-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تحليل تقابل سنت و مدرنیته در رمان اجتماعی پس از انقلاب اسلامی
مریم عاملی رضاییرمان اجتماعی، عرصهای مناسب برای بازنمایی و بازآفرینی واقعیت اجتماعی در آیینۀ ادبیات است. چالش میان سنت و مدرنیته از مضامینی است که از دورة مشروطه در ادبیات فارسی بازتاب یافته و در هر دوره به شکلی متناسب با تحولات اجتماعی آن دوره بازنمایی شده است. پس از انقلاب اسلامی، ر چکیده کاملرمان اجتماعی، عرصهای مناسب برای بازنمایی و بازآفرینی واقعیت اجتماعی در آیینۀ ادبیات است. چالش میان سنت و مدرنیته از مضامینی است که از دورة مشروطه در ادبیات فارسی بازتاب یافته و در هر دوره به شکلی متناسب با تحولات اجتماعی آن دوره بازنمایی شده است. پس از انقلاب اسلامی، رمان اجتماعی رشد کمی و کیفی قابل توجهی پیدا کرد و کمتر رمانی در این دوره وجود دارد که مضامین اجتماعی در آن طرح نشده باشد. مسئلۀ اصلی این پژوهش، بررسی تقابل مفاهیم سنت و مدرنیسم در رمانهای اجتماعی پس از انقلاب اسلامی است. هدف از پژوهش، بررسی و مقایسۀ تطبیقی رویکرد نویسندگان به این موضوع، در دهۀ شصت، هفتاد و هشتاد شمسی است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای انجام شده است. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد که در رمانهای دهۀ شصت این تقابل به شکلی آشکار و بارز، بهویژه در اعتراض به صنعتی شدن، مظاهر مادی مدرنیته و از دست رفتن سنتها دیده میشود، اما در دهة هفتاد و هشتاد، این تجربه درونی شده و به شکل تردید، سرگردانی و گاه سنتگرایی بروز یافته است. در عین حال، پذیرش تحولاتی که در دهة شصت، یک چالش محسوب میشد، در دهة هفتاد و هشتاد، نشان دهندة حرکت روبهرشد مدرنیته بهخصوص در جامعة شهری و طبقة تحصیلکرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - نگرش دینی شاعران دورة مشروطه
محمد غلامرضایی زهره ملّاکیدر دورة مشروطه که فرهنگ اسلامی و تمدن نوین با یکدیگر روبرو شدند، بهدلیل تفاوتهایی که میان آن دو وجود داشت، روشنفکران و روحانیون که نیروهای مؤثر اجتماعی بودند هر یک در مقابل تجدد و دین دیدگاههای خاصی ابراز کردند. روشنفکران به سه گروه مخالف دین، طرفدار استفادة ابزاری ا چکیده کاملدر دورة مشروطه که فرهنگ اسلامی و تمدن نوین با یکدیگر روبرو شدند، بهدلیل تفاوتهایی که میان آن دو وجود داشت، روشنفکران و روحانیون که نیروهای مؤثر اجتماعی بودند هر یک در مقابل تجدد و دین دیدگاههای خاصی ابراز کردند. روشنفکران به سه گروه مخالف دین، طرفدار استفادة ابزاری از دین و معتقد به سازگاری اسلام وتمدن نوین و روحانیون به دو گروه محافظهکاران مخالف تجدد و مشروطهخواهان طرفدار سازش اسلام و دموکراسی تقسیم شدند. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی و با تأمل در اشعار هفت تن از شاعران مردمی این دوره، به بررسی نگرش دینی آنها پرداخته است و به این نتیجه رسيده که سه جریان فکری عمده در میان شاعران وجود داشته است. یک جریان، دین را در مقابل تجدد قرار میدهد و متجدد شدن را منوط به حذف دین از جامعه میداند. جریان دیگر، به حذف بسیاری از سنتهای دینی و تغییر در کارکرد آن معتقد است و بیشتر بر بعد ایمانی دین تأکید میکند. جریان سوم تجدد را بر بستر سنتهای دینی میپذیرد و با استفاده از ابزار اجتهاد، خواهان تغییر در بعضی از سنتها و اصلاح آنهاست. این جریان به حفظ دین در جامعه تأکید میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - مدرنیته و تکوین نظریة سیاسی مدرن
