دفاع مقدس

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی تاثیر آب¬های سطحی در عملیات¬های دوران دفاع مقدس در جبهه جنوبی
یوسف همتی علی امیری حامد عباسی

یکی از جنگ هایی که در تاریخ ایران رخ داده است، حمله سراسری و گسترده کشور همسایه، عراق، به خاک آن است که از سال 1359 تا 1367 طول کشید. در این دوره که در منابع ایران تحت عنوان دوران دفاع مقدس از آن یاد می شود، عملیات های آفندی و پدافندی فراوانی در نوار مرزی غرب ایران که د چکیده کامل

یکی از جنگ هایی که در تاریخ ایران رخ داده است، حمله سراسری و گسترده کشور همسایه، عراق، به خاک آن است که از سال 1359 تا 1367 طول کشید. در این دوره که در منابع ایران تحت عنوان دوران دفاع مقدس از آن یاد می شود، عملیات های آفندی و پدافندی فراوانی در نوار مرزی غرب ایران که در قالب سه جبهه شمالی، میانی و جنوبی قابل تقسیم بندی است، شکل گرفت. در جبهه جنوبی که از جنوب مهران تا آبادن و راس البیشه گسترش دارد، مهمترین و سرنوشت سازترین عملیات های طرفین جنگ رخ داد. از آنجا که شرایط هیدرولوژیکی و ژئوموفولوژیکی این جبهه به گونه ای است که امكان استفاده از تاكتيك آب يا جنگ هيدروليك در آن وجود دارد، مساله پژوهشی بررسی تاثیر آب های سطحی بر عملیات های انجام شده شکل گرفت. نحوه گردآوري اطلاعات اين تحقيق با توجه به ماهيت آن شكل گرفته است. یعنی با توجه به ماهيت تاريخي آن، با روش كتابخانه اي و اسنادی اطلاعات گردآوری شده است. اطلاعات به دست آمده نيز به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بررسی ها نشان می دهد که آب های سطحی اعم از رودها، هورها و کانال های آب و آب بندها و سدها در تمام مراحل عملیات های آفندی اعم از طرح ریزی، اجرا و پشتیبانی و مخصوصا عملیات های پدافندی دارای نقش تاثیرگذار و سرنوشت سازی بوده اند و همچنین در هر عملیات چند اصل از اصول نه گانه جنگ را تحت تاثیر قرار داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - نمادهای اسطوره‌ای ملی و دینی در شعر دفاع مقدس
محمد قربانی

اسطوره، در تمام فرهنگ‌ها الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است و شاعران و نویسندگان در هر دوره با توجه به مقتضیات زمان و میزان قبول در آن دوره از آن بهره جسته‌اند. این است که در دوره‌ای اسطوره‌ها به دیدۀ احترام و در دوره‌ای خوار و زبون نگریسته شده‌اند. یکی از این دورا چکیده کامل

اسطوره، در تمام فرهنگ‌ها الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است و شاعران و نویسندگان در هر دوره با توجه به مقتضیات زمان و میزان قبول در آن دوره از آن بهره جسته‌اند. این است که در دوره‌ای اسطوره‌ها به دیدۀ احترام و در دوره‌ای خوار و زبون نگریسته شده‌اند. یکی از این دوران، دورانی است که عمدتاً از آن به عنوان ادبیات دفاع مقدس و یا ادبیات جنگ نام برده می شود. شاعران و نویسندگان دوران دفاع مقدس از اسطوره‌های ملی و مذهبی در بیداری روحیۀ مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن بهره جسته‌اند. نمادها و اسطوره‌ها در شعر این دوره به مثابۀ یک رسانه عمل کرده‌اند. تهییج مخاطب به حضور در میدان نبرد در اکثر مواضع مدیون همین نمادها و اسطوره‌هاست. مقالۀ حاضر عهده دار بحث دربارۀ حضور اسطوره‌های ملی و مذهبی در شعر دفاع مقدس و نوع نگاه شاعران دفاع مقدس به اساطیر است و می‌کوشد تا روشن کند تا چه میزان نام‌های اسطوره‌ای در تحریک مخاطب در مقابله با دشمن سهیم بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - بررسی جریان اعتراض در شعر و سینمای دفاع مقدس با تکیه بر آثار «علی‌رضا قزوه» و «ابراهیم حاتمی‌کیا»
ساجده تقی‌زاده غلامرضا کافی

