منطقه معدنی عباس آباد در شرق شاهرود در کمربندی از سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی- رسوبی قرار دارد و میزبان هشت کانسار مس است. این کمربند قسمتی از کمان آتشفشانی شمال ایران مرکزی محسوب می شود. کانه زایی مس با چیرگی کالکوسیت و به مقدار کمتر بورنیت، دیژنیت، کوولیت به صورت افشان، رگچه ای و داربستی دیده می شود. چهار دگرسانی کربناتی، سیلیسی، اپیدوتی و کلریتی در سنگ های میزبان قابل تشخیص است. از نظر سنگ شناسی، سنگ های آتشفشانی دارای ترکیب تراکی آندزیت، تراکی آندزی بازالت و تراکی بازالت بوده و ماهیت شوشونیتی تا کالک آلکالن پتاسیم بالا داشته و در رده آلکالن جای می گیرند. فرایند تبلور تفریقی و پدیده آلایش پوسته ای در تحول ماگمایی این سنگ ها دخالت داشته است. پلاژیوکلاز و پیروکسن، کانی های اصلی این سنگ ها و بافت پورفیریک و گلومروپورفیریک مهم ترین بافت های مشاهده شده است. منطقه بندي، بافت غربالي و جذب دوباره در پلاژيوكلازها، بافت غربالی و آثار تحلیل رفتگی و خوردگی در حاشیه پیروکسن ها و گرد شدگي كاني ها از نشانه هاي وجود شرايط عدم تعادل حين انجماد ماگما است. غنی شدگی در LILE و LREE و تهی شدگی از HFSE همراه با آنومالی منفی عناصر Nb، Ti و Ta در نمونه های مورد مطالعه، ماهیت آلکالن مرتبط با قوس (حاشیه قاره-ای فعال) را نشان می دهد. همچنین نسبت Ba /La و Th/Taدر سنگ های مورد بررسی محیط تکتونیکی قوس قاره ای فرورانشی را تأیید می کند.   Manuscript profile

کربنات های آب شیرین از نظر ویژگی های ژئوشیمیایی به خصوص ویژگی های ژئوشیمی ایزوتوپی با یکدیگر متفاوت هستند. مطالعه ایزوتوپ های پایدار کربن و اکسیژن یکی از مهم ترین روش های مطالعاتی کربنات ها از جمله تراورتن است. محدوده محلات با داشتن ذخایر عظیم تراورتن بستر چنین مطالعاتی را فراهم می سازد. این منطقه بخشی از پهنه ساختاری ایران مرکزی است. قدیمی ترین واحدهای سنگی منطقه، سازند سلطانیه و جوان ترین آن ها، نهشته های تراورتن است. این نهشته ها با اشکال تپه ای در اطراف محلات برون زد داشته و معادن متعددی را تشکیل می دهند. بر اساس مطالعات ایزوتوپ پایدار اکسیژن و کربن، سنگ های تراورتن به دو دسته تقسیم می شوند: تراورتن های نوع ترموژن و نوع متئوژن. دامنه تغییرات مقادیر ایزوتوپ کربن13 تراورتن های ترموژن از ‰ 4- تا ‰ 8+ متغیر است و تراورتن های متئوژن دارای دامنه تغییرات δ13C (VPDB) از ‰ 0 تا ‰ 11- می باشند. در نمونه های تراورتن محلات، این دامنه بین ‰ 69/1 تا ‰ 70/9 قرار می گیرد که نشان دهنده تراورتن های ترموژن است. به علاوه، راه دیگری که می توان نوع نهشته های تراورتن را از هم تفکیک کرد، تعیین منشا دی اکسید کربن است. به طوری که مقادیر پایین 〖〖δ^13 C〗_( CO)〗_2 آبی که در زمان ته نشست تراورتن وجود داشته است، دلالت بر ترموژن بودن تراورتن دارد. در این منطقه 〖〖δ^13 C〗_( CO)〗_2 برابر با ‰ 47/8- است که ترموژن بودن این نهشته ها را تایید می کند. همچنین با استفاده از ایزوتوپ اکسیژن 18 دمای آب در زمان نهشت سنگ های تراورتن تعیین می شود. دمای نهشت تراورتن آبگرم محلات، 43 درجه سانتیگراد محاسبه شده است. این دما، شاهدی بر ترموژن بودن این نهشته است. Manuscript profile