-
Article
1 - سازوکار دگرشکلیهای جوان در دشت تهران: تلفیق مشاهدات صحرایی و مدلسازی فیزیکیIranian Journal of Geology , Issue 39 , Year 0 , Autumn 2016کلانشهر تهران به عنوان پایتخت ایران در دامنه جنوبی البرز مرکزی واقع گردیده است. گسل شمال تهران به عنوان اصلیترین ساختار این گستره، در بخش شمالی شهر قرار گرفته و مخروطافکنههای آبرفتی را از سنگهای آتشفشانی رشتهکوه البرز جدا میسازد. در داخل شهر گسلهای دیگری نیز وجو Moreکلانشهر تهران به عنوان پایتخت ایران در دامنه جنوبی البرز مرکزی واقع گردیده است. گسل شمال تهران به عنوان اصلیترین ساختار این گستره، در بخش شمالی شهر قرار گرفته و مخروطافکنههای آبرفتی را از سنگهای آتشفشانی رشتهکوه البرز جدا میسازد. در داخل شهر گسلهای دیگری نیز وجود دارند که به نظر میرسد از لحاظ ساختاری با گسل شمال تهران مرتبط میباشند. مطالعه عوارض ریختشناسی مانند رودخانهها و مخروطافکنههای آبرفتی نشاندهنده فعالیت گسلهای این گستره میباشد که بر مبنای این مطالعات میتوان کوتاهشدگی و حرکات چپگرد را در طول این گسلها مشاهده نمود. علاوه بر گسلها تعدادی چینخوردگی نیز در داخل دشت تهران وجود دارند. مشاهدات صحرایی در طول ترانشههای موجود در سطح شهر نشان میدهد که چینخوردگیهای موجود در دشت تهران فعال بوده و رشد آنها ناشی از فعالیت گسلهای موجود در زیر این چینها میباشد. عموماً گسلهای موجود در زیر این چینها فاقد گسیختگیهای سطحی بوده و یا همراه با گسیختگیهای اندکی میباشند، و از این رو از نوع گسلهای پنهان در نظر گرفته میشوند. امتداد این ساختارها نسبت به گسل شمال تهران به صورت مایل بوده است که به نظر میرسد ناشی از تغییرشکلهای چپگرد در طول گستره تهران باشد. فاصله میان چینهای فعال و گسل شمال تهران به تدریج از سمت باختر به سمت خاور افزایش مییابد. با استفاده از آزمایش مدلسازی تجربی تأثیر تغییر ضخامت و شیب رسوبات بر موقعیت تشکیل و امتداد ساختارها مورد بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج حاصل از این آزمایش میتوان استنباط نمود که هندسه، روند و فاصله میان این ساختارها احتمالا توسط عواملی مانند کوتاهشدگی مایل و افزایش ضخامت و شیب رسوبات کنترل میگردد. Manuscript profile -
Article
2 - زمینریختشناسی ساختاری حوضه رودخانه کرخه (باختر ایران)Iranian Journal of Geology , Issue 45 , Year 12 , Spring 2018شاخص زمینریختشناسی یک ابزار گرانبها در شناسایی فعالیت های زمین ساختی است. محاسبه این شاخص بهوسیله نرم افزار Arc GIS در یک منطقه بزرگ، روشی سودمند برای تشخیص ناهنجاری احتمالی است. در این پژوهش، حوضه رودخانه کرخه انتخاب گردیده و شش شاخص زمین ریختی عدم تقارن حوضه، شیب- Moreشاخص زمینریختشناسی یک ابزار گرانبها در شناسایی فعالیت های زمین ساختی است. محاسبه این شاخص بهوسیله نرم افزار Arc GIS در یک منطقه بزرگ، روشی سودمند برای تشخیص ناهنجاری احتمالی است. در این پژوهش، حوضه رودخانه کرخه انتخاب گردیده و شش شاخص زمین ریختی عدم تقارن حوضه، شیب- طول رودخانه، شكل حوضه، پیچ و خم جبهه کوهستان، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن و انتگرال فراز سنجی برای منطقه محاسبه شده است. سپس نتایج بهدستآمده از هر یک در قالب سه رده تقسیم بندی گردیده است. در نهایت به کمک مقادیر یاد شده در بالا، شاخص فعالیت نسبی زمین ساختی (lat) برای تمام زیر حوضه ها محاسبه شده و مقادیر آن در سه گروه دسته بندی و تحلیل شده است. سطح اشغال رده هاي سه گانه به ترتيب زير است: رده 2 ) مساحت12180 کیلومتر مربع، 23.7 درصد رده 3 ) مساحت 32318 کیلومتر مربع، 62.9 درصد رده 4 ) مساحت 6843 کیلومتر مربع، 13.3 درصد از آنجا كه كل منطقه داراي مساحتي در حدود 51341 كيلومتر مربع مي باشد، بنابراين اين موضوع نشاندهنده فعاليت نسبي متوسط در بخشهایی وسيع از منطقه است. Manuscript profile -
Article
