نقش میانجی باورهای فراشناختی در رابطه بین حساسیت اضطرابی و مسئولیت‌پذیری افراطی با علایم وسواسی-اجباری
محورهای موضوعی : روانشناسی
مرتضی آقائی مزرجی
1
,
محمود نجفی
2
,
مینا شیرمحمدعلی
3
1 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
2 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
3 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد، واحد رودهن، تهران، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی باورهای فراشناختی بین حساسیت اضطرابی و مسئولیت‌پذیری افراطی با علایم وسواس-اجباری در جمعیت عمومی ساکن شهر تهران بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی (تحلیل مسیر) بود. از میان جمعیت عمومی ساکن شهر تهران 300 نفر از طریق فراخوان اینترنتی، با توجه به ملاک‌های ورود به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس تجدید نظر شده وسواس فکری عملی(OCI-R)؛ (فوا و همکاران، 2002)، پرسشنامه حساسیت اضطرابی (ASI) (رایس و همکاران، 1986)، مقیاس نگرش مسئولیت‌پذیری(RAS)؛ (سالکووسکیس و همکاران، 2000) و پرسشنامه باورهای فراشناختی(MCQ-30)؛ (ولز، 1997) بودند. داده‌ها نشان داد که حساسیت اضطرابی و مسئولیت‌پذیری افراطی با علایم وسواس-اجباری رابطه مستقیم و معناداری دارد و باورهای فراشناختی در رابطه حساسیت اضطرابی و مسئولیت پذیری افراطی با علایم وسواس-اجباری نقش میانجی دارد و اثر غیر مستقیم باورهای فراشناختی در رابطه بین حساسیت اضطرابی، مسئولیت پذیری و علائم وسواسی-اجباری معنادار بود. در مجموع نتایج نشان داد که مدل از برازش مطلوبی برخوردار است و می توان نتیجه گرفت که حساسیت اضطرابی و مسئولیت‌پذیری افراطی می‌توانند با افزایش باورهای فراشناختی موجب بروز و تداوم علائم وسواسی-اجباری گردد. با توجه به نتایج پژوهش و نقش میانجی باور های فراشناختی در ارتباط علائم وسواسی-اجباری، برنامه‌ریزی جهت ارتقای آموزش افراد در حوزه حساسیت اضطرابی و مسئولیت‌پذیری افراطی می‌تواند نقش مهمی در کاهش علائم وسواسی-اجباری به واسطه باور های فراشناختی داشته باشد.
The purpose of this research was to determine the mediating role of metacognitive beliefs between anxiety sensitivity, responsibility and obsessive-compulsive symptoms in the general population living in Tehran. The descriptive research method was correlation type (path analysis). 300 people from among the general population living in Tehran city were selected through an internet call, according to the entry criteria in the accessible sampling method. The tools used in this research include the Revised Obsession Scale (OCI-R); (Foua et al., 2002), Anxiety Sensitivity Inventory (ASI) (Rice et al., 1986), Responsibility Attitude Scale (RAS); (Salkovskis et al., 2000) and metacognitive beliefs questionnaire (MCQ-30); (Wells, 1997). The data showed that anxiety sensitivity and responsibility have a direct and significant relationship with obsessive-compulsive symptoms, and metacognitive beliefs have a mediating role in the relationship between anxiety sensitivity and responsibility with obsessive-compulsive symptoms, and the indirect effect of metacognitive beliefs in the relationship between anxiety sensitivity, Responsibility and obsessive-compulsive symptoms were significant.In general it can be concluded that anxiety sensitivity and responsibility can cause the emergence and continuation of obsessive-compulsive symptoms by increasing metacognitive beliefs. According to the research results and the mediating role of metacognitive beliefs in relation to obsessive-compulsive symptoms, planning to improve people's education in the field of anxiety sensitivity and responsibility can play an important role in reducing obsessive-compulsive symptoms through metacognitive beliefs.