در حادثۀ عظیم دفاع مقدس، همچنان که در همۀ شئون زندگی مردم ایران تأثیر گذاشته است، با ورود به عرصۀ آثـار هنری و ادبی، نظام ارزشی خاصـی را نیز تبیین کرده است و هنرمندان دفاع مقدس، اصیل ترین وظیفۀ خود را حراست از این نظام ارزشی می دانند. از این رو هرگونه تغییر و تبدیل در چکیده کامل

در حادثۀ عظیم دفاع مقدس، همچنان که در همۀ شئون زندگی مردم ایران تأثیر گذاشته است، با ورود به عرصۀ آثـار هنری و ادبی، نظام ارزشی خاصـی را نیز تبیین کرده است و هنرمندان دفاع مقدس، اصیل ترین وظیفۀ خود را حراست از این نظام ارزشی می دانند. از این رو هرگونه تغییر و تبدیل در این ارزش ها، واکنش هنرمندان را سبب شده و رفته رفته جریانی به نام «اعتراض» را پدید آورده است. در ایـن میان شعر و سینمای دفاع مقدس در یک همگرایی آشکار، مضمون اعتراض را جان مایۀ آثار خـود قرار داده است. در ایـن جستار میان رشته ای، ایـن همگرایی در دو قـسم اعتراض های اجـتماعی و اعـتراض های سیاسی نشان داده شده است. برای بررسی عنصر اعتراض در هنر دفاع مقدس، در این مقاله علاوه بر یادکرد چهره های مختلف شعر و سینما، بر آثـار نامورترین سینماگر دفـاع مقدس، «ابراهیم حاتمی کیا» و مشـهورترین شاعر مضمون اعتراض در شعر دفاع مقدس، یعنی «علی رضا قزوه» تأکید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - تحلیل چند رمان واقع‌گرا در عرصۀ دفاع مقدس (با تكيه بر سه رمان زمين سوخته، تركه‌هاي درخت آلبالو و سفر به گراي 270 درجه)
غلامرضا پیروز مهدی خادمی کولایی حسین حسن‌پور آلاشتی زهرا مقدسی

رمان دفاع مقدس یکی از گونه‌های برجسته در حوزة ادبيات داستانی ايران است. برخي از نويسندگان متعهد دفاع مقدس با رویکردی رئالیستی، ارائۀ تصاويري عيني از جنگ ايران و عراق را محور كار خويش قرار داده انـد و به خلق آثار ساده و بدون پيچيدگي روی آورده اند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که چکیده کامل

رمان دفاع مقدس یکی از گونه‌های برجسته در حوزة ادبيات داستانی ايران است. برخي از نويسندگان متعهد دفاع مقدس با رویکردی رئالیستی، ارائۀ تصاويري عيني از جنگ ايران و عراق را محور كار خويش قرار داده انـد و به خلق آثار ساده و بدون پيچيدگي روی آورده اند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که اغلب نویسندگان واقع‌گرای دفاع مقدس در آثارشان از مؤلفه هایی چون شخصیت های عینی، تسلسل روایی، زاویۀ دید واحد (اول شخص و سوم شخص)، پیرنگ مبتنی بر روابط علّی و معلولـی، زمان و مکان ملموس و مشخص سود می جویند تا بر وجه واقع‌نمایی و حقيقت‌مانندي اثر بيفزايند و پيام خود را به گوش مخاطب برسانند. رویکرد روش شناسی این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و واحد تحلیل، ساختار رمان های واقع‌گرا در حوزۀ دفاع مقدس با مطالعة موردي سه رمان زمين سوخته (احمد محمود)، تركه هاي درخت آلبالو (اکبر خلیلی) و سفر به گراي 270 درجه (احمد دهقان) و با تأكيد بر عناصر داستاني شخصيت، روايت و زاويۀ ديد، پيرنگ و زمان و مكان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تحليل تقابل رویکردهای زنان در ادبیات داستانی با تأكيد بر داستان‌هاي دفاع مقدس
حمید رضایی جهانگير صفري ابراهيم ظاهري روح‌الله كريمي