3 - برآورد ميزان کوتاه¬شدگي و نقش سطوح جدايش در دگرريختي کپه¬داغ باختري (بجنورد-آشخانه)Iranian Journal of Geology , Issue 53 , Year , Spring 2020پهنه ساختاري-رسوبي کپه داغ از ژوراسيک مياني و پس از کوهزاد سيمرين مياني تا ائوسن در حال فرونشيني و انباشت رسوبات بوده است و آغاز کوتاه شدگي در آن به برخورد کوهزاد زاگرس در پالئوژن باز مي گردد. بهمنظور شناسايي کاني ها در سطوح جدايشي، نمونه هايي از واحدهاي سازند شمشک و چ Moreپهنه ساختاري-رسوبي کپه داغ از ژوراسيک مياني و پس از کوهزاد سيمرين مياني تا ائوسن در حال فرونشيني و انباشت رسوبات بوده است و آغاز کوتاه شدگي در آن به برخورد کوهزاد زاگرس در پالئوژن باز مي گردد. بهمنظور شناسايي کاني ها در سطوح جدايشي، نمونه هايي از واحدهاي سازند شمشک و چمن بيد اخذ و آزمون XRD روي آن ها انجام شده است.از سوي ديگر برآورد کوتاه شدگي در کپه داغ باختري و مرکزي در دو برش عرضي با روند تقريبي شمالي- جنوبي طراحي شده با استفاده از داده هاي قبلي، برداشت هاي صحرايي، نقشه هاي زمين شناسي و تصاوير ماهواره اي، در نرمافزار سهبعدی موو ترسيم و محاسبه گرديد. بررسي برش هاي ترسيم شده بهصورت سهبعدی در نرمافزار موو که از نوآوري هاي اين پژوهش محسوب میشود، مشخص کرد اغلب تاقديس هاي منطقه از نوع نامتقارن هستند که اين عدم تقارن بهواسطه کارکرد افق هاي جدايش ايجاد شده است. نتايج آناليزها مشخص مي کند سازند شمشک به دليل ضخامت و کاني شناسي پتانسيل بيشتري نسبت به سازند چمن بيد در ايجاد سطوح جدايشي در اين منطقه دارد. از سوي ديگر با استفاده از رابطه هاي هندسي عمق سطوح جدايش براي چين خوردگي هاي اصلي محاسبه گرديد که در اغلب آن ها سطح جدايشي در تراز هاي پاييني سازند شمشک محاسبه گرديد. Manuscript profile -
Article
4 - بررسی الگوی ساختاری و معرفی سطوح جدایشی رشته کوه البرز در شمال دامغانIranian Journal of Geology , Issue 61 , Year , Spring 2022گستره مورد پژوهش بخشی از شرق البرز مرکزی از حاشیه دشت دامغان تا گسل شمال البرز می باشد. رشته کوه های البرز که بلندی های شمال ایران زمین را شکل داده اند، حوضه فرو افتاده کاسپین را از پهنه ایران مرکزی جدا کرده است. پوسته البرز در فاز کوهزایی سیمرین و آلپی دگرشکل شده و ای Moreگستره مورد پژوهش بخشی از شرق البرز مرکزی از حاشیه دشت دامغان تا گسل شمال البرز می باشد. رشته کوه های البرز که بلندی های شمال ایران زمین را شکل داده اند، حوضه فرو افتاده کاسپین را از پهنه ایران مرکزی جدا کرده است. پوسته البرز در فاز کوهزایی سیمرین و آلپی دگرشکل شده و این دگرشکلی تا زمان کنونی بهطور پیوسته ادامه داشته است. این پژوهش بر پایه داده-های برگرفته از تصویرهای ماهواره ای، نقشه های زمینشناسی، برداشت های میدانی و رسم برش های ساختارها و ردیف های رسوبی تشکیلدهنده این بخش از رشته کوه های چین و رانده البرز انجام شده است. گستره از تاقدیس و ناودیس های زیادی تشکیل شده که از جنوب به شمال شامل تاقدیس تویه- دروار، تاقدیس صبور، تاقدیس تلمادره، ناودیس علیخانی، تاقدیس ترکام، تاقدیس و ناودیس ببرچشمه می باشند. تعدادی از این ساختارها، چین های مرتبط با گسلش می باشند و بهطور معمول در اثر تداوم کوتاه شدگی و گسلش، الگوی اولیه خود را از دست داده اند. در بین این چین ها تنها ناودیس علی خانی است که یک چین متقارن و باز می باشد. کارکرد گسل های بزرگ و بهویژه گسل های راندگی نقش بزرگی در الگوی کنونی چین های برشمرده بازی کرده اند. با توجه به روند ساختارها و محور چین های شکل گرفته فشار مؤثر بر منطقه دارای راستای شمال، شمال غرب - جنوب، جنوب شرق است که عمود بر این روند می باشد. ویژگی های فیزیکومکانیکی سازندهای تشکیلدهنده پوسته البرز در این گستره سبب پدید آمدن گسل های راندگی از سطوح گسست موجود در واحدهای سنگی یا سطوح جدایشی1 شده است. شدت کوتاه شدگی و جابجایی های بزرگ مقیاس در منطقه گاه سبب ناپدید شدن یکی از یال های برخی چین ها و یا حذف کامل یک ساختار چینخورده شده است. در این پژوهش در ردیف رسوبی تشکیلدهنده پوسته البرز سه سطح جدایشی در نهشته های پرکامبرین تا ائوسن میانی شناخته و ثبت شده است. Manuscript profile