سید رضا شاكريارزشمندي نظريه سياسي مدرن در اصالت درونی و کاربردهای بیرونی آن است؛ اما سؤال این است که این نظریه چگونه تکوین یافت؟ این مقاله در پاسخ به این پرسش، این فرضیه را مطرح میکند که مدرنیته به پیدایش و آشکار شدن نیروهایی انجامید که آن نیروها مبانی و کاربردهای نظریه سیاسی را از چکیده کاملارزشمندي نظريه سياسي مدرن در اصالت درونی و کاربردهای بیرونی آن است؛ اما سؤال این است که این نظریه چگونه تکوین یافت؟ این مقاله در پاسخ به این پرسش، این فرضیه را مطرح میکند که مدرنیته به پیدایش و آشکار شدن نیروهایی انجامید که آن نیروها مبانی و کاربردهای نظریه سیاسی را از بنیاد دگرگون کردند. تفکر علمی به عنوان عامل زمینهاي و سیاست جدید (مشخصاً دولت مدرن) در پی فروپاشی قرون وسطی (به عنوان عامل درونی)، دو نیروی اصلی در تکوین نظریه سیاسی مدرن بودند. اندیشة علمی جدید با دگرگونی در مفهوم طبیعت و سیاست با تمرکز بر قدرت و گسست از اندیشة مدینة فاضله، زمینههای تحول نظریه سیاسی را ایجاد کرد. نظریه سیاسی مدرن در پی این وضعيت، چونان چارچوبی مرجع و کارآمد در توصیف زندگی سیاسی و عرضه راهكارهایی برای حل مشکلات سیاست پدیدار شد. این مقاله با تفکیک مفهومی نظریه سیاسی قدیم و نظریه سیاسی مدرن در یک جایگاه تاریخی نشان میدهد که چگونه در فضای مدرنیته، نظریه سیاسی مدرن با گسست از جهان قدیم شکل گرفت، هویت یافت و کاربردهای جدید خود را در فهم مسائل و حل مشکلات نشان داد. نتیجه حاصل از این مطالعه نشان میدهد که کفایت و کارآیی نظریه سیاسی مدرن در نوع تلازم و تناسب میان مبانی فکری و ارزشهای بنیادین آن و نیز کاربردهای عملی آن در عرصة زندگی سیاسی و اجتماعی است؛ وظیفهاي که در نظریه سیاسی در عصرجهانی شدن با آسیب و تردید مواجه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مفهوم کاتهخون و بنیاد اندیشۀ سیاسی مدرن (مباحثهای الهیاتی- سیاسی میان هابز، اشمیت و آگامبن)
مصطفی انصافی شجاع احمدونددر قرن بیستم با انتشار آثار ماکس وبر، اشمیت، لوویت، ووگلین و بلومنبرگ، علاقه وافری برای کاوش در ریشههای الهیاتی مدرنیته و اندیشۀ سیاسی مدرن به وجود آمده بود و در همین راستا بسیاری از متون برجسته دوران اوان مدرنیته، موضوع تفسیر مجدد قرار گرفت. در این مقاله تلاش میشود چکیده کاملدر قرن بیستم با انتشار آثار ماکس وبر، اشمیت، لوویت، ووگلین و بلومنبرگ، علاقه وافری برای کاوش در ریشههای الهیاتی مدرنیته و اندیشۀ سیاسی مدرن به وجود آمده بود و در همین راستا بسیاری از متون برجسته دوران اوان مدرنیته، موضوع تفسیر مجدد قرار گرفت. در این مقاله تلاش میشود تا ذیل پرداختن به بنیانهای الهیاتی فیگور «کاتهخون»، که برای نخستین بار در دومین نامه پولس به مسیحیان تسالونیکی از آن نام برده شده بود، اهمیت این مفهوم در تاریخ اندیشۀ سیاسی آشکار گردد. مفروض اصلی مقاله این است که اندیشۀ سیاسی مدرن همواره ریشه در الهیات مسیحی داشته و با سکولارسازی ایدههای الهیاتی در تلاش برای ایجاد مشروعیت برای خود بوده است. در این میان تحت تأثیر کارل اشمیت و قرائت خاص و اقتدارگرایانه وی از مفهوم کاتهخون، اغلب الهیات سیاسی را به معنای انسداد پروژۀ رهاییبخشی میدانند؛ اما آگامبن با اتکا به قرائت والتر بنیامین از الهیات سیاسی، با تفسیر مفهوم کاتهخون ذیل مفهوم رستگاری، خوانشی رهاییبخش و رادیکال از این مفهوم ارائه میدهد که مسیر را برای صورتبندی دموکراتیک از الهیات سیاسی فراهم میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - چگونگی مواجهه با"مدیریت تغییر ذهنیت" تحت پارادایم مدرنیته در فضای جهانی سازی
محمد رضا مشایخزمینه و هدف:نتیجه ی"پارادایم شیفت جهانی" تولد اذهان جدید و بالتبع ظهور جامعه انسانی نو پدید طراز جهانی است. تغییرات پارادایمی از تغییرات اجزاءپارادایمهای نه گانه(خداشناسی، هستی شناسی، انسان شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، روش شناسی، تکلیف شناسی، عمل شناسی و عاقبت شناسی) چکیده کاملزمینه و هدف:نتیجه ی"پارادایم شیفت جهانی" تولد اذهان جدید و بالتبع ظهور جامعه انسانی نو پدید طراز جهانی است. تغییرات پارادایمی از تغییرات اجزاءپارادایمهای نه گانه(خداشناسی، هستی شناسی، انسان شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، روش شناسی، تکلیف شناسی، عمل شناسی و عاقبت شناسی) نشأت می گیرد.تغییرات پارادایمی در زمره مهمترین روشها برای ایجاد تغییر و تحول اساسی در جامعه محسوب می شود.جایگاه این تغییرات در" زمینه"،" محتوا" و" ساختار" ذهن می باشد، بنابراین با نرم سازی، دستکاری و "مدیریت برای تغییر اذهان " می توان به انسان سازی، جامعه سازی، تمدن سازی، نظام سازی وجهانی سازی توسط فناوری ها و ابزارهای نرم پرداخت و انسانها و جوامع را به سمت اهداف مورد نظر سوق داد. به سخن دیگر جهان دائماً در حال زایش ذهنیت جدید وتعامل، تقابل وجنگ مدلهای ذهنی، برای تغییر در عرصه های عینی است. روش تحقیق و یافته ها:در این تحقیق ضمن معرفی جهانی سازی در فضای مدرنیته و مطالعه تطبیقی جهانی انگاری پسامدرنیسم و جهان مداری الهی، تصویر انسان فرامدرن با انسان الهی در پارادایمهای اومانیستی و الهی استخراج و در مدل تطبیقی در معرض نظر و قضاوت اندیشمندان قرار گرفته است.نوع تحقیق کیفی، متکی برروش پژوهش تحلیلی- توصیفی به کمک متن کاوی تطبیقی و فرا تحلیل اطلاعات جمع آوری شده کتابخانه ای است. نتیجه نهایی حاصل از تحقیق اینکه امپریالیسم ذهنی در پی ایجاد تغییردر اجزاء پارادایم حاکم بر اذهان جامعه هدف، طی فرایند تغییرات سه مرحله ای "خروج از انجماد"، "تغییر"و"انجماد مجدد"، کرت لوین و مقایسه آن با مدل داستراندوبیل (1997) می باشد که آغاز زنجیره این فرایند، راه اندازی جریان سیال ذهنی در اذهان اندیشمندان، راهبردپردازان، اساتیدو فضلاء در جامعه سوژه است. نتیجه گیری:عطف به فرمایش امام علی (ع) در خطبه 27 کتاب شریف نهج البلاغه مبنی براینکه "خوار و ذلیل نشد مگر کسی که با دشمن در خانه خود جنگید" و همچنین نظر به دستور امام راحل (ره ) در خصوص صدور"معنویت و انقلاب" بجای دفاع محض در سرزمینهای خودی؛ ضرورت هجوم نرم،وفق دکترین جامع جنگ نرم درمختصات ذهنی درخانه دشمن برای آمادگی فضای جهانی جهت ظهور منجی عالم (عج) نمایان گردیده تا از نفوذ ورسوخ "ضد ارزشهای اومانیستی" در اذهان مردم جوامع الهی جلوگیری بعمل آورده و مانع تغییرات تدریجی مدلهای ذهنی، فرهنگی، ارزشی، اندیشه ای، رفتاری وساختاری جوامع اسلامی گردیم تا در نهایت خدشه ای در اثر تهاجم فرهنگی نظام سلطه، متوجه انسانهای آزاده جهان واز جمله مسلمان و جامعه اسلامی نگردد. انشا.... پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - چیستی اصالت و هویت فرهنگی معاصر ایران در معماری با فراتحلیل آثار شایگان