زنان به عنوان نيمي از جامعۀ انساني، در دوران معاصر نقش مهمي در تحولات اجتماعي و فرهنگي دارند و حضور پررنگ آنها در اجتماع نيز در بسياري از داستان ها انعكاس يافته است. در اين مقاله، با رويكرد پديدارشناسي توصيفي تلاش بر اين است كه به بررسي چهار گروه از زنان يعني زنان سنت گ چکیده کامل

زنان به عنوان نيمي از جامعۀ انساني، در دوران معاصر نقش مهمي در تحولات اجتماعي و فرهنگي دارند و حضور پررنگ آنها در اجتماع نيز در بسياري از داستان ها انعكاس يافته است. در اين مقاله، با رويكرد پديدارشناسي توصيفي تلاش بر اين است كه به بررسي چهار گروه از زنان يعني زنان سنت گرا، طرفدار فرهنگ ايراني، غرب گرا و زنان سرگردان در پنج رمان معاصر پرداخته شود. در اين داستان‌ها معمولاً زنان سنتي، زناني هستند كه به كارهاي درون خانه مي‌پردازند و دغدغه هاي آنها همان مسائل درون خانه است. زنان طرفدار فرهنگ ايراني، زناني اند كه از حيطۀ خانه بيرون آمده اند، به فعاليت هاي اجتماعي و سياسي مي پردازند و دفاع از آرمان ها و آموزه هاي فرهنگ ايراني را وظيفۀ خود مي دانند. گروهي ديگر، زنان غرب گرا هستند كه به اظهار نظر دربارۀ مسائل كشور مي‌پردازند، از فرهنگ غرب حمايت مي كنند، خواهان اصلاحات اساسي در وضعيت زن ايراني هستند و به وضع موجود معترض اند. زنان سرگردان، نه مانند زنان غرب گرا شيفتۀ فرهنگ غرب هستند و نه مانند زنان سنتي و طرفدار فرهنگ ايراني، فرهنگ بومي را پذيرفته اند؛ بلكه در بين اين دو فرهنگ سرگردان هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - صور خيال در شعر فريد «قادر طهماسبي»
محمود براتي مريم نافلي

صور خيال گوهر اصلي شعر است و معيار ارزش و اعتبار هنري شعر را تعيين مي‌کند. سبک شعر انقلاب و دفاع مقدس که تنها چند دهه از عمر آن مي گذرد؛ از جهت نامگذاري هنوز در هاله اي از ابهام به سر مي برد. شايد بتوان اين سبک را به پيروي از سبک مشروطه سبک جمهوري ناميد. بررسي آثار شاعر چکیده کامل

