مکان، زمان، رؤیا و شخصیت در سوره یوسف
الموضوعات :
مرتضی زارع برمی
1
(دانشگاه خوارزمی)
الکلمات المفتاحية: سور ه شناسی تصویرپردازی هنری تحلیل ادبی و موضوعی تحلیل علمی اعجاز قر.,
ملخص المقالة :
قصّه ابزار مناسبی در انتقال آرما نها، تجربه ها، اندیشه ها، آداب، سنن و ارز شهای انسانی است. قرآن، قصّه را زماني به کار مي برد که می خواهد به وسيله آن حقّي را در ذهن مخاطب تثبيت و باطلي را از ذهن وی پاک کند؛ اما اين امر هيچ گاه مانع از آن نمي شود که ويژگي هاي هنري قصّه پردازی در آن ظاهر نشود. در قرآن کریم هم هدف ديني و هم طريقه هنري در بيان مدّ نظر است. در این مقاله تلاش شده است؛ با توجّه به مجموعه مفاهیم و اصول اساسی که امروزه در بیان داستان و درام تاکید می شود، تا حد امکان، در سوره یوسف، تصاویر و ویژگیهای مربوط به مکان، زمان، رؤیا و شخصیت، کشف و طبقه بندی شود. روش خاص پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر پایه تصاویر استخراج شده از متن سوره است. یافته های پژوهش نشان می دهد: ارائه تصویری روشن و دقیق از اجتماع، مکان و زمان قصّه، خلاقیت در آفرینش و پردازش شخصيتها و طبیعت های انسانی، خلق چهره های متفاوت از يک شخصيت، گفتگو، طرح حوادث، گره افکنی، بحرا ن آفرینی، گر ه گشایی و ایجاد انتظار از جمله مهمترین ویژگی های هنری و ادبی سوره یوسف است. عوامل ياد شده همگام با يکديگر در روند حرکتی قصّه و تحقق اهداف آن عمل ميکنند. از دیگر نتایج حاصل، بازنمایی نقاط اشتراک میان اصول امروزی داستان-نویسی و قصّه پردازی با قصّه های قرآنی در نحوه روایت، اسلوب، ساختار و بهر ه گیری از ظرایف و فنون هنری و ادبی است.
