اقتصاد دانش‌محور به‌طور مستقيم مبتني بر تحصيل، توليد، توزيع و به کارگيري دانش در تمامي فعاليت‌هاي اقتصادي است. در حال حاضر دست‌يابي به اقتصاد دانش محور از الزامات همه کشورها در دنیاست. در اين راستا يکي از راهبردهایي که تجربه موفقي را براي بسياري از کشورهاي توسعه يافته مبتني بر اقتصاد دانش‌محور به همراه داشته، تشکيل و گسترش مناطق ويژه يا کريدورهاي علم و فناوري است. منطقه ویژه علم و فناوري مجموعه‌اي متمركز از دانشگاه‌ها، پارك‌هاي علم و فناوري، مراكز تحقيقي و پژوهشي، شرکت‌هاي با فناوري برتر و ... است كه در يك فضاي جغرافيايي و در يك منطقه اقتصادي با مديريت متمركز و ساختار حقوقي خاص تشكيل و به توليد محصولات و خدمات دانش‌محور مي‌پردازد. هدف اين مقاله تعیین الزامات مورد نياز براي تشکيل مناطق ويژه و يا همان کريدورهاي علم و فناوري با تأکيد بر اقتصاد دانش‌محور است. براساس نتایج مقاله مهمترین الزامات شکل‌گیری کریدورهای علم و فناوری عبارتند از: سيستم ابداعات ملي، پارك علمي و فناوري، دانشگاه‌ها و مراکز تحقيقاتي، سرمايه‌هاي مخاطره‌پذير و کارآفريني، سرمايه انساني، زيرساخت‌ها، بازار، بنگاه‌هاي با فناوري بالا، وجود مديريت خاص مناطق علم و فناوري، شکل‌گيري کريدور در مجاورت مناطق شهری. بنابراین تا این زير ساخت‌ها در کشور فراهم نگردد، دستیابی به مناطق علم و فناوري و رسیدن به اقتصاد دانش‌محور با تهيه و تصويب آيين‌نامه‌ها و بخشنامه غيرممکن خواهد بود. Manuscript profile

صنايع و خدمات با فناوري برتر به عنوان بخش محوري اقتصادهاي دانش‌محور محسوب شده و يکي از اصلي‌ترين شاخص‌هاي سنجش درجه دانش‌محور شدن يک اقتصاد مي‌باشند. در اين تحقيق سعي شده تا مباني و شاخص‌هاي صنايع با فناوري برتر معرفي شده و تأثير متغيرهاي پايه‌اي اقتصاد دانش‌محور يعني فناوري اطلاعات و ارتباطات، هزينه‌هاي تحقيق و توسعه و آموزش بر توليد صنايع با فناوري برتر بررسي و تحليل شود. جهت آزمون تأثير متغيرهاي پايه‌اي اقتصاد دانش‌محور بر توسعه صنايع با فناوري برتر با توجه به چارچوب لايه‌هاي اقتصاد دانش‌محور يک مدل کاب داگلاس طراحي شده است. اين مدل براي 48 کشور جهان طي سال‌هاي 2007-2000 با استفاده از رهيافت Panel Data به روش GLS برآورد شده است. نتايج بخش تجزيه و تحليل مقاله بيانگر اثرات مثبت و معنادار فناوري اطلاعات و ارتباطات، هزينه‌هاي تحقيق و توسعه بر صنايع با فناوري برتر و تأثير مثبت ولي در سطح اطمينان کمتر آموزش بر صنايع با فناوري برتر است. همچنين از آنجا كه مدل مورد بررسي به صورت لگاريتمي است، ضرايب هر يك از متغيرها بيانگر کشش توليد صنايع با فناوري بالا به متغيرهاي مستقل است که نتايج برآورد شده براي کشش‌ها نشان مي‌دهد افزايش يك درصد هزينه‌هاي تحقيق و توسعه، هزينه‌هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات و آموزش به ترتيب موجب 48/0، 68/0 و 29/0 درصد افزايش در توليد صنايع با فناوري برتر مي‌شود. Manuscript profile

يکي از راهبردهایي که تجربه موفقي را براي بسياري از کشورهاي توسعه يافته مبتني بر اقتصاد دانش محور به همراه داشته، تشکيل و گسترش مناطق ويژه يا کريدورهاي علم و فنآوري است. این مناطق از مسیرهای متعددی تاثیر مثبت بر رشد منطقه ای دارند که هدف این مقاله تعیین آنها است. همچنین در این مقاله اثرات سیلیکون والی به عنوان اولین و بزرگترین کریدور علم و فناوری دنیا بر شاخص های رشد منطقه ای بررسی شده است. نتایج تئوریک مقاله نشان می دهد کریدورهای علم و فناوری از مسیرهایی چون حل مشکل بنگاه های کوچک و متوسط، بهبود رقابت پذیری، افزایش نوآوری و ارتقاء فناوری، بهبود کارآفرینی، افزایش سرمایه گذاری مخاطره پذیر بر رشد منطقه ای اثر گذار است. نتایجی که تجربه سیلیکون والی موید آن است. Manuscript profile