطقه یک تهران پیشنهاد شد. همچنین نتایج نشان داد که سوله های مدیریت بحران در سطح منطقه به صورت مناسب و اصولی مکان یابی نشده و از آن مهم تر این که تعداد این مراکز بسیار کم می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - مکان گزینی مراکز مدیریت بحران روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان اردبیل)
        بهرام ایمانی حسن  حسینی اميني رضا طالبی
        مخاطرات محیطی و انسانی یکی از اصلی ترین موانع تحقق توسعه پایدار بخصوص در سکونتگاه های انسانی (به ویژه روستاها) می باشد. در چند دهه اخیر با رویکرد مدیریت بحران استفاده از همه دستاوردهای مدیریتی، سازمان دهی و برنامه ریزی قبل از وقوع بحران با هدف مقابله با مخاطرات طبیعی و چکیده کامل
        مخاطرات محیطی و انسانی یکی از اصلی ترین موانع تحقق توسعه پایدار بخصوص در سکونتگاه های انسانی (به ویژه روستاها) می باشد. در چند دهه اخیر با رویکرد مدیریت بحران استفاده از همه دستاوردهای مدیریتی، سازمان دهی و برنامه ریزی قبل از وقوع بحران با هدف مقابله با مخاطرات طبیعی و انسانی، امری عقلانی و الزامی می باشد. در مواجه شدن با بحران های احتمالی، یکی از ارکان اصلی مقابله و پیشگیری مناسب از اثرات منفی این نوع مخاطرات در نظر گرفتن مراکز مدیریت بحران است که همه اقدامات پیشگیری، آمادگی و مقابله، از جمله امداد رسانی، اسکان موقت حادثه دیدگان، در آن مهیا شود تا پیامدها را درباره ی بحران احتمالی به حداقل ممکن است. از این رو شهرستان اردبیل به علت واقع شدن در یک محدوده خطرپذیر طبیعی و دارا بودن تاسیسات صنعتی بزرگ قابلیت بالای شکل گیری مخاطرات طبیعی و انسانی را دارا می باشد. بنابراین در پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرم افزار ARC GIS به پهنه بندی محدوده شهرستان اردبیل در راستای جانمایی مراکز مدیریت بحران روستایی اقدام شد. در ادامه پژوهش با استفاده از مدل TOPSIS (8 معیار) به اولویت بندی اجرائی مراکز مدیریت بحران روستایی در محدوده منطقه مورد مطالعه اقدام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که 13.3 درصد از اراضی شهرستان اردبیل بالاترین قابلیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران را از خود نشان می دهد. با توجه به پهنه های بهینه مشخص شده، 7 موقعیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران در محدوده مورد مطالعه مشخص شد و با استفاده از مدل TOPSIS به اولویت بندی این مراکز اقدام شد و نتایج نشان داد که پایگاه شماره 2 بالاترین قابلیت و پایگاه شماره 1 کمترین قابلیت برای استقرار مرکز مدیریت بحران را از خود نشان داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - ارزیابی تاب آوری ناحیه خوزستان در برابر سیل با رویکرد مدیریت بحران
        فراز  استعلاجی احسان علیپوری علیرضا  عباسی سمنانی
        ارزیابی و برنامه ریزی مدیریت بحران با رویکرد سوانح طبیعی سیل مولفه‌های زیادی را در بر می‌گیرد. در این راستا یکی از ارکان اساسی مدیریت بحران براساس تاب آوری می‌باشد. با این دیدگاه توجه به الویت‌های برنامه ریزی و پژوهشی حال و آینده کشورمان نشان می‌دهد که مدیریت بحران در چکیده کامل
        ارزیابی و برنامه ریزی مدیریت بحران با رویکرد سوانح طبیعی سیل مولفه‌های زیادی را در بر می‌گیرد. در این راستا یکی از ارکان اساسی مدیریت بحران براساس تاب آوری می‌باشد. با این دیدگاه توجه به الویت‌های برنامه ریزی و پژوهشی حال و آینده کشورمان نشان می‌دهد که مدیریت بحران در نواحی سیل خیز یکی از مهمترین اولویت‌های مطالعات و برنامه ریزی توسعه پایدار در کشور مطرح می باشد. ناحیه خوزستان به خاطر ویژگی‌های بارز سیل خیزی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است برسی روند وضع موجود نشان می‌دهد که علیرغم تلاشهای زیادی که در حال انجام است. شرایط اقلیمی ومحیطی رودخانه‌ها، سکونتگاه‌های حوضه نفوذ، فضاهای موجود و ساخت وسازهای انجام گرفته ومکانیابی نادرست زیر ساختها بیانگرچالشهای زیادی درساماندهی وضع موجود در مولفه‌های مختلف مدیریت بحران می‌باشد در این راستا جهت‌گیری اصلی این مقاله ارزیابی تاب‌آوری ناحیه خوزستان در برابر سیل با رویکرد مدیریت بحران می‌باشد. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی می‌باشد که در این تحقیق ضمن تحلیل علل وقوع سیل و پهنه بندی سیل و خسارتهای ناشی از سیل راهبردهای کاربردی ارائه شده است. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی می‌باشد. که در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و سیستم GIS و برداشت های میدانی علل وقوع سیل برسی و تحلیل شده و پس از پهنه بندی مناطق سیل زده و خسارتهای ناشی از سیل راهبردهای کاربردی در افزایش تاب آوری در برابر سیل ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تدوین شاخص های مدیریت بحران با رویکرد خارج سازی قرآن از مهجوریت (مورد مطالعه:بحران گوساله پرستی قوم حضرت موسی(ع))
        علی  نجاتبخش اصفهانی عزت الله  مولایی نیا
        بروز بحرانهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ،عقیدتی از سویی و لزوم هدایت و رهبری جامعه انسانی از سوی دیگر ضرورت استفاده از یک تفکر اصیل را در حاکمیت الهی ایجاب می نماید . از آنجا که فلسفه نزول آیات وحی براي جامعه ای خاص و در زمانی معین نمی باشد، می توان سالم ترین راه هدایت چکیده کامل
        بروز بحرانهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ،عقیدتی از سویی و لزوم هدایت و رهبری جامعه انسانی از سوی دیگر ضرورت استفاده از یک تفکر اصیل را در حاکمیت الهی ایجاب می نماید . از آنجا که فلسفه نزول آیات وحی براي جامعه ای خاص و در زمانی معین نمی باشد، می توان سالم ترین راه هدایت جامعه را از آموزه هاي قرآنی استخراج و در راستاي عملیاتی سازی آن در عصر کنونی زمینه سازی کرد. در این پژوهش محقق با بهره گیري از آیات قرآن زندگی حضرت موسی(ع) و سیره ی آن بزرگوار را در قالب شاخصهاي قبل، حین و پس از بحران همراه با با ارائه مدل مفهومی محقق ساخته و با اعتبارسنجی آن توسط اساتید حوزه و دانشگاه،مورد مطالعه قرار داده است. روش پژوهش "روش اجتهادی معهود حوزوی" است. بدین معنا که اطلاعات مورد نیاز با تحلیل محتواي آیات قرآن جمع آوري شده است. نتیجه: مدیریت بحران در سیره حضرت موسی(ع) از دیدگاه قرآن از ویژگیهای خاص برخوردار بوده که به آن جامعیتی معنادار بخشیده است. در واقع سود مندترین راه برای هدایت و رهایی انسانها از یوغ اسارت،فساد، و ... تمسک به آموزه های الهی است. از طرفی نهضت پیامبر گونه حضرت امام خمینی (ره) ضرورت واکاوی مسائل مربوط به مدیریت و رهبری را از منظر اسلام اجتناب ناپذیر کرده است. از این رو با شناخت سیره و اصول مدیریت بحران حضرت موسی(ع) در مسائل مبتلابه امروز جامعه و با تکیه بر دستاوردهای این تحقیق می توان استفاده لازم در مشکلات و رویارویی با بحران ها را به عمل اورد. و به جاست از این آموزه ها استفاده نمائیم تا نسبت به برطرف کردن دغدغه های مدیریتی به ویژه مطالبات ولی امر مسلمین در این زمینه با هوشیاری یار و مددکار معظم له باشیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - ارائه الگوی راهبردی توسعه امنیت ساختمان‌ها در برابر زلزله
        نعمت‌اله  انوری سهیلا  بورقانی فراهانی
        مدیریت راهبردی به عنوان یکی از کاراترین حوزه‌های مدیریت، به توسعه علوم تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و ارزیابی تصمیم با دیدگاه بلندمدت پرداخته و تغییرات ایجاد شده در این حوزه حاکي از جنبه‌هايی است که می‌تواند گام مهمي در جهت تحقق و دستيابي به اهداف هر کوشش ساختاریافته ‌باشد. ف چکیده کامل
