• فهرس المقالات MUSIC

      • حرية الوصول المقاله

        1 - هم‌آموزی خورشیدشاه و ریدک: مقایسۀ آموزش در دو متن خسرو قبادان و ریدکی (پیشا اسلامی) و سمک عیار (قرن ششم هجری)
        محمد  تمدن عبدالحسين  فرزاد
        برخی از صاحب‌نظران بر این باورند که پیشینۀ داستان «سمک عیار» به پیش از اسلام و ‌احتمالاً به دورۀ پارت‌ها می‌رسد. مقالۀ پیش رو در یک مطالعۀ تطبیقی، مقایسه‌ای است دربارۀ آموزش‌هایی که «خورشید شاه»، از قهرمانان اصلی کتاب سمک عیار (مکتوب ۵۸۵ ه.ق) و «ریدک خوش‌آرزو»، از اشراف أکثر
        برخی از صاحب‌نظران بر این باورند که پیشینۀ داستان «سمک عیار» به پیش از اسلام و ‌احتمالاً به دورۀ پارت‌ها می‌رسد. مقالۀ پیش رو در یک مطالعۀ تطبیقی، مقایسه‌ای است دربارۀ آموزش‌هایی که «خورشید شاه»، از قهرمانان اصلی کتاب سمک عیار (مکتوب ۵۸۵ ه.ق) و «ریدک خوش‌آرزو»، از اشراف‌زادگان ساسانی (متن پهلوی خسرو قبادان و ریدکی) در کودکی می‌بینند و مهارت‌هایی که می‌آموزند. شباهت بسیاری میان این آموزش‌ها وجود دارد که این شباهت‌ها شاید بتواند ظن پیشا اسلامی بودن اصل داستان سمک عیار را تقویت کند. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی- مقایسه‌ای و مبتنی بر شواهدی از این دو متن و کوشش در تأیید فرض پیش‌گفته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تکرار و ارزش‌های بلاغی آن در شعر فرخی سیستانی
        عبدالعلی  اویسی کهخا محمود  عباسی حسین  اتحادی
        تکرار در سطح حروف و واژه‌ها که یکی از روش ‌های ایجاد و یا افزایش موسیقی کلام است، از دو منظر می‌تواند مورد توجه قرار گیرد؛ نخست از لحاظ ارزش‌های موسیقیایی و دیگر از نظر ارزش‌های بلاغی. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، انواع تکرار حروف و شگردهای مختلف تکر أکثر
        تکرار در سطح حروف و واژه‌ها که یکی از روش ‌های ایجاد و یا افزایش موسیقی کلام است، از دو منظر می‌تواند مورد توجه قرار گیرد؛ نخست از لحاظ ارزش‌های موسیقیایی و دیگر از نظر ارزش‌های بلاغی. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، انواع تکرار حروف و شگردهای مختلف تکرار واژه‌ها، از این دو منظر در شعر فرخی سیستانی بررسی شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می دهد که سخنور سیستانی از همة شگردهای تکرار در سطحی گسترده در کلامش بهره برده است. تکرارهای پی درپی حروف، واژه‌ها، هجاها، عبارات و حتی مصراع‌ها، به شیوه‌های مختلف شعر فرخی را سرشار از خوشه‌های موسیقیایی اصوات مختلف کرده است. در پاره‌ای موارد وی شگردهای تازه‌ای از تکرار را خلق کرده که سبب افزایش غنای موسیقایی کلام او شده است. از لحاظ بلاغی نیز این تکرارها، ارزش‌های فراوانی دارد، به‌ گونه‌ای که شواهد متعددی می‌توان در شعر فرخی سراغ گرفت، که تکرار حرف یا واژۀ متناسب با مضمون شعر، در خدمت انتقال معنا و مفهوم شعر و گاه القای احساس مورد نظر شاعر بوده اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تحلیل سیر تاریخی سراینده- راویان و نقش سنت روایت شفاهی در روند نظم روایات پهلوانی در ایران
        فرزاد قائمی
        یکی از حوزه هایی که سرايندگان و راويان از عهد باستان تا دورة اسلامی در روند تکوین تاریخی آن نقش داشته اند، شاهنامه سرایی و حماسه های شفاهی بوده است. سرایش سرودها و تشکیل روایات و داستان های حماسی از طریق ترکیب و گسترش نقلی این روایات، داستان های حماسی را ایجاد می کرده ا أکثر
