فهرست مقالات محمد کریمی


  • مقاله

    1 - بررسی رویکردهای سنّتی سبک شناسی در خمسه نظامی
    فصلنامه نقد، تحلیل و زیبایی شناسی متون , شماره 11 , سال 4 , تابستان 1400
    سبک و سبک شناسی از مباحث داراز دامن و گستردۀ حوزۀ ادبیات و نقد ادبی است که با تاریخ ادبیات و زبان شناسی نیز پیوند دارد. از اینرو بررسی سبک شناسانۀ متون نظم و نثر ادبی و دیدگاه های شاعران و نویسندگان از اهمیّت خاصی برخوردار است که همواره مورد توجّه محققان و پژوهشگران اعص چکیده کامل
    سبک و سبک شناسی از مباحث داراز دامن و گستردۀ حوزۀ ادبیات و نقد ادبی است که با تاریخ ادبیات و زبان شناسی نیز پیوند دارد. از اینرو بررسی سبک شناسانۀ متون نظم و نثر ادبی و دیدگاه های شاعران و نویسندگان از اهمیّت خاصی برخوردار است که همواره مورد توجّه محققان و پژوهشگران اعصار گذشته و روزگار معاصر بوده است. در این مقاله برآنیم تا با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش تحلیلی – توصیفی، پس از تعریف اصطلاحات و رویکردهای سبک‌شناسی سنّتی و زیر مجموعه های آن (سبک شناسی شمّی، عاطفی، بیانی و تفسیری)، شواهدی از خمسۀ نظامی گنجه ای بیاوریم و از این راه دیدگاه‌ها و نگاه تازه و نو او را دربارۀ شعر و شاعری، براساس آن رویکردها، بررسی کنیم. یافته‌ها نشان می‌دهد که نظامی گنجه ای شاعر برجسته و سبک‌سازی است که شیوۀ شاعری خاص خود را داشته است. او با خلّاقیت در ساختن ترکیبات خاص و تازه (اشتقاق و مرکب‌سازی)، ابداع معانی جدید و مضامین نو، دقّت در وصف، تصویر جزئیات و توصیف‌های زیبا و دقیق، انتخاب الفاظ و چینش مناسب در محور همنشینی و جانشینی، به کار بردن تشبیهات و استعارات مطبوع و دل انگیز، اطناب، تناسب و تکرار دست به ابتکاراتی زده است و با هنجارگریزی شیوۀ بیان مخصوص (سبک شخصی) خود را یافته و سبک نو و طرز جدید خود را بنیان نهاده است و در طول دوران، پیروان و مقلّدان بسیاری نیز یافته است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - بررسی خودشیفتگی و فرافکنی در حکایت نخچیران و شیر مثنوی معنوی
    فصلنامه نقد، تحلیل و زیبایی شناسی متون , شماره 13 , سال 4 , زمستان 1400
    واژۀ نارسیسم در معنی خودشیفتگی را اولین بار فروید به کار برد. البتّه دیگران، قبل از فروید، آن را در معنی خودپرستی و تحقیر کننده، برای توصیف نگرش روانی در روان‌شناسی بالینی مطرح کرده اند. این اختلال شخصیت در بسیاری از موارد منجر به فرافکنی می شود. فرافکنی یکی از مکانیسم چکیده کامل
    واژۀ نارسیسم در معنی خودشیفتگی را اولین بار فروید به کار برد. البتّه دیگران، قبل از فروید، آن را در معنی خودپرستی و تحقیر کننده، برای توصیف نگرش روانی در روان‌شناسی بالینی مطرح کرده اند. این اختلال شخصیت در بسیاری از موارد منجر به فرافکنی می شود. فرافکنی یکی از مکانیسم های روان شناسی است که از طریق آن می توان به ضمیر و درون انسان ها پی برد و شناخت نسبی از شخصیت آن ها به دست آورد. مولانا جلال الدین محمد بلخی در آثار خود به ویژه در مثنوی معنوی به جنبۀ روان شناختی رفتار انسان توجّه کرده است. در این مقاله برآنیم، خودشیفتگی و فرافکنی را به عنوان یکی از مفاهیم نوین روانشناسی، در حکایت نخچیران و شیر مثنوی معنوی، با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. یافته ها نشان می دهد که مولانا، شخصیت خودشیفته را، مشکل کلّی بشریت می داند و می‌خواهد به شیوه‌ای راهکاری برای آن بیابد. سراسر مثنوی مبارزه با خودشیفتگی و غرور است. در حکایت، شیر با خویشتن خود دیدار می کند و به حقیقت خود می رسد. درواقع، خرگوش شیر را نکشت، خشم و خود شیفتگی شیر و عدم توکّل او به خداوند، موجب غفلت و در نهایت هلاکش شد. مسالۀ دیدار در زبان مولانا، گاه با تعابیر و نشانه هایی همچون: آب، چشمه، جویبار، چهره، عکس خود را در آب دیدن و ... بیان می شود که افسانۀ نارسیس را در عالم اسطوره تداعی می کند. پرونده مقاله