صور خيال گوهر اصلي شعر است و معيار ارزش و اعتبار هنري شعر را تعيين مي‌کند. سبک شعر انقلاب و دفاع مقدس که تنها چند دهه از عمر آن مي گذرد؛ از جهت نامگذاري هنوز در هاله اي از ابهام به سر مي برد. شايد بتوان اين سبک را به پيروي از سبک مشروطه سبک جمهوري ناميد. بررسي آثار شاعران انقلاب و دفاع مقدس از جمله راهکارهاي مهم و تأثيرگذار در شناخت شعر انقلاب است. مطالعة اشعار فريد، شاعر برجستة انقلاب و دفاع مقدس علاوه بر آشنايي مخاطبان با سبک شاعر، شناخت بهتر و دقيق تر شعر انقلاب و دفاع مقدس را نيز به همراه خواهد داشت. از جمله سطوحي که در بررسي سبک يک اثر ادبي مورد بررسي قرار مي گيرد؛ سطح ادبي است. در اين مقاله اشعار فريد در سه دفتر پري ستاره ها، پري بهانه ها و پري شدگان، از نظر صور خيال بررسي و نتايج حاصل از آن به صورت‌هاي مختلفي مثل ترسيم جدول و نمودار براي خواننده به تصوير کشيده شد. عناصري، همچون تشخيص، تشبيه بليغ (بويژه به صورت ترکيب اضافي) استعاره بالکنايه و نماد در اشعار فريد نمود قابل توجهي دارد. کاربرد اين نوع تشبيهات علاوه بر ايجاد نوعي فشرده گويي در حوزة خيال، همانندسازي را به يکسان-سازي نزديک و نوعي اغراق در حوزة تشبيه عرضه مي کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - تأملی در محتوای شعر دفاع مقدس
یوسف کرمی چمه

چکیده در هر اثر هنری، دو جزء وجود دارد؛ صورت و محتوا. این مطلب درباره شعر نیز صادق است و در مطالعات و بررسی‌های پیرامون شعر، به این دو جزء توجه می‌شود. نگاهی به تاریخ ادبیات فارسی نشان می‌دهد که شاعران برتر کسانی هستند که به هر دو جزء فرم و محتوا در شعر خویش توجه کرده چکیده کامل

چکیده در هر اثر هنری، دو جزء وجود دارد؛ صورت و محتوا. این مطلب درباره شعر نیز صادق است و در مطالعات و بررسی‌های پیرامون شعر، به این دو جزء توجه می‌شود. نگاهی به تاریخ ادبیات فارسی نشان می‌دهد که شاعران برتر کسانی هستند که به هر دو جزء فرم و محتوا در شعر خویش توجه کرده و جانب یکی را به نفع آن دیگری فرو ننهاده‌اند. در این پژوهش با نگرشی کلی و همه جانبه، محتوای شعر دفاع مقدس (مورد مطالعه: دفترهای ریشه در ابر، از نخلستان تا خیابان، همصدا با حلق اسماعیل و تولد در میدان) مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه در ابتدا باعث شد گونه‌ای شعر به نام شعر دفاع مقدس شناخته شود، مفهوم و محتوای شعری همسان بود؛ بنابراین نویسنده با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش تحلیل محتوا تلاش کرده است تا اشتراکات و رگ و ریشه‌های همانند را در محتوای اشعار دفاع مقدس مشخص سازد. مهم‌ترین مضامین و مفاهیم مطرح شده در شعر دفاع مقدس، شهید و شهادت، واقعۀ کربلا و فرهنگ عاشورا، امید به آینده و انتظار موعود، وطن دوستی، رجزخوانی و حماسه، اعتراض به افول ارزش‌ها و... است. شاعران در طرح این مضامین از آموزه‌های ایرانی - اسلامی بهره گرفته‌اند و درواقع بخش عظیمی از محتوای شعر دفاع مقدس، آیینی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - استان کهگیلویه و بویراحمد در آیینه دفاع مقدس
بهروز خشت زر

بعد از هجوم سراسري ارتش عراق به سرزمین مقدس اسلامی، مردم انقلابی و مسلمان ایران که بخشی از کشور خود را در خطر دیدند از سراسر کشور به جبهه هاي نبرد هجوم آوردند و از همان روزهاي اول سدي عظیم در مقابل ارتش مجهز عراق به وجود آوردند. مردم مسلمان علاوه بر اعزام جوانان خود ب چکیده کامل