        یکی از حوزه هایی که سرايندگان و راويان از عهد باستان تا دورة اسلامی در روند تکوین تاریخی آن نقش داشته اند، شاهنامه سرایی و حماسه های شفاهی بوده است. سرایش سرودها و تشکیل روایات و داستان های حماسی از طریق ترکیب و گسترش نقلی این روایات، داستان های حماسی را ایجاد می کرده است. طبقات کهن راویان چون گوسان ها و خنیاگران که جای خود را به راویان اعصار بعد چون بلبل ها و نقّالان می دهند و شکل گیری ادبیات مکتوب بر مبنای ادبیات شفاهی، مهم ترین ویژگی های این حوزه است. اين جستار، بر مبناي شواهد متني و تاريخي موجود، به جايگاه سنت روايت شفاهـي در ايران باستـان و تداوم سنت های ادبی مربوط بدان در شاهنامه سرایی و شکل گیری حماسه های شفاهی فارسی در ادبيات عصر اسلامي پرداخته، نقش تاریخی این راوی- سرایندگان را در روند نظم روایات پهلوانی بررسی کرده است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - جلوه‌های ادبی و هنری در چند حدیث
        محمدرضا  بمانيان
        حديث به عنوان يك اصل در شناخت اسلام و كسب معرفت، محل رجوع است. مقاله حاضر به بررسي شیوه‌های ادبی و هنری به کار رفته در حدیث پرداخته است. استفاده از زبان ادبی و هنري از جمله ويژگي‌هاي خاص در شكل گيري ساختار حديث است. ابعاد گوناگونی در جلوه‌های ادبی و هنری حدیث مطرح هستن أکثر
        حديث به عنوان يك اصل در شناخت اسلام و كسب معرفت، محل رجوع است. مقاله حاضر به بررسي شیوه‌های ادبی و هنری به کار رفته در حدیث پرداخته است. استفاده از زبان ادبی و هنري از جمله ويژگي‌هاي خاص در شكل گيري ساختار حديث است. ابعاد گوناگونی در جلوه‌های ادبی و هنری حدیث مطرح هستند که در این میان می توان به وجود موسیقی، تصویر و ساختار به عنوان ابزار و عناصر کار در حدیث اشاره نمود. وجود این عناصر در حدیث، شکل‌گیری جنبه‌های ادبی و هنری در حدیث را سبب شده که می‌توان به وجود هماهنگی و هم جهتی، تجانس، انسجام و به هم پیوستگی، توازن، وجود تقارن هندسی و نظام آوایی در حدیث اشاره نمود که این موارد ساختار و موسیقی کل حدیث را شکل داده اند. يكي دیگر از عناصر اصلی تشكيل دهنده ابزارهای ادبی و هنری حديث، استفاده از تصوير به منظور عمق بخشيدن به مفاهيم مطرح شده در متن حديث است. در مقاله حاضر در بخش ادبیات نظری به ابزار و عناصر مذکور پرداخته شده است و در ادامه چند نمونه حدیث بررسی شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - موسيقي‌ و تخيل‌ در شعر پژمان‌ بختياري‌
        مريم‌  مشرف
        حسين پژمان بختياري (1353-1297) يکی از شاعران سنت‌گرای رمانتيک است که اشعارش را با توجه به الگوهای زيباشناختی شعر کهن ايران سروده است. چنان‌که می‌دانيم شعر سنتی با قالب‌های متنوع خود پس از نوگرايی‌های دوران معاصر، به حيات خود ادامه داده و شاعران نسبتاً برجسته‌ای نيز به ف أکثر
        حسين پژمان بختياري (1353-1297) يکی از شاعران سنت‌گرای رمانتيک است که اشعارش را با توجه به الگوهای زيباشناختی شعر کهن ايران سروده است. چنان‌که می‌دانيم شعر سنتی با قالب‌های متنوع خود پس از نوگرايی‌های دوران معاصر، به حيات خود ادامه داده و شاعران نسبتاً برجسته‌ای نيز به فرهنگ و هنر معاصر معرفی کرده است. پژمان بختياری در رديف شاعرانی مانند رعدی آذرخشی، رهی معيری، اميری فيروزکوهی، وحيد دستجردی و بديع‌الزمان فروزانفر قرار می‌گيرد. او از جمله شاعران معاصر است كه تاكنون بررسي دقيقي در مورد شعرش صورت نگرفته است. مقالة حاضر عنصر موسيقي و تخيل را در ديوان اشعار وی تبيين و تحليل کرده و به اين نتيجه رسيده است كه از ميان عوامل اصلي شعر؛ يعني زبان، موسيقي و تخيل، در آثار اين شاعر موسيقي برتری چشمگيری‌ دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - نگاهي ديگر به موسيقي شعر و پيوند آن با موضوع، تخيل و احساسات شاعرانه
        پرند  فیاض‌منش
        موسيقي يكي از عناصر سازنده‌ شعر است كه كلام را برجسته مي‌سازد و سبب تمايز زبان نظم از نثر مي‌گردد. بررسي اين ركن از شعر، همچنين پيوندي كه ميان آهنگ كلام با عناصر ديگر وجود دارد، مسأله‌اي است كه اين مقاله بدان مي‌پردازد. براي تبيين اين مسأله در دو بخش: بخش اوّل به تعريف أکثر
