مناطق نمونه گردشگری از مهم ترین منابع مطرح برای توسعه صنعت گردشگری هستند. بررسی وضعیت مناطق نمونه گردشگری استان تهران نشان می دهد که علی رغم تصویب 29 منطقه نمونه گردشگری در این استان، هیچکدام از مناطق مذکور به بهره برداری نرسیده است. با توجه به لزوم اهمیت سرمایه گذاری در این مناطق، تحقیق حاضر در پی شناسایی عوامل پیش برنده و بازدارنده مؤثر بر سرمایه گذاری در مناطق نمونه گردشگری استان تهران (مناطق نمونه گردشگری شهرستان شمیرانات) است. این تحقیق بر اساس هدف کاربردی محسوب می‌شود. روش گردآوری داده ها پیمایشی و مبتنی بر پرسشنامه است. نتایج حاصل از تحلیل پرسشنامه ها نشان داد که عوامل بازدارنده و پیش برنده سرمایه گذاری در چهار بخش سیاست گذاری و تنظیم مقررات، مطالعات آماده سازی، تأمین و حمایت مالی و ارتقای دانش و ظرفیت سازی بخش بندی می شوند. بالاترین میانگین در قسمت عوامل بازدارنده مربوط به ناهماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی، فقدان مقررات زمان پاسخگویی دستگاه‌های ذی صلاح صدور مجوز، ریسک تورم، عدم تربیت مدیران و کارکنان آموزش دیده؛ و در بخش عوامل پیش برنده بالاترین میانگین مربوط به عوامل واگذاری مناطق نمونه گردشگری به افراد واجد صلاحیت، لزوم انجام مطالعات جامع ریسک قبل از تصمیم برای واگذاری پروژه، ایجاد صندوق‌های حمایتی و توسعه‌ای بخشی به منظور تجهیز منابع پایدار برای اعطای تسهیلات و ...، همکاری و استقبال جامعه محلی از سرمایه گذاران است. Manuscript profile

با توجه به توسعه روزافزون اقامتگاه‌های بوم‌گردی در كشور و همچنین نقش آن‌ها در توسعه گردشگری پایدار، به نظر می‌رسد هنوز مدل کسب و کار جامع و پایداری برای این نهاد اقتصادی - اجتماعی معرفی نشده است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر پایداری اقامتگاه‌های بوم‌گردی و پیشنهاد مدل کسب و کار پایدار بر‌اساس دانش خبرگان دانشگاهی و مدیران این کسب و کارهاست. روش‌شناسی پژوهش این مقاله از نوع كیفى است و از تحلیل مضمون با رویكرد قیاسى و روش توصیفى- استنتاجى استفاده شده است، داده‌ مورد نیاز از طریق تحلیل محتوای مصاحبه با خبرگان تأمین شده است. جامعه پژوهش مدیران اقامتگاه‌های بوم‌گردی موفق و اساتید دانشگاهی مطلع و صاحب‌نظران حوزه کارآفرینی و گردشگری کشور بوده است. براى انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیرى هدف‌مند قضاوتی استفاده شد و مصاحبه‌ها تا حد اشباع نظری ادامه یافته است. ابزار پژوهش، مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته و همچنین نتایج بر اساس مضمون‌هاى بدست آمده از تحلیل محتوای متون مصاحبه بوده است. براساس یافته‌های نگاشت‌شده در مدل کسب و کار پایدار اقامتگاه‌های بوم‌گردی پیشنهادی لازم است برای هر سه بعد اقتصاد، اجتماع و محیط‌زیست، یکپارچگی، جامعیت و اهمیت همزمان قائل شد تا از پایداری و بقای بلندمدت برخوردار گردند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، پایداری کسب و کارهای نوین و اقامتگاه‌های بوم‌گردی در گرو اتخاذ سبد درآمدی متنوع و تلاش برای خلق ارزش در هر سه بعد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، محیط‌زیستی و به عبارتی توجه و اهمیت به سود، مردم و زمین است. Manuscript profile