بعد از هجوم سراسري ارتش عراق به سرزمین مقدس اسلامی، مردم انقلابی و مسلمان ایران که بخشی از کشور خود را در خطر دیدند از سراسر کشور به جبهه هاي نبرد هجوم آوردند و از همان روزهاي اول سدي عظیم در مقابل ارتش مجهز عراق به وجود آوردند. مردم مسلمان علاوه بر اعزام جوانان خود به جبهه هاي نبرد با کمک هاي نقدي و غیرنقدي خود، بخشی از نیازمندي هاي جبهه هاي جنگ را به عهده گرفتند. صاحب نظران علوم سياسي معتقدند حيات سياسي اجتماعي هر جامعه، مرهون مشاركت فعال همة اعضاي جامعه مي باشد و توسعة اجتماعي منوط به بهره گيري از ظرفيت هاي بالقوه و بالفعل تمام اقشار نيروهاي انساني و مشاركت آگاهانه و متعهدانه آنان در تمام صحنه هاي اجتماعي است؛ اما همين نقش آفريني و مشاركت، به نگرش اعضاي جامعه نسبت به هويت و جايگاه آنان، پذيرش اجتماعي آنان جهت ايفاي نقش، خودباوري آنان و فراهم بودن زمينه هاي مشاركت وابسته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - بررسی و تحلیل نقش بی‌بدیل بسیج در دفاع مقدس
بهروز خشت زر سید صدیف دانشی

دوران هشت‌ساله‌ی دفاع مقدس به فرموده‌ی مقام معظم رهبري" اوج افتخارات ملت ایران است" لذا برای حفظ و انتقال ارزش‌های دفاع مقدس و فرهنگ ايثار و شهادت به نسل آينده بايستي اين فرهنگ با جديت در برنامه‌ریزی فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي و... كشور مدنظر قرار گيرد. به فرموده مقام چکیده کامل

دوران هشت‌ساله‌ی دفاع مقدس به فرموده‌ی مقام معظم رهبري" اوج افتخارات ملت ایران است" لذا برای حفظ و انتقال ارزش‌های دفاع مقدس و فرهنگ ايثار و شهادت به نسل آينده بايستي اين فرهنگ با جديت در برنامه‌ریزی فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي و... كشور مدنظر قرار گيرد. به فرموده مقام معظم رهبري " اگر بخواهيم انقلاب و كشور بيمه باشد، بايد اين شور و شوق، اين حركت عمومي و بسيج ملت را روزبه‌روز تقويت كنيم" بی‌شک باید بپذیریم اگرچه بسیج خود حافظ دستاوردهاي انقلاب اسلامي است، اما خود نیز یك دستاورد بزرگ است. دستاوردي که به‌عنوان میراث گران‌بهای حضرت امام خمیني(ره) امروزه می‌تواند منشاء تحولات بزرگ در دنیا باشد، همان الگویي که هسته‌های مقاومت ظلم‌ستیز و عدالت‌خواه در هر گوشه از جهان از آن بهره‌گیری می‌نمایند و یادي از نقش بسیج در دفاع مقدس درواقع اشاره به گوشه‌ای از عملکرد این نهاد مقدس می‌باشد. معطوف داشتن تمام نگاه‌ها به این نوع عملکرد درواقع نادیده گرفتن پتانسیل عظیم و ارزشمند این شجره طیبه است . اگرچه دفاع مقدس برگ زریني از تاریخ پرافتخار ملت ایران است که توسط مردمی‌ترین نیروهاي مدافع انقلاب اسلامي ورق خورده است، اما امروزه سیره و روش آن نیروهاي عظیم تبدیل به تفکر شده است. که او از آن به‌عنوان "تفکر بسیج"یاد می‌کنیم. لذا اگرچه همواره به کارکرد بسیج در دفاع مقدس اشاره می‌گردد، اما هدف بالاتر و والاتر این است که این تفکر همواره در تاروپود جامعه باید ساري و جاري باشد. نتیجه این امر تداوم و استمرار پیروزی‌ها و موفقیت‌ها خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - نمودهای تأثیر گذار بر رفتار شهری در داستان‌های معاصر با محوریت داستان‌های جنگ
مریم اخباری آرش مشفقی حسین داداشی

