زمین

حرية الوصول المقاله

1 - کاربرد روشFuzzy AHP در پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در محیط GIS مطالعه موردی: حوضه آبخیز امامزاده ابراهیم
مریم حقیقی خمامی

10.29252/.1.1.7

زمین لغزش یکی از پدیده های زمین شناسی است که هر ساله باعث ایجاد خسارتهای جانی و مالی فراوانی در سطح کشور می‌شود. از آن‌جا که مجموعه‌اي از عوامل طبيعي و انساني به وقوع خسارت هاي زياد ناشي از زمین لغزش دامن زده، این پدیده به‌عنوان عاملی محدود کننده در سیاست‌های توسعه اراض أکثر

زمین لغزش یکی از پدیده های زمین شناسی است که هر ساله باعث ایجاد خسارتهای جانی و مالی فراوانی در سطح کشور می‌شود. از آن‌جا که مجموعه‌اي از عوامل طبيعي و انساني به وقوع خسارت هاي زياد ناشي از زمین لغزش دامن زده، این پدیده به‌عنوان عاملی محدود کننده در سیاست‌های توسعه اراضی محسوب می‌شود. يكي از راهكارهاي مهم براي كاهش خسارتهاي ناشي از وقوع زمين لغزش‌ها، دوري جستن از اين مناطق است. بدين منظور لازم است تا نقشه پهنه بندي خطر زمين لغزش نسبتاً دقيقي از بين روشهاي موجود براي اين مناطق تهيه گردد. بدین سبب این تحقيق بر آن است تا به منظور تعیین مناطق دارای پتانسیل لغزش بالاتر و بررسی میزان تاثیر عوامل مختلف در محیط GIS، از روش‌های جدید استفاده گردد. بدین منظور ابتدا پارامترهای موثر با مطالعات صحرایی و بررسی مطالعات صورت گرفته در این زمینه انتخاب گردید و لایه‌های مربوط به هر کدام در محیط 1GIS و با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS 10,2 تهیه شد. این لایه‌ها شامل اطلاعات مربوط به سنگشناسی، شیب، جهت شیب دامنه، کاربری اراضی، شبکه راهها، فاصله از گسل، ارتفاع منطقه و شبکه آبراهه‌های حوضه آبخیز امامزاده ابراهیم در استان گیلان میباشد. ابتدا استاندارد‌سازی لایه‌ها با استفاده از Fuzzy logic صورت گرفت سپس با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی2AHP این عوامل به‌صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تاثیر آن‌ها است، محاسبه و درنهایت نقشه پهنه‌بندی خطر زمین لغزش با حساسیت‌های مختلف تهیه شد. عامل شیب با ضریب 308/0 و سنگ‌شناسی با ضریب 231/0 در وقوع زمین لغزش بالاترین تاثیر را داشته و باید با تاکید بیشتری جهت برنامه‌ریزی مدیران و سیاست‌گذاری‌های توسعه در حوضه مدنظر قرار گیرند. همچنین 39% از مساحت حوضه دارای حساسیت کم و 2% دارای حساسیت بسیار بالا نسبت به وقوع خطر زمین لغزش می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - متغیرهای اثرگذار در سیاست گذاری توسعه فیزیکی شهر ساری
معصومه امیری حسین مجتبی زاده خانقاهی

مدیریت زمین شهری بخشی از مدیریت شهری بوده و هسته ی کانونی آن را تشکیل می دهد. و در برخی کشورها همچون ایران ، مدیریت شهری یکپارچه و واحدی وجود ندارد و دستگاه هائی در سطح ملی در اداره و ارائه خدمات شهری مشارکت دارند که در چنین حالتی باید مدیریت شهری را شامل شهرداری و شعبا أکثر

مدیریت زمین شهری بخشی از مدیریت شهری بوده و هسته ی کانونی آن را تشکیل می دهد. و در برخی کشورها همچون ایران ، مدیریت شهری یکپارچه و واحدی وجود ندارد و دستگاه هائی در سطح ملی در اداره و ارائه خدمات شهری مشارکت دارند که در چنین حالتی باید مدیریت شهری را شامل شهرداری و شعبات یا نمایندگی های شهری آن دستگاه ها نیز دانست.دولتها و مدیران شهری در بسیاری از کشورها سعی در تدوین قوانین و مقرراتی جهت افزایش دسترسی اقشار مختلف خصوصا قشر فقیر جامعه به بازار زمین نموده اند که در کشورهای مختلف ، هر چند مشابهت هایی در خصوص وجود مشکلات مربوط به تامین مسکن و زمین مورد نیاز آن وجود دارد و لیکن ویژگی های متفاوتی در این زمینه حاکم می باشد که متاثر از زمینه های حقوقی ، تاریخی ، سیاسی – اقتصادی ، اجتماعی – فرهنگی و محدودیت های طبیعی حاکم بر آنها است. نوع روش تحقيق از نوع توصيفي- تحليلي است و ماهیت كاربرد ي دارد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و ماهیت کاربردی دارد و به بررسی ارتباط بین الگوی تصمیم گیری سیاست های زمین شهری با توسعه فیزیکی شهر ساری و ارتباط بین الگوی توسعه فیزیکی شهر ساری با سیاست های ملی و نقش بازیگران عرصه زمین شهری می پردازد . در تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش از روشهای آماری و ریاضی با استفاده از نرم افزارهای Excel و Spss برای تحلیل تطبیقی و گرافیکی از نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS بهره گرفته خواهد شد. یافته های پژوهش حاکی از این است که نبود چشم انداز مشخص و به تبع آن سیاست ها و نهادهای ناهماهنگ، تصمیم گیری متمرکز و غيرمشارکتی، و تصدی گری زیاد بدون ظرفیت نهادی لازم از مهم ترین دلایل ناکارآمدی سیاست گذاری مدیریت زمین شهری است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - ارزیابی زمین – زیست محیطی تناسب اراضی برای برنامه‌ریزی زمین شهری ( مطالعه موردی: منطقه 22 تهران) (نوع مقاله : پژوهشی)
امیر کرم انسیه میهن پرست

رشد شتابان شهرنشینی و افزایش بی سابقه جمعیت در سده‌ی اخیر، محلات شهری وکلان شهری را در امر خدمات‌رسانی مطلوب و بهینه با مشکلات جدی مواجه ساخته است. در این تحقیق با استفاده از تکنیک‌های تصمیم گیری چند معیاره، از روش فرآیند سلسله مراتبی جهت ارزیابی زمین – زیست محیطی تناس أکثر

رشد شتابان شهرنشینی و افزایش بی سابقه جمعیت در سده‌ی اخیر، محلات شهری وکلان شهری را در امر خدمات‌رسانی مطلوب و بهینه با مشکلات جدی مواجه ساخته است. در این تحقیق با استفاده از تکنیک‌های تصمیم گیری چند معیاره، از روش فرآیند سلسله مراتبی جهت ارزیابی زمین – زیست محیطی تناسب اراضی برای برنامه‌ریزی زمین شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در محدوده شهری منطقه 22 شهر تهران استفاده شده‌است.کاربری های اصلی مورد نظر 5 گروه کاربری شامل بلندمرتبه سازی، ساختمان چند طبقه، ساختمان کم ارتفاع، حفاظت طبیعی و تفریحی – فراغتی هستند. براساس این پژوهش معیارهای اصلی موثر برای ارزیابی تناسب زمین در منطقه 22شهرداری تهران برای برنامه‌ریزی زمین شهری به 9معیار شامل: شیب، ارتفاع، جهت، زمین‌شناسی،کاربری اراضی، واحد ارضی، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، فاصله از جاده (راه) تقسیم می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که 3/19درصد مساحت منطقه مورد مطالعه برای بلند مرتبه سازی ، 5/12 درصد برای ساختمان‌های چند طبقه و 28/ 15درصد برای ساختمان‌های کم ارتفاع مناسب هستند.توزیع مکانی این پهنه ها به ترتیب از پایکوه در شمال به سمت جنوب و جنوب شرق محدوده است. پهنه مناسب حفاظت طبیعی 6/17درصد مساحت منطقه در نوار شمالی پایکوهی و درون دره‌ها را در بر می گیرد. همچنین 33/26درصد منطقه برای کاربری تفریحی – فراغتی مناسب است که عمدتا در بخش های پایکوهی شمالی و درون دره‌ها قرار دارد. مطابقت ساخت و سازهای موجود با نقشه های تناسب مذکور برای کاربری های اصلی نشان می‌دهد که در برخی نواحی تطابق و همخوانی وجود دارد، اما در برخی نواحی دیگر دیده نمی‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - بررسی نقش توپوگرافی در بزرگسازی اثرات لرزه ای در محدوده شهر کلات نادری
محمد محمدنژاد لیلا گلی مختاری ابوالفضل بهنیافر