        موسيقي يكي از عناصر سازنده‌ شعر است كه كلام را برجسته مي‌سازد و سبب تمايز زبان نظم از نثر مي‌گردد. بررسي اين ركن از شعر، همچنين پيوندي كه ميان آهنگ كلام با عناصر ديگر وجود دارد، مسأله‌اي است كه اين مقاله بدان مي‌پردازد. براي تبيين اين مسأله در دو بخش: بخش اوّل به تعريف موسيقي و انواع آن در شعر فارسي پرداخته، بخش دوم رابطه‌ ميان موسيقي شعر با موضوع، تخيّل و عاطفه بررسي شده است. تشريح مطالب مذكور، مشخص ساخت كه موسيقي شعر در كنار تقسيمات چهار‌گانه‌ اديبان فارسي زبان به سه دسته‌ موسيقي بيروني (جنبه عروضي شعر)،‌ موسيقي كناري (آهنگ خاص همخواني ميان كلمات پاياني مصراع‌ها «رديف و قافيه») و موسيقي مياني (انواع توازن‌هاي حاصل از ارتباطات لفظي و تناسبات معنايي)‌ تقسيم مي‌شود. امّا شعر تعبيري از اجتماع، اصول، باورها و انديشه‌هاي شاعر است و موسيقي شعر زبان دل و احساس او و «لاجرم هر آنچه از دل برآيد، بر دل نشيند.» انواع متفاوت موسيقي شعر؛ يعني وزن، قافيه و رديف و واژه‌ها و لفظ از جمله عناصري هستند كه معنا، عاطفه و تخيّل شاعر را به مخاطب منتقل مي‌كنند و تنوّع موسيقايي در اين زمينه عامل مهمّي در القاي موضوع و احساسات شاعرانه به خواننده و شنونده است. شاعر با رعايت تناسب و پيوندي كه ميان موسيقي شعر با عناصر ديگر وجود دارد، تلاش مي‌كند به هدف و غايت اصلي شعر ـ كه همانا بيان مفاهيمزيبايي‌شناسي، موسيقي شعر، موضوع، تخيّل، عاطفه و محتواي دروني شعر است ـ نزديك گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسي اصطلاحات موسيقي در ديوان خواجوي كرماني
        حسن  شاهی‌پور
        شعر و موسيقي ارتباط تنگاتنگي با يكديگر دارند. اما امروزه به دليل گسترش فراواني كه هر يك از آنها يافته‌اند، ‌از هم جدا شده‌اند. با وجود اين، هنوز هم بين شعر و موسيقي پيوندي ديرينه برقرار است؛ به گونه‌اي كه هر كدام بدون ديگري ناقص و نارسا است. به ويژه، موسيقي كه بدون ش أکثر
        شعر و موسيقي ارتباط تنگاتنگي با يكديگر دارند. اما امروزه به دليل گسترش فراواني كه هر يك از آنها يافته‌اند، ‌از هم جدا شده‌اند. با وجود اين، هنوز هم بين شعر و موسيقي پيوندي ديرينه برقرار است؛ به گونه‌اي كه هر كدام بدون ديگري ناقص و نارسا است. به ويژه، موسيقي كه بدون شعر طراوت لازم را ندارد. در اين مقاله سعي شده است اصطلاحات موسيقي مستعمل در ديوان خواجو مورد بررسي قرار گيرد و ارتباط بين نغمات موجود مقام‌ها، شعبه‌ها و آوازها تبيين شود. به اين معنا كه اگر شاعر مثلاً‌ در بيتي به مقام «راست» و «اصفهان» اشاره كرده است، تقارن اين دو اصطلاح در كنار يكديگر از روي تصادف نبوده است، بلكه شاعر به ارتباط موسيقي اين دو مقام و تناسب نغمات بين آنها نظر داشته است. در اين راستا براي اثبات گفته خويش از كتب قديم موسيقي نظير «مقاصدالالحان» و «جامع‌الالحان» مراغي و «بحورالالحان» فرصت‌الدوله شيرازي و كتب امروزي موسيقي و مقالات موجود استفاده گرديده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - تحلیل توازن آوایی در غزلیات «سلطان ولد»
        زینب تاجیک وحید علی بیگی سرهالی
        موسیقی شعر عامل جذابیت متون نظم است. این عامل در غزل‌های «سلطان ولد» جلو‌ه‌ای دیگر دارد که با عنوان توازن آوایی در قالب یادشده، نمود چشمگیری یافته است. شاعر با استفاده از توازن کمی در مبحث وزنی و استفاده از وزن‌های مختلف، چاشنی ضرب و آهنگ غزل‌های خود را افزایش داده است. أکثر