هدف از این مقاله بررسی سیمای شهر و ویژگی‌ها و نمودهای شهری در پنج اثر داستانی حوزه ادبیات جنگ است. بدین منظور، پنج اثر داستانی حوزه ادبیات جنگ (دفاع مقدس)، گزینش شد. محتوای آن‌ها از نظر عناصر و نمودهای شهری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد، در این آثار جنگ چکیده کامل

هدف از این مقاله بررسی سیمای شهر و ویژگی‌ها و نمودهای شهری در پنج اثر داستانی حوزه ادبیات جنگ است. بدین منظور، پنج اثر داستانی حوزه ادبیات جنگ (دفاع مقدس)، گزینش شد. محتوای آن‌ها از نظر عناصر و نمودهای شهری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد، در این آثار جنگ در شهرها، بمباران، فقر و قحطی، ویرانی و نابودی فضای ظاهری شهرها و عناصر شهری در اثر جنگ از بیشترین بسامد برخوردارند. در تمامی این آثار، شهر سیمایی تیره و غم‌آلود دارد. گورستان‌ها و بیمارستان‌ها مملو از شهید و مجروح است. اغلب مردم شهر، یا مهاجرت کرده‌اند یا آن‌ها که مانده‌اند فقر مانع رفتن آن‌ها گردیده. عناصر مدرنیته شهری ابزاری هستند در بستر جنگ. همچنین رویکرد به ادبیات داستانی جنگ از بعد عناصر شهری، حاکی از آن است که اغلب نام شهرهای درگیر جنگ بیشترین کاربرد را داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - نگاهی به مقوله‌ی ایثار و شهادت در شعر قیصر امین‌پور
شهربانو حسین زاده بولاقی احمد رضا کیخای فرزانه مصطفی سالاری

<p>در بین مضامین مختلفی که در شعر انقلاب و پایداری می¬توان دید، مضمون زیبای شهادت و ایثار است. از دوران گذشته این موضوع در شعرهای کلاسیک حضور داشته، می¬توان زیباترین نمود آن را در اشعار عاشورایی و توصیف واقعه عاشورا و ایثارگرهای یاران امام حسین (ع) مشاهده کرد. ا چکیده کامل

<p>در بین مضامین مختلفی که در شعر انقلاب و پایداری می¬توان دید، مضمون زیبای شهادت و ایثار است. از دوران گذشته این موضوع در شعرهای کلاسیک حضور داشته، می¬توان زیباترین نمود آن را در اشعار عاشورایی و توصیف واقعه عاشورا و ایثارگرهای یاران امام حسین (ع) مشاهده کرد. این مضمون همچنان در اشعار بوده تا زمان جنگ تحمیلی ایران و هشت سال دفاع مقدس. شاعران این دوره به شکل¬های مختلفی و توصیفات ناب و زیبا سعی کردند یاد این شهیدان را برای همیشه جاودان کنند. قیصر امین¬پور یکی¬از شاعران مطرح انقلاب است که مفهوم شهادت و ایثار را به لطافت هرچه تمام در اشعار طرح کرده است. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی این مضمون خاص در اشعار قیصر امین¬پور است تا بتوانیم بسامد و توجه قیصر امین¬پور به این مقوله را بیشتر بشناسیم. پژوهش پیش¬رو، مطالعه¬ای نظری است که به شیوه¬ی پژوهش کتابخانه¬ای و روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. محدوده و جامعه مورد مطالعه، سه کتاب از قیصر امین¬پور با عناوین «دستور زبان عشق، تنفس صبح و مجموعه کامل اشعار» که توسط انتشارات سخن منتشر شده است. با بررسی¬هایی که انجام شد به این نتیجه دست یافتیم که اصلی¬ترین ترفند قیصر برای سخن از شهادت و ایثار، سخن از عاشورا و امام حسین (ع) و اتفاقات مربوط به آن واقعه بوده است. درواقع قیصر برای زنده نگه داشتن فلسفه، هدف و انگیزه¬ی هشت سال دفاع، مضمون شهادت و ایثار، را انتخاب کرده است.</p> پرونده مقاله

فهرست مقالات دفاع مقدس

رایمگ

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی