صفات عرفانی و نمادین قلندران در آثار سنایی، عطار، مولانا و حافظ
محورهای موضوعی : تحلیل متون نظم
1 - دانشگاه ارومیه
2 - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
کلید واژه: قلندر, شعر عرفانی, رندی, ملامتی, خداگونگی.,
چکیده مقاله :
قلندر یکی از اصطلاحاتی است که در ادبیات و شعر عاشقانه کاربرد چشم گیری دارد. این اصطلاح در منابع عرفان و تصوف در معنای صوفیانه به کار رفته است ولی فاقد تعابیر لطیف و توصیفات نمادین و سمبلیک است. شاعران فارسی گو بویژه شعرای عارف و صوفی مسلک در اشعار خویش توصیفاتی لطیف و باریک و دقیق از این اصطلاح را با زبان نمادین و سمبلیک ارائه نمود ه اند. کشف معنای نمادین این واژه در شعر عرفانی در فهم و تفهیم بسیاری از صفات و خصوصیات عرفانی قلندران در شعر کمک شایانی می کند. از جمله صفات و خصوصیات قلندران در شعر نمادین عرفانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود: ترک تعلقات، کافری، رندی، ترک ظاهر دین و ظاهر شرع، باده نوشی و... .
The Qalandar is one of the terminology that has been used extensively in literature and poetry. This term has been used in Sufism and Sufism sources in the Sufi meaning but lacks subtle interpretations and symbolic descriptions. Farsi-speaking poets, especially the mystic and Sufi poets, present their subtle and delicate descriptions of the term in symbolic and symbolic language in their poems. The discovery of the symbolic meaning of this word in mystical poetry contributes to the understanding and understanding of many of the Quranic traits and qualities of poetry. One of the traits and qualities of the Qalandars in the mystical symbolic poetry is the following: Leaving of belongings, infidels, Randy, leaving the appearance of religion and the appearance of sharia, writing and ...
ابن بطوطه، 1370، سفرنامه ابن بطوطه، جلد اول و دوم، ترجمه محمد علی موحد، تهران، آگاه .
اسدی طوسی، 1377، لغت فرس، تصحیح و تحشیه فتح الله مجتبایی و علی اشرف صادقی، چاپ دوم، تهران، توس .
افشار، مهران، میر عابدینی، ابوطالب، 1374، آیین قلندری، چاپ اول، تهران، فرا روان.
.برومند سعید، جواد، 1384، آیین قلندران، چاپ اول، تهران، دانشگاه شهید باهنر کرمان .
تبریزی، محمدبن خلف، 1342، برهان قاطع، حاشیه نویسی دکتر محمد معین، تهران، ابن سینا.
چندبهار، لاله تیک، 1380، فرهنگ بهار عجم، تصحیح کاظم دزفولیان، چاپ اول، تهران، طلایه، .
حافظ، شمس الدین محمد، 1385، دیوان اشعار، تصحیح رشد عیوضی، چاپ دوم، تهران، امیر کبیر .
خطیب فارسی، 1362، قلندر نامه خطیب فارسی(سیرت جمال الدین ساوجی)، به تصحیح و توضیح حمید زرین کوب، تهران، توس .
رامپوری، غیاث الدین محمد، 1375، غیاث الغات، جلد چهارم، به کوشش منصور ثروت، تهران، امیر کبیر.پ
زرین کوب، عبدالحسین ، 1386، جستجو در تصوف ایران، چاپ هشتم، تهران، امیر کبیر.
سجادی، سید جعفر، 1375، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چاپ سوم،تهران، کتابخانه طهوری.
سجادی،سید ضیاالدین، 1380، مقدمه ای بر مبانی عرفان و تصوف، تهران، سمت.
سعدی شیرازی، مصلح الدین ، 1381، گلستان سعدی، تصحیح غلامحسن یوسفی، چاپ ششم، تهران، خوارزمی.
..................................................، 1381، بوستان سعدی(سعدی نامه)، تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ هفتم، تهران، خوارزمی.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم، 1362، دیوان اشعار، با مقدمه و حواشی و فهرست مدرس رضوی، چاپ سوم، تهران، کتابخانه سنایی
. صراف، مرتضی،1349، آیین قلندری، مجله ارمغان، دورة چهلم و سی و نهم، شمارة 8، 11، 12، بهمن و اسفند.
عطارنیشابوری، فریدالدین، 1375، مختار نامه، تصحیح محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران، سخن
..................................... ، 1383، منطق الطیر، تصحیح محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران، سخن،
........................................، 1384، دیوان اشعار، به اهتمام تقی تفضلی، چاپ یازدهم ، تهران، علمی و فرهنگی .
گوهرین، صادق، 1376، شرح اصطلاحات تصوف ، جلد اول، ، چاپ دوم، تهران، زوار.
مرتضوی، منوچهر، 1370، مکتب حافظ( مقدمه ای بر حافظ شناسی)، چاپ سوم ، تبریز، ستوده،.
مصاحب، غلامحسین، 1381، دایره المعارف فارسی، جلد دوم، چاپ سوم،تهران، امیر کبیر.
. مولوی، جلال الدین محمد ، 1381، شرح مثنوی معنوی، تصحیح و توضیح کریم زمانی، دفتر اول تا ششم، تهران، زوار.
مولوی، جلال الدین محمد، 1374، دیوان جامع شمس تبریزی، جلد اول و دوم، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، چاپ یکم،تهران، فردوس، 1374.
. نفیسی، علی اکبر، 1318، فرهنگ نفیسی، جلد چهارم، تهران، کتابفروشی خیام.