        موسیقی شعر عامل جذابیت متون نظم است. این عامل در غزل‌های «سلطان ولد» جلو‌ه‌ای دیگر دارد که با عنوان توازن آوایی در قالب یادشده، نمود چشمگیری یافته است. شاعر با استفاده از توازن کمی در مبحث وزنی و استفاده از وزن‌های مختلف، چاشنی ضرب و آهنگ غزل‌های خود را افزایش داده است. سلطان ولد به کمک وزن دوری، جذبه و شور خاصی به غزل می بخشد، تا جایی که بیشترین بسامد وزن دوری را در استفاده از وزن تند و ضربی این قالب شعری مشاهده می کنیم. وی در کاربرد توازن آوایی کیفی، به انواع تکرار دست می زند و با تکرار انواع صامت و مصوت‌های زبان فارسی، سعی در زیباسازی غزل هایش نموده است که استفاده وی از مصوت بلند «آ» از بسامد بالایی برخوردار است و از مصوت کوتاه «-ُ» در زمینه تکرار، کمترین بهره را برده است. سلطان ولد با استفاده از تکرار واکه و همخوان ها در آغاز و پایان واژگان، جلو‌های آهنگین به اشعارش می بخشد که این بهره گیری شاعر از انواع تکرار در جایگاه قافیه از نمود بیشتری برخوردار است. بنابراین می‌توان گفت که سلطان ولد با بهره گیری از انواع توازن در بخش هم صدایی و هم‌حروفی با رعایت انواع همخوان‌ها، موسیقی خاصی به غزل هایش بخشیده است که در زمینه ‌های مختلف قابل بررسی است. این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی صورت گرفته، که ابتدا مباحث توازن آوایی را در غزل‌های سلطان ولد شناسایی کرده، سپس ضمن تحلیل هر یک از آنها، بسامد هر کدام را در قالب نمودارها و جداول مشخص نموده ایم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - A New Switched-beam Setup for Adaptive Antenna Array Beamforming
        Shahriar Shirvani Moghaddam Farida Akbari
        In this paper, a new spatio-temporal based approach is proposed which improves the speed and performance of temporal-based algorithms, conventional Least Mean Square (LMS), Normalized LMS (NLMS) and Variable Step-size LMS (VSLMS), by using the switched beam technique. I أکثر
        In this paper, a new spatio-temporal based approach is proposed which improves the speed and performance of temporal-based algorithms, conventional Least Mean Square (LMS), Normalized LMS (NLMS) and Variable Step-size LMS (VSLMS), by using the switched beam technique. In the proposed algorithm, first, DOA of the signal source is estimated by MUltiple SIgnal Classification (MUSIC) algorithm. In the second step, depending on the desired user's location, the closest beam of the switched beam system is selected and its predetermined weights are chosen as the initial values for the weight vector. Finally, LMS/NLMS/VSLMS algorithm is applied to initial weights and final weights are calculated. Simulation results show improved convergence and tracking speed and also a higher efficiency in data transmission through increasing the Signal to Interference plus Noise Ratio (SINR) as well as decreasing the Bit Error Rate (BER) and Mean Square Error (MSE), in a joint state. Moreover, Error Vector Magnitude (EVM) as a measure for distortion introduced by the proposed adaptive scheme on the received signal is evaluated for all LMS-based proposed algorithms which are approximately the same as that for conventional ones. In order to investigate the tracking capability of the proposed method, the system is assumed to be time varying and the desired signal location is considered once in the centre of the initial beam and once in the edge of the fixed beam. As depicted in simulation results, the proposed DOA-based methods offer beamforming with higher performance in both cases of the initial beam, centre as the best case and edge as the worst case, with respect to conventional ones. The MSE diagrams for this time varying system show an ideal response for DOA-based methods in the best case. Also, in the worst case, initial height of MSE is reduced and consequently the required iteration to converge is less than the conventional LMS/NLMS/VSLMS تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - چهار موسیقی در چهل اسرار
        سید علی اصغر طباطبایی نیا
        تناسب و هماهنگی بین شاکله های شعری و گره خوردگی آن با محتوا و استفادۀ حداکثری از ظرفیّت ها و ظرافت های ادبی درگسترۀ وسیعی می تواند تصاویر احساسات را از «این نه آنی» به «این همانی» ارتقا دهد. بر اساس همین رویکرد، هدف جستار پیش رو، تحلیلی است بر این که چگونه میر سیّد علی أکثر
        تناسب و هماهنگی بین شاکله های شعری و گره خوردگی آن با محتوا و استفادۀ حداکثری از ظرفیّت ها و ظرافت های ادبی درگسترۀ وسیعی می تواند تصاویر احساسات را از «این نه آنی» به «این همانی» ارتقا دهد. بر اساس همین رویکرد، هدف جستار پیش رو، تحلیلی است بر این که چگونه میر سیّد علی همدانی در چهار حیطۀ موسیقایی، از رهگذر تصویرسازی های ادبی، مطابق با معیارهای زیبایی شناسانۀ انواع موسیقی، نظام اندیشگی عرفانی خود را عرضه کرده است؟ و امکانات زبانی و بیانی را در خدمت ارائۀ جهان بینی خاصّ عرفانی و بیان تصویرسازی های بررُسته نه بربسته و بازسازی و بازنمایی محورهای مختلف تفکّر خود، به کار گرفته است؟ در زمینۀ موسیقی بیرونی (وزن)، با توجه به ترکیب مدبّرانۀ اوزان و رعایت تناسبات خاصّ آوایی آن ها، می توان او را شاعر «بحر رمل» دانست. در حوزۀ موسیقی کناری (قافیه و ردیف)، تقارن دیداری و شنیداری همسو و تقویت کنندۀ محور عمودی است و به صورت مضمر، با تصویرسازی بدیعی، برجسته سازی مفاهیم و نزدیک شدن به وحدت با خواننده، در القای مفاهیم می کوشد. موسیقی درونی با محوریّت تکرار، پژواک مفاهیم را در ذهن مخاطب برجسته تر می نماید و موسیقی معنوی با آمیزش مفاهیم همراه با شگردهای بلاغی و گریز از زبان متعارف، خواننده را از رهگذر درک هنری به لذّت ادبی رهنمون می شود. روش پژوهش حاضر، توصیفی و داده ها با استفاده از شیوۀ تحلیل محتوا، بررسی شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - موسیقی کناری در رباعیّات شیخ بهائی
        لیلا عدل پرور زینب رحمانیان
        موسیقی از ارکان مهم شعر است که باعث دلنشینی کلام می‌شود. موسیقی در شعر، جنبه‌های متفاوتی مانند؛ موسیقی درونی، بیرونی و کناری دارد. یکی از عوامل زیبایی در شعر به ویژه قالب‌های کلاسیک استفاده بجا از موسیقی کناری است که حاصل تکرار واژگان شعری در پایان هر بیت، به ویژه قافیه أکثر
        موسیقی از ارکان مهم شعر است که باعث دلنشینی کلام می‌شود. موسیقی در شعر، جنبه‌های متفاوتی مانند؛ موسیقی درونی، بیرونی و کناری دارد. یکی از عوامل زیبایی در شعر به ویژه قالب‌های کلاسیک استفاده بجا از موسیقی کناری است که حاصل تکرار واژگان شعری در پایان هر بیت، به ویژه قافیه و ردیف است، شاعران با رعایت تناسب و پیوند میان موسیقی شعر،تلاش می‌کنند به هدف خود که بیان مفاهیم شعری است نزدیک شوند. در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است، موسیقی کناری در اشعار شیخ بهائی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج تحقیق بیانگر این است که در رباعیّات شیخ بهایی انواع قافیه‌ اسمی، فعلی، ضمیر وجود دارد که بسامد قافیۀ اسمی بیشتر از سایر انواع قافیه است و در ۳۸ رباعی مردّف، بسامد ردیف فعلی بیشتر است. اغلب ردیف‌ها به صورت ساده و یک جزئی است و ردیف دو جزئی و سه جزئی به ندرت به کار رفته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - بررسی موسیقی شعر دیوان عمعق بخاری
        موسی کرمی عبدالعظیم زارهشی
        چکیده راز ماندگاری سخن منظوم را باید درابعاد متعدد و با رویکردهای مختلف مورد واکاوی قرار داد. یکی از این ابعاد، بررسی «موسیقی شعر» با رویکرد زیبا شناختی است. از شاخه های موسیقی شعر، موسیقی درونی و معنوی آن است. موسیقی درونی آرایه هایی همچون: «تکرار، تجنیس، ترصیع، موازن أکثر