هوشنگ فروغمند اعرابی محمود ارژمندبرخی اندیشمندان نتیجه ارتباط فرهنگی معاصر ایران با غرب را «چهل تکگی هویت» و دگرگونی مفهوم اصالت در حوزههای مختلف فرهنگی می دانند. برخی دیگر نیز معنویت را جدااُفتاده از فرهنگ معاصر ایران دانسته اند. برخی نیز همچون داریوش شایگان با وجود تاکید بر لزوم پذیرش مدرنیته و غرب چکیده کاملبرخی اندیشمندان نتیجه ارتباط فرهنگی معاصر ایران با غرب را «چهل تکگی هویت» و دگرگونی مفهوم اصالت در حوزههای مختلف فرهنگی می دانند. برخی دیگر نیز معنویت را جدااُفتاده از فرهنگ معاصر ایران دانسته اند. برخی نیز همچون داریوش شایگان با وجود تاکید بر لزوم پذیرش مدرنیته و غرب از سوی فرهنگ ها که ماهیتی فراتر از «هویت و اصالت بومی» دارد، می-خواهند به چهل تکه شدن هویت و بی ارزش شدن فرهنگی خاصه در معماری معاصر نیز معتقد بمانند. این مساله در بافت های تاریخی ایران در راستای بازخوانی مفهوم اصالت معماری ایران چالشهایی را به وجود آورده است. مساله اصلی این پژوهش آن است که جایگاه اصالت در تقابل با مدرنیته ایرانی در معماری که در اندیشه شایگان دچار افسونزدگی و دگردیسی شیزوفرنیک است، چیست؟ هدف پژوهش بررسی مفهوم «اصالت» در تقابل مدرنیته و «معماری چهلتکه» معاصر ایران خاصه در بافت های تاریخی با اتکا به آرا و اندیشه داریوش شایگان است. روش تحقیق بنابه ماهیت بنیادی آن، «توصیفی- تحلیلی»، «فراتحلیل» و «استدلال منطقی» است که از ابزار گردآوری داده مشتمل بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی بهرهبردهاست. یافته های تحقیق نشان می دهد که در نحوه درك و برداشت روشنفكران و معماران معاصر از واقعيّات اجتماعي و فرهنگي مربوط به مفهوم اصالت معماری ایرانی نوعي اختلاف و گاهاً شكاف اسكيزو فرنيك وجود دارد. همچنین هرچند که امروزه جهان بینی مدرنیته لایه ای از هویت ایرانیان را تشکیل داده و انکار آن به منزله مبارزه با بخشی از هویت معماری معاصر ایران است، ولی از دید شایگان ضمن نقد ساختار فرهنگی غرب که در عدم تجانس با ایران است، بازگشت ارزش ها و اصالت راستین هویت ایرانی در معماری و بازخوانی دوباره ارزش ها و اصالت های تمدن ایران اهمیتی مضاعف دارد، هرچند که از دید ایشان راهی جز پذیرش این مواجهه فرهنگی با غرب خاصه در هنر و معماری و در برنامه ریزی مداخله در بافت های تاریخی وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - معنا و هدف زندگی در افق اندیشۀ مدرنیته و نقد آن بر اساس مبانی قرآنی
سید محمد نورالهی محمد رضائی اصفهانی محمود قیوم زادههدف این پژوهش عبارت است از یک بررسی تطبیقی میان اهداف سبک زندگي قرآنی و مدرنیته است که تمایز آن دو را مشخص میکند و نتایج و پیامدها و فواید و ثمره هر کدام را مورد کاوش قرار میدهد تا مشعل هدایتگری برای هر پرسشگر و جوینده حقیقت باشد. به این منظور با تأکید بر روش توصیفی چکیده کاملهدف این پژوهش عبارت است از یک بررسی تطبیقی میان اهداف سبک زندگي قرآنی و مدرنیته است که تمایز آن دو را مشخص میکند و نتایج و پیامدها و فواید و ثمره هر کدام را مورد کاوش قرار میدهد تا مشعل هدایتگری برای هر پرسشگر و جوینده حقیقت باشد. به این منظور با تأکید بر روش توصیفی –تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانهای و رویکرد علمی– دینی به مطالعه آموزههای قرآن کریم و دیدگاههای اندیشمندان مدرنیته پرداختیم. دستاورد اصلی این تحقیق این است که با بیان تفاوتهای عمده بین اهداف آن دو کارآمدی و نتایج را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم تا هر پویشگر بتواند با آگاهی بیشتر و راحتتر انتخاب کند و راه را بپیماید و به زندگي جاودانه دست يابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - عوامل مؤثر بر دگردیسی هویت اجتماعی زنان با رویکرد مدلسازی ساختاری - تفسیری فراگیر
