مکان، زمان، رؤیا و شخصیت در سوره یوسف
محورهای موضوعی :
مرتضی زارع برمی
1
(دانشگاه خوارزمی)
کلید واژه: سور ه شناسی تصویرپردازی هنری تحلیل ادبی و موضوعی تحلیل علمی اعجاز قر.,
چکیده مقاله :
قصّه ابزار مناسبی در انتقال آرما نها، تجربه ها، اندیشه ها، آداب، سنن و ارز شهای انسانی است. قرآن، قصّه را زماني به کار مي برد که می خواهد به وسيله آن حقّي را در ذهن مخاطب تثبيت و باطلي را از ذهن وی پاک کند؛ اما اين امر هيچ گاه مانع از آن نمي شود که ويژگي هاي هنري قصّه پردازی در آن ظاهر نشود. در قرآن کریم هم هدف ديني و هم طريقه هنري در بيان مدّ نظر است. در این مقاله تلاش شده است؛ با توجّه به مجموعه مفاهیم و اصول اساسی که امروزه در بیان داستان و درام تاکید می شود، تا حد امکان، در سوره یوسف، تصاویر و ویژگیهای مربوط به مکان، زمان، رؤیا و شخصیت، کشف و طبقه بندی شود. روش خاص پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر پایه تصاویر استخراج شده از متن سوره است. یافته های پژوهش نشان می دهد: ارائه تصویری روشن و دقیق از اجتماع، مکان و زمان قصّه، خلاقیت در آفرینش و پردازش شخصيتها و طبیعت های انسانی، خلق چهره های متفاوت از يک شخصيت، گفتگو، طرح حوادث، گره افکنی، بحرا ن آفرینی، گر ه گشایی و ایجاد انتظار از جمله مهمترین ویژگی های هنری و ادبی سوره یوسف است. عوامل ياد شده همگام با يکديگر در روند حرکتی قصّه و تحقق اهداف آن عمل ميکنند. از دیگر نتایج حاصل، بازنمایی نقاط اشتراک میان اصول امروزی داستان-نویسی و قصّه پردازی با قصّه های قرآنی در نحوه روایت، اسلوب، ساختار و بهر ه گیری از ظرایف و فنون هنری و ادبی است.
Abstract Story is a useful means to convey human aspirations, experiences, thoughts, rites, traditions and values. The Quran uses stories when it intends to fix a truth in the reader’s mind or remove a falsehood from his mind. But this by no means prevents artistic features of storytelling from appearing in Quran’s stories. In the Quran’s stories, conveying religious ideas and using an artistic style are both considered important. This paper, paying attention to the concepts and fundamental principles emphasized today in storytelling and drama, tries to identify and categorize the images and features in Surah Yusuf related to place, time, dreaming and character as much as possible. The method used is description-analytical based on the images taken from the text of the Surah. According to the findings of the research, some of the main artistic-literary features of Surah Yusuf include: presenting a clear and precise picture of the society, place, and time of the story, creativity in creating and developing the characters and human natures, presenting different portrays of a character, dialogue, describing incidents, complication, crisis making, denouement, and creating expectations. These features act in coordination as the story unfolds and help to realize its objectives. The results of the research also showed that there are common points in the contemporary story- writing principles and the story-telling in the Quran in terms of narration, style, structure and use of artistic and literary nuances and techniques.