        چکیده راز ماندگاری سخن منظوم را باید درابعاد متعدد و با رویکردهای مختلف مورد واکاوی قرار داد. یکی از این ابعاد، بررسی «موسیقی شعر» با رویکرد زیبا شناختی است. از شاخه های موسیقی شعر، موسیقی درونی و معنوی آن است. موسیقی درونی آرایه هایی همچون: «تکرار، تجنیس، ترصیع، موازنه، ازدواج، سَر بُنی، بُن سری و ...» و موسیقی‌معنوی شامل: «تضاد، تناسب، ایهام، تلمیح، اغراق، حس آمیزی و ...) است. این پژوهش با شیوۀ توصیفی و تحلیلی به دنبال مطالعۀ گونه های متنوع موسیقی‌ درونی و معنوی اشعار عمعق بخاری به عنوان شاعری شاخص است. حاصل آنکه در بخش موسیقی درونی آرایة «تکرار» با میزان 52% بیشترین بسامد و آرایة «تشابه الاطراف»(تسبیغ) با میزان 8/1% کمترین بسامد را دارد. همچنین در بخش موسیقی معنوی آرایه «مراعات النظیر»(همبستگی) با میزان آن 8/34% بیشترین بسامد را دارد و کمترین بسامد با میزان 14/0% از آن آرایة «سوال و جواب» است. بررسی بسامد انواع آرایه های لفظی و معنوی در شعر عمعق بخاری، بی تکلفی او را در شاعری خاطرنشان می کند و نشان می دهد او شاعری صنعت اندیش نیست و موسیقی شعر او در نتیجۀ شعر اوست نه برعکس. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - تبیین نگرش غایتمدارانة فارابی نسبت به موسیقی
        محسن  حبيبي سیدمحسن موسوی
        نگرش خاصِ فارابی به موسیقی حكایت از اهمیت علت غایی برای موسیقی نزد وي دارد. در انديشة فارابي، موسیقی با اندیشة منطقی و فلسفة سیاسی مرتبط است و این ارتباط در نظام موسیقایی او مؤثر است. ارتباط موسیقی با منطق و سیاست از طریق غایت موسیقی برقرار میشود؛ به این نحو که صناعت شع أکثر
        نگرش خاصِ فارابی به موسیقی حكایت از اهمیت علت غایی برای موسیقی نزد وي دارد. در انديشة فارابي، موسیقی با اندیشة منطقی و فلسفة سیاسی مرتبط است و این ارتباط در نظام موسیقایی او مؤثر است. ارتباط موسیقی با منطق و سیاست از طریق غایت موسیقی برقرار میشود؛ به این نحو که صناعت شعری بعنوان بخشی از منطق، تعیین‌کنندة غایت موسیقی است و در طول این نسبت، با فلسفة مدنی (سیاست) نیز ارتباط پيدا ميكند. بازتاب این ارتباطها را میتوان در مباحث وي در باب تعریف موسیقی، مشخص کردن مبادی آن، منشأ شکلگیری موسیقی، انواع موسیقی و دسته‌بندي و رتبه‌بندي آلات موسیقی، تشخیص داد. فارابی با توجه به علت غایی در موسیقی و همچنین مبادی موسیقی که ریاضیات توان بررسی آنها را ندارد، در تحليل موسیقی از ریاضیات فاصله میگیرد. او علت غایی موسیقی را با علت غایی شعر که همان برانگیختن خیال برای نیل به سعادت نزد عموم است، برابر میداند و بدين ترتیب بر وجه محاکاتی موسیقی تأکید میورزد و موسیقی را از اینکه تنها امری سرگرم‌کننده باشد، خارج میکند. نگرش غایتمدارانه‌، نتایجی در رویکرد کلی فارابی نسبت به موسیقی در پی داشته که این مقاله به تبيين آنها پرداخته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - روش تفريق طيفی چندباندی اصلاح شده برای بهبود صحبت
        مهدی بکرانی هادی صدوقی یزدی
        در اين مقاله يک روش اصلاح شدة تفريق طيفی چندباندی برای حذف نويز از سيگنال صحبت ارائه شده است. در اين روش با تخمين آمارگان نويز غيرايستان، تخمينی از SNR برای سيگنال صحبت بدست مي‌آيد که در ميانگين‌گيری وفقی از قابهای سيگنال صحبت بکار گرفته مي‌شود. همچنين با استفاده از آن أکثر
        در اين مقاله يک روش اصلاح شدة تفريق طيفی چندباندی برای حذف نويز از سيگنال صحبت ارائه شده است. در اين روش با تخمين آمارگان نويز غيرايستان، تخمينی از SNR برای سيگنال صحبت بدست مي‌آيد که در ميانگين‌گيری وفقی از قابهای سيگنال صحبت بکار گرفته مي‌شود. همچنين با استفاده از آن يک فاکتور فوق‌تفريق بدست مي‌آيد که سبب کاهش قابل توجه نويز موزيکال مي‌شود. تنظيم پارامترهای الگوريتم نهايی بر اساس SNR بدست آمده انجام مي‌شود؛ بطوري‌که الگوريتم نهايی دارای حداقل نويز موزيكال و اعوجاج در سيگنال صحبت است. نتايج حاصل از معيارهای ايتاکورا-سايتو، SNR سراسری و SNR قطعه‌ای نشان مي‌دهد که الگوريتم پيشنهادی دارای سيگنال خروجی با کيفيت بهتری نسبت به دو الگوريتم تفريق طيفی چندباندی و نوع بهبوديافته آن مي‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - آشکارسازی آغازه در تکنوازی تار بر پایه انرژی و فرکانس پایه
        بهراز فرخی احسان‌اله کبیر
        در اين مقاله روشي تازه براي آشکارسازي آغازه در تکنوازي ساز تار ارائه شده است. در تعريف تابع آشکار‌ساز آغازه، از دو ويژگي انرژي و فرکانس پايه استفاده کرده‌ايم که نتيجه آن به کمک يک الگوريتم قله‌ياب سازگار براي آشکارسازي اوليه آغازه‌ها استفاده مي‌شود. با استفاده از يک روش أکثر
        در اين مقاله روشي تازه براي آشکارسازي آغازه در تکنوازي ساز تار ارائه شده است. در تعريف تابع آشکار‌ساز آغازه، از دو ويژگي انرژي و فرکانس پايه استفاده کرده‌ايم که نتيجه آن به کمک يک الگوريتم قله‌ياب سازگار براي آشکارسازي اوليه آغازه‌ها استفاده مي‌شود. با استفاده از يک روش تطبيق کليشه‌اي بهبوديافته، فرکانس‌هاي پايه تعيين شده و از تطبيق زمانی آنها با نتايج اوليه‌، آشکارسازي نهايي آغازه‌ها انجام مي‌شود. تابع آشکارساز پيشنهادی به دليل استفاده هم‌زمان از دو ويژگي انرژی و فرکانس پايه، قابليت تشخيص نت‌های نرم و سخت را داراست. براي آزمايش، اين سيستم را روي مجموعه‏اي از قطعات تکنوازي تار با آغازه‌هاي معلوم به کار گرفته و نتايج آن را در مقایسه با روش مبتنی بر ویژگی انرژی و بر اساس ملاک F تحليل کرده‌ايم. نتایج به دست آمده نشان‌دهنده بهبود کارایی سیستم در شناسایی آغازه‌های ساز تار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - تشخیص دستگاه‌ قطعه ‏های موسیقی سنتی ایرانی بر‌ مبنای استخراج توالی نت‌ها و استفاده از شبکه‌های LSTM
        سینا غضنفری پور مرتضی  خادمی عباس ابراهیمی مقدم
        دسته‌بندی دستگاه قطعات موسیقی سنتی ایرانی توسط کامپیوتر برای علاقه‌مندان موسیقی دستگاهی ایرانی، موضوعی بسیار جالب ولی پیچیده و چالش‌برانگیز است. این مسئله اولاً به دلیل کاربردهای فراوان آن در زمینه‌هایی مانند آهنگ‌سازی و آموزش موسیقی و ثانیاً به خاطر نیاز افراد عادی به أکثر
        دسته‌بندی دستگاه قطعات موسیقی سنتی ایرانی توسط کامپیوتر برای علاقه‌مندان موسیقی دستگاهی ایرانی، موضوعی بسیار جالب ولی پیچیده و چالش‌برانگیز است. این مسئله اولاً به دلیل کاربردهای فراوان آن در زمینه‌هایی مانند آهنگ‌سازی و آموزش موسیقی و ثانیاً به خاطر نیاز افراد عادی به کامپیوتر برای تشخیص دستگاه از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله روشی برای تشخیص دستگاه و زیردستگاه یک قطعه موسیقی ایرانی بر پایه استخراج نت‌های متوالی، دسته‌بندی سلسله‌مراتبی و استفاده از شبکه‌های LSTM ارائه شده است. در این روش، قطعه موسیقی در مرحله اول به یکی از سه دسته کلی، دسته‌بندی می‌شود. دسته اول صرفاً شامل دستگاه ماهور، دسته دوم شامل دستگاه‏های شور و نوا و دسته سوم شامل دستگاه‌های همایون، سه‌گاه و چهارگاه است. سپس برای هر دسته بسته به نوع آن، تعداد متفاوت دسته‌بندهای دیگر اعمال می‌شود تا این که یکی از 6 دستگاه و یکی از 11 زیردستگاه‌ موسیقی سنتی ایرانی مشخص گردد. این تحقیق به هیچ سبک نوازندگی و ساز خاصی محدود نشده و تحت تأثیر سرعت و تکنیک‌های نوازندگی قرار نمی‌گیرد. قطعات برچسب‌گذاری شده در پایگاه‌ داده "اَرگ" که برای این تحقیق به وجود آمده است، به صورت تکنوازی هستند؛ اگرچه تعداد اندکی از آنها‌ از هم‌نوایی سازهای کوبه‌ای (مانند تنبک) نیز در کنار سازهای ملودی بهره‏مند می‌باشند. نتایج نشان می‌دهند که تشخیص 6 دستگاه اصلی و 11 زیردستگاه به ترتیب با دقت میانگین 5/74% و 35/66% انجام گرفته که نسبت به تحقیقات کم‌شمار مشابه، نتایج بهتری دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - بررسی اثربخشی آیه‌های قرآن و موسیقی بر مبنای گسیل الکتروفوتون
        مهناز غیاثی سیده منور یزدی غلام رضا صرامی فروشانی غلام رضا جعفری
        مداخله‌هایی مانند آیه‌های قرآن یا موسیقی ایرانی می‌توانند به‌ عنوان منبعی برای تنظیم هیجان و بهبود دلبستگی مطرح شوند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی آیه‌های قرآن و موسیقی بر مبنای گسیل الکتروفوتون در ارتباط با تغییرات جسمی انجام شد. جامعۀ آماری، شامل تمامی دوقلوهای هم أکثر
        مداخله‌هایی مانند آیه‌های قرآن یا موسیقی ایرانی می‌توانند به‌ عنوان منبعی برای تنظیم هیجان و بهبود دلبستگی مطرح شوند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی آیه‌های قرآن و موسیقی بر مبنای گسیل الکتروفوتون در ارتباط با تغییرات جسمی انجام شد. جامعۀ آماری، شامل تمامی دوقلوهای همسان و ناهمسان در انجمن دوقلوها و چندقلوهای پارسی بود. نمونه‌گیری به شیوۀ تصادفی ساده انجام شد. ابتدا 500 نفر به صورت تصادفی و سپس، از بین آن‌ها تعداد 28 نفر با تشخیص شخصیت مرزی انتخاب شدند که به صورت تصادفی در دو گروه مداخله آیه‌های قرآن (14=1n) و موسیقی (14=2n) قرار گرفتند. ابزار پژوهش: مقیاس شخصیت مرزی، مقیاس عاطفۀ مثبت و عاطفۀ منفی، دستگاه تصویربرداری الکتروفوتون، کلمات هیجان و دلبستگی منفی بود. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS-23 و روش‌های آماری آزمون t وابسته (t زوجی) و t اختلاف نمره‌های دو نمونۀ مستقل استفاده شد. طبق نتایج حاصل شده، تحریک زیرآستانه‌ای هیجان منفی و دلبستگی منفی به ‌صورت معناداری در پس‌آزمون نسبت به پیش‌آزمون اثربخش بود. بین دو گروه آیه‌های قرآن و موسیقی، تفاوت معنادار وجود داشت. اثربخشی مداخلۀ آیه‌های قرآن در مقایسه با موسیقی بر تنظیم گسیل الکتروفوتون بیشتر بود (05/0>p)؛ بر این اساس این نتیجه حاصل می‌شود که آیه‌های قرآن منجر به ایجاد نظم در پایین‌ترین سطوح جسمانی (الکترون‌ها و فوتون‌ها) می‌شوند و جنبه‌ای از اعجاز قرآن به وسیلۀ مطالعۀ میان‌ رشته‌ای مشخص می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - مقام موسیقی در رسالۀ صناعیه ابوالقاسم میرفندرسکی
        سهند سلطاندوست مهدی کشاورز افشار اصغر فهیمی‌فر
        ابوالقاسم میرفندرسکی (حدود ۱۰۵۰-970ق)، حکیم و فیلسوف عصر صفوی، در مشهورترین اثر خود با عنوان رسالۀ صناعیه مباحثی در باب موسیقی نظری دارد. از این نظر، او در بین فیلسوفان این دوره کم‌نظیر است. اما هدف میرفندرسکی، بر خلاف فلاسفۀ اوایل دورۀ اسلامی، نه آموزش فنی موسیقی از طر أکثر
        ابوالقاسم میرفندرسکی (حدود ۱۰۵۰-970ق)، حکیم و فیلسوف عصر صفوی، در مشهورترین اثر خود با عنوان رسالۀ صناعیه مباحثی در باب موسیقی نظری دارد. از این نظر، او در بین فیلسوفان این دوره کم‌نظیر است. اما هدف میرفندرسکی، بر خلاف فلاسفۀ اوایل دورۀ اسلامی، نه آموزش فنی موسیقی از طریق متن مکتوب، بلکه استفاده از مثال موسیقی نظری برای توضیح اقسام صناعات (پیشه‌ها) است. در مقالۀ حاضر، که با هدف بررسی آراء فلسفی میرفندرسکی در ارتباط با موسیقی ذیل دسته‌بندی صناعات نوشته شده، با استفاده از روش کیفیِ تحلیل متن و مواد تاریخی و کتابخانه‌يی، ضمن مرور مختصر تاریخی بر احوال و آثار و اندیشه‌های میر، مقدمات نظری رساله و اصطلاحات بکاررفته در آن را شرح داده‌ایم تا از آنجا بتوان به مراد مؤلف از مثال موسیقی نظری پی ‌برد. مهمترین نتیجۀ ضمنی‌يي که از مباحث موسیقایی اثر میگیریم اینست که در این دوره، علما تمایز روشن و قاطعی میان علم و عمل موسیقی قائل بوده‌اند، تا آنجا که ممکن بود یک عالم دینی برجسته، برغم وقوف کامل بر موسیقی نظری، داشتن گوش موسیقایی، و حتی تدریس آن، از اشتغال عملی به موسیقی بپرهیزد و طلاب خود را نیز از آن برحذر دارد. این واقعیت را میتوان از نشانه‌های آشکار جدایی علم و عمل موسیقی در این دوران دانست. تفاصيل المقالة