        مدیریت راهبردی به عنوان یکی از کاراترین حوزه‌های مدیریت، به توسعه علوم تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و ارزیابی تصمیم با دیدگاه بلندمدت پرداخته و تغییرات ایجاد شده در این حوزه حاکي از جنبه‌هايی است که می‌تواند گام مهمي در جهت تحقق و دستيابي به اهداف هر کوشش ساختاریافته ‌باشد. فرموله کردن و تدوين راهبرد يکي از ضروری‌ترین و درعین حال پرچالشترین مقوله‌هاي مديريت در حوزه‌های کاربردی در چند دهه گذشته بوده است. یکی از حوزه‌های کاربردی بسیار مهم را می‌توان رویارویی با بلایای طبیعی دانست. موقعیت جغرافیایی کشور ایران علیرغم آنکه موجب بهره مندی آن از منابع و ثروت های طبیعی و زیرزمینی شده، در معرض یکی از مخرب ترین و غیرقابل پیش بینی ترین پدیده های طبیعی یعنی زلزله نیز هست. بعبارت دیگر در میان خطرات طبیعی که کشور را تهدید می‌کند، زلزله اصلی‌ترین و مهم‌ترین آنهاست. زلزله پديده‌اي است طبيعي كه خود‌به‌خود نتايج نامطلوب و ناگواري در پي ندارد، بلكه آنچه از آن فاجعه مي‌سازد، عدم مدیریت صحیح و دورنگر و عدم آمادگي جهت مقابله با سوانح ناشي از آن است. جوامع توسعه یافته با پیش‌بینی تدابیر لازم بخش اعظم خسارت‌های زلزله را مهار کرده و زلزله را دیگر بلا نمی‌شناسند. لکن در ایران زلزله همچنان یک حادثه مخاطره‌آمیز است. با توجه به هدف این تحقیق، تدوین یک الگوی راهبردی برای رویارویی با یکی از مهم‌ترین پدیده‌های مخرب در دنیای واقعی یعنی زلزله مورد توجه قرار دارد. در این تحقیق سعی شده است که با بررسی ماهیت پدیده زلزله و جوانب اقتصادی و انسانی آن، با تکیه بر مفاهیم معرفی شده در الگوهای رایج مدیریت راهبردی، یک الگوی کارا ارائه شود. روش انجام این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی بوده و برای انجام آن از منابع تحقیقاتی اسنادی (چاپی و الکترونیکی) بهره گرفته شده است. می‌توان روش کلی انجام این تحقیق را ترکیبی از روش‌های کیفی توصیفی دانست. این تحقیق با به‌کارگیری منابع جامع و روزآمد موجود به منظور برنامه‌ریزی راهبردی و با محوریت جامع‌ترین و کاراترین مدل‌های مدیریت راهبردی به انجام رسیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی تأثیر مخاطرات ادراک‌ شده در گذران اوقات فراغت بر نشاط اجتماعی گردشگران ورزشی در ایام پاندمی کووید-19
        سحر  پیرجمادی احمد محمودی وحید  ساعت‌چیان کامران  رومیانی
        هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مخاطرات ادراک شده در گذران اوقات فراغت بر نشاط اجتماعی گردشگران ورزشی در ایام پاندمی کووید-19 بود. روش پژوهش توصیفی با رویکرد مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماري گردشگران مجموعه‌های گردشگری ورزشی شهر مشهد بودند که 381 نفر به‌روش نمونه‌گیری هد چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مخاطرات ادراک شده در گذران اوقات فراغت بر نشاط اجتماعی گردشگران ورزشی در ایام پاندمی کووید-19 بود. روش پژوهش توصیفی با رویکرد مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماري گردشگران مجموعه‌های گردشگری ورزشی شهر مشهد بودند که 381 نفر به‌روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از دو پرسش‌نامه مخاطرات ادراک شده اشراقی و همکاران (1396) و نشاط اجتماعی آکسفورد استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسش‌نامه توسط متخصصان تأیید و روایی سازه با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی، مورد تأیید قرار گرفت. همچنین پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ برای هر دو پرسش‌نامه بالای 7/0 به‌دست آمد. در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی مانند تی تک‌‌نمونه‌ای و مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که بين میانگین مؤلفه‌های مخاطرات ادراک شده و نشاط گردشگران با میانگین نظری تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بین مؤلفه‌های مخاطرات ادراک شده با نشاط گردشگران در ایام پاندمی کووید- 19 رابطه معناداری وجود داشت. نتایج این پژوهش بر تقویت شاخص‌هایی از قبیل نظارتی، برنامه‌ریزی، سخت‌افزارها، ایمنی، اطلاع‌رسانی، سازمانی، روش‌های بین‌المللی در سیاست‌گذاری‌های گردشگری ورزشی جهت جلوگیری از پیامدهای روانشناختی کووید- 19 و رسیدن به کمال نشاط اجتماعی تأکید دارد. پرونده مقاله