ندا خداکرمیان گیلان محسن نیازی<p>در جوامع امروزی عواملی مانند صنعتی شدن، توسعه تکنولوژی، گسترش اقتصاد، سرمایه‌گذاری و توسعه ارتباطات چارچوب نمادین زندگی افراد را دگرگون کرده‌اند. در چنین شرایطی افراد نیاز به هویت دارند، از طریق هویت می‌توان پیچیدگی و سرعت تغییرات اجتماعی را کاست و به چکیده کامل<p>در جوامع امروزی عواملی مانند صنعتی شدن، توسعه تکنولوژی، گسترش اقتصاد، سرمایه‌گذاری و توسعه ارتباطات چارچوب نمادین زندگی افراد را دگرگون کرده‌اند. در چنین شرایطی افراد نیاز به هویت دارند، از طریق هویت می‌توان پیچیدگی و سرعت تغییرات اجتماعی را کاست و به انسان این توانایی را بخشید که نظمی نسبی در زندگی خود و اطرافیان به وجود آورد. در این پژوهش محقق درصدد این است که به طراحی مدلی متشکل از عوامل مؤثر بر دگردیسی هویت اجتماعی زنان با استفاده از ‌روش مدل‌سازی ساختاری ‌تفسیری فراگیر بپردازد. ‌پژوهش ‌حاضر ‌توصیفی – تحلیلی ‌ بوده،‌ جامعه ‌موردمطالعه تحقیق،‌ ‌خبرگان ‌دانشگاهی هستند که 24 نفر از اعضای هیئت‌علمی، فارغ‌التحصیلان دکترا و دانشجویان دکترا در رشته جامعه‌شناسی و روانشناسی به‌صورت ‌هدفمند ‌قضاوتی ‌انتخاب ‌شدند. مدل‌ طراحی‌شده‌ حاوی‌ 11 عامل: آگاهی زنان از موقعیت خود در جامعه، هویت‌های متضاد، گرایش به برابری زن و مرد، گرایش به زندگی فردی، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، رواج باورهای کلیشه‌ای، دشواری هماهنگی نقش‌های سنتی با جدید، فضاهای دوستی، دگرگونی نسلی، بازاندیشی در هویت، مدرنیته، عدم انسجام هویت هستند. از میان عوامل موردبررسی، ‌دشواری هماهنگی نقش‌های سنتی با جدید، بازاندیشی در هویت فرهنگی، رواج کلیشه‌ای جنسیتی، هویت‌های متعارض ‌به‌عنوان عامل روبنایی ‌شکل‌گیری‌ دگردیسی هویت اجتماعی زنان قرار دارند که منجر به آگاهی زنان از موقعیت خود در جامعه، گرایش به برابری زن و مرد، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، عدم انسجام هویت، مدرنیته، فضای دوستی می‌شوند.‌ درنهایت دگرگونی نسلی پیامد ‌نهایی ‌آن ‌خواهد ‌بود.‌</p> پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - مدرنیته و تاثیرات آن بر معماری مساجد معاصر ایران
سید احسان موسوی محسن گلریز<p>در دوران معاصر یکی از بارزترین خصایص فرهنگی فلسفه معاصر پدیده مدرنیته و به عنوان سبک، تفکر مدرنیسم است. معماري مدرن، كه بر اساس تحول درجوامع سنتي، صنعتي شدن و تغيير نحوه زندگي و ديدگاه هاي مردم در غرب شكل گرفته ، سبكي است كه بيش از دیگر سبك هاي معماري غرب بر معماري و چکیده کامل<p>در دوران معاصر یکی از بارزترین خصایص فرهنگی فلسفه معاصر پدیده مدرنیته و به عنوان سبک، تفکر مدرنیسم است. معماري مدرن، كه بر اساس تحول درجوامع سنتي، صنعتي شدن و تغيير نحوه زندگي و ديدگاه هاي مردم در غرب شكل گرفته ، سبكي است كه بيش از دیگر سبك هاي معماري غرب بر معماري و شهرسازي ايران تاثيرگذار بوده است. این نگاه مدرن و در ادامه آن معماران مدرن و آکادمیک نسل جدید بر روی طراحی بناها، از جمله طراحی مساجد تاثیر فراوانی داشته است. یکی از این مهمترین تاثیرات، تغییر در فرم و فضاهای بنا در دوران معاصر می باشد. در این میان تنوع و الگوهای ایده پردازانه در طراحی بسیار زیاد هستند و نمی توان مساجد را واجد خصوصیات شکلی خاصی دانست. این مقاله در صدد است به بازشناسی گرایش های طراحی مساجد در دوران معاصر با نفوذ مدرنیته به این گونه طراحی ها بپردازد و با شناسایی شاخص ها و با توصیف و تحلیل طراحی به نوعی به طبقه بندی آنها پرداخته است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و اسنادی است. در نهایت مبتنی بر بررسی های انجام شده اینگونه می توان اذعان داشت برخی آثار ویژه در معماری ( همچون بناهای نیایشگاهی ) از هسته ای پایدار برخوردارند که فراتر از زمان هستند، که می توان آن را همان روح و کالبد اثر تقلی نمود.</p> پرونده مقاله