سالانه براثر بلایای طبیعي به طور متوسط بیش از یک هزار میلیارد ریال خسارت به کشور وارد مي شود. به عقیده کارشناسان، کشور ایران از مناطق مستعد وقوع زلزله بوده و بر پایه آمارهای رسمي در 15 سال گذشته 6 درصد تلفات جاني کشورناشي از زلزله بوده است. در این راستا ارزیابی آسیب پذی أکثر

سالانه براثر بلایای طبیعي به طور متوسط بیش از یک هزار میلیارد ریال خسارت به کشور وارد مي شود. به عقیده کارشناسان، کشور ایران از مناطق مستعد وقوع زلزله بوده و بر پایه آمارهای رسمي در 15 سال گذشته 6 درصد تلفات جاني کشورناشي از زلزله بوده است. در این راستا ارزیابی آسیب پذیری زمین لرزه ای مناطق مختلف کشور با هدف کاهش آسیب پذیری جوامع شهری باید دراولویت برنامه ریزی ها قرار گیرد. هدف از اين پژوهش بررسی نقش توپوگرافی در بزرگسازی اثرات لرزه ای در محدوده شهر کلات نادری، در استان خراسان رضوي با استفاده از روش پسینا و همکاران است. به این منظور در ابتدا با استفاده ازمدل رقومی ارتفاع سایت های مستعد برای بزرگ سازی اثر ژئومورفولوژی مورد بررسی قرار گرفت. این عوارض شامل: خط الراس ها، قله ها، تپه ها، دره ها همراه با ویژگی هایی از جمله شکل دامنه و نیز شیب و اختلاف ارتفاع بودند. همچنین از توابع GIS برای طبقه بندی محدوده های بحرانی استفاده گردید. نقشه های حاصل در این روش می توانند برای ارزیابی مناطق دارای ریسک و خطر زمین لرزه مرتبط با توپوگرافی در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به نتایج تحقیق ازكل مساحت محدوده مطالعاتی 71/74 درصد در محدوده اثرات بزرگسازی کم،12/21 درصد در طبقه زیاد و 15/4 در طبقه خیلی زیاد قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - کاربرد زمین فشارسنج بیوتیت-آمفیبول به عنوان نشانگر پتانسیل اکتشافی ذخایر مس-آهن در اسکارن پناه¬کوه، غرب یزد
اعظم زاهدی محمد بومری

نفوذ استوک گرانودیوریتی-کوارتز دیوریت به درون سازند آهکی- دولومیتی جمال منجر به شکل گیری اسکارن در منطقه پناه کوه گردیده است. اسکارن ها در همبری مستقیم توده های نفوذی در سنگ های کربناتی تشکیل شده اند. سنگ های گرانیتی پناه کوه اساسا متاآلومینوس و کالکوآلکالن بوده و ویژگی أکثر

نفوذ استوک گرانودیوریتی-کوارتز دیوریت به درون سازند آهکی- دولومیتی جمال منجر به شکل گیری اسکارن در منطقه پناه کوه گردیده است. اسکارن ها در همبری مستقیم توده های نفوذی در سنگ های کربناتی تشکیل شده اند. سنگ های گرانیتی پناه کوه اساسا متاآلومینوس و کالکوآلکالن بوده و ویژگی های گرانیتوئید نوع I را نشان می دهند. درشت بلورهای بیوتیت و آمفیبول فراوان ترین کانی آبدار در گرانیت پناه کوه هستند. تجزیه شیمیایی بیوتیت و آمفیبول در سنگ های گرانیتی پناه کوه نشان داد که مقدار آلومینیم کل در آن ها می تواند به عنوان یک نشانگر مفید برای تمایز بین سنگ های گرانیتی کانه زا و غیر کانه زا به کار رود. تطابق مثبت بین مقدار آلومینیم کل و فشار تشکیل سنگ های گرانیتی با استفاده از زمین فشارسنج های بیوتیت و هورنبلند مشاهده می شود. این واقعیت نشان می دهد که مقدار آلومینیم کل بیوتیت و هورنبلند برای تخمین فشار سنگ شدگی سنگ های گرانیتی می تواند مفید واقع گردد. بر اساس زمین فشارسنج های بیوتیت و آمفیبول به دست آمده می توان تخمین زد که کانسار اسکارنی آهن-مس پناه کوه در فشار 1 تا 2 کیلوبار مشابه دیگر کانسارهای آهن- مس یاکوگی، کامایشی و تانازاوا در ژاپن شکل گرفته است؛ بنابراین زمین فشارسنج های بیوتیت و آمفیبول در سنگ های گرانیتی می تواند به عنوان یک ردیاب مفید در اکتشاف ذخایر اسکارنی وابسته به سنگ های گرانیتی مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - زمین دما- فشارسنجی مجموعه گرانیتوئیدی جبال بارز با استفاده از شیمی آمفیبول و فلدسپار
جمال رسولي ابوذر قربانی وحید احدنژاد

مجموعه پلوتونیک جبال بارز متشکل از چندین توده‌ نفوذی گرانیتوئیدی است که در شرق و شمال شرق جیرفت در جنوب استان کرمان واقع شده‌ است. ترکیب سنگ شناسی این مجموعه شامل گرانودیوریت، کوارتزدیوریت، گرانیت و آلکالی گرانیت مي‌باشد؛ اما سنگ نفوذی غالب در این منطقه، گرانودیوریت است أکثر

مجموعه پلوتونیک جبال بارز متشکل از چندین توده‌ نفوذی گرانیتوئیدی است که در شرق و شمال شرق جیرفت در جنوب استان کرمان واقع شده‌ است. ترکیب سنگ شناسی این مجموعه شامل گرانودیوریت، کوارتزدیوریت، گرانیت و آلکالی گرانیت مي‌باشد؛ اما سنگ نفوذی غالب در این منطقه، گرانودیوریت است. کانی های غالب در ترکیب این سنگ ها پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار، بیوتیت، آمفیبول و کوارتز است. ترکیب پلازیوکلازها متغیر است و از آندزین تا لابرادوریت تغییر می کند و آلکالی فلدسپارها در رده ارتوکلاز قرار می گیرند. همه آمفیبول ها از نوع ماگمایی بوده و در سه گروه آمفیبو-های کلسیک، آمفیبول های سرشار از آهن و آمفیبول های (Fe, Mg, Mn) دار قرار گرفته اند. بررسی وضعیت اکسیداسیون و احیایی ماگمای منشاء گرانیتوئیدهای منطقه بر اساس تركيب آمفیبول ها، نشان دهنده فوگاسيته بالای اکسيژن است. شواهد نشان می دهد که گرانیت های منطقه جبال بارز سری مگنتیتی بوده و ماگما در شرایط اکسیدان و در مرز ورقه های همگرا تشکیل شده است. بر اساس محاسبه های زمین دما فشارسنجی، بر اساس روش هایHamarstrom -Zen، Schmidt،Johnson -Rutherford، Smith - Andersonو Uchida، متوسط فشار محاسبه شده بین 54/1 تا 87/7 کیلوبار در تغییر است و عمق قرارگیری اتاق ماگمایی و شروع تبلور را 18 تا 23 کیلومتر می توان برآورد کرد. همچنین بر اساس دماسنج دو فلدسپار، دماي جایگیری گرانيتوئيدهاي جبال بارز به روش Anderson مابین 550 تا 750 و به روش Putirka مابین 710 تا 830 درجه سانتی گراد و بر اساس تیتانیوم در بیوتیت، مابین 670 تا 720 سانتی گراد در تغییر است. همچنین دماسنجی به روش هورنبلند پلاژیوکلاز دمای 578 تا 732 درجه سانتی گراد را برای به تعادل رسیدن این دو کانی نشان می دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - بررسی وضعیت آلودگی منابع آب و منطقه بندی آلودگی حوضه آبریز ساروق (استان آذربایجان غربی)
راحله هاتفی علی اکبر شهسواری غلامعباس فنایی خیرآباد فرهاد اسدیان

عنصر آرسنيك جزء فلزات سنگین و سمی با خطرات زیست‌محیطی و بهداشتی است. هدف از این مطالعه بررسی و پایش غلظت این عنصر در منابع آبی حوضه آبریز ساروق، میزان آلودگی منابع آبی و ترسیم نقشه پهنه‌بندی این عنصر در منابع آبی است. در این راستا 45 نمونه از چاه، چشمه و آب سطحی در دو م أکثر

عنصر آرسنيك جزء فلزات سنگین و سمی با خطرات زیست‌محیطی و بهداشتی است. هدف از این مطالعه بررسی و پایش غلظت این عنصر در منابع آبی حوضه آبریز ساروق، میزان آلودگی منابع آبی و ترسیم نقشه پهنه‌بندی این عنصر در منابع آبی است. در این راستا 45 نمونه از چاه، چشمه و آب سطحی در دو مرحله (مرحله اول نمونه فیلتر شده و در مرحله دوم نمونه کل) برداشت گردید که موقعیت نقاط نمونه‌برداری از منابع آبی براساس قضاوت کارشناسی و تصادفی تعیین شد. آنیون‌ها به روش کروماتوگرافی گازی و فلزات به روش ICP-MS آنالیز شدند. نتایج کلی مبین آلودگی آب به عنصر ارسنیک در بعضی نواحی است. بررسی غلظت، منشا و نقشه‌ منطقه‌بندی ارسنیک در آب نشان می‌دهد که آلودگی به ارسنیک هم منشا بشرزاد و هم منشا زمین‌زاد دارد. اغلب منشا زمین زادی آن در شمال شرق و شرق محدوده بر روی زون‌های دگرسانی واقع است و ناشی از ولکانیک‌های کواترنری است که منشا چشمه‌های آبگرم محدوده هستند. در شمال محدوده در پایین‌دست معادن، منشا آنتروپوژنیک اهمیت بيشتري دارد ولی به‌طورکلی علت عمده آلودگی فعالیت‌های معدنکاری است. انتقال و نهشت مجدد ارسنیک در محدوده مطالعاتی توسط واکنش‌های انحلال- نهشت و جذب- دفع متاثر از شرایط pH و Eh کنترل می‌شود و حمل و انتقال آن در محدوده توسط اکسی‌هیدروکسیدهای این عنصر است. به‌طورکلی کل محدوده به‌جز نواحی شمالی و شمال شرقی از نظر اندیس‌های آلودگی، آلودگی کمی دارد که با تدابیر صحیح مشکلی وجود نخواهد داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - قطعه‌بندی پهنه¬ی گسله شتری با استفاده از تحلیل¬های ساختاری، ریخت زمین ساختی، لرزه‌ای و فرکتالی
مرتضی موسوی راضیه عباس پور محمود رضا هیهات

پهنه ی فعال گسله شتری (در پایانه ی شمالی گسل نایبند)، دارای سازوکار معکوس با مؤلفه ی امتدادلغز راستگرد است. مطالعه تصاویر ماهواره ای، عدم یکپارچگی گسل و قطعه- قطعه بودن آن را نشان می دهد. در این پژوهش، قطعه‌بندی گسل براساس ناپیوستگی هندسی انجام و دو قطعه ی شمالی(امتدا أکثر

پهنه ی فعال گسله شتری (در پایانه ی شمالی گسل نایبند)، دارای سازوکار معکوس با مؤلفه ی امتدادلغز راستگرد است. مطالعه تصاویر ماهواره ای، عدم یکپارچگی گسل و قطعه- قطعه بودن آن را نشان می دهد. در این پژوهش، قطعه‌بندی گسل براساس ناپیوستگی هندسی انجام و دو قطعه ی شمالی(امتدادN40W) و جنوبی(امتداد N20W) معرفی گردید که کلیه قطعات سازوکار معکوس با مؤلفه ی امتدادلغز راستگرد دارند. در میزان ارزیابی فعالیت گسل، با تکیه بر ابعاد فرکتالی زمین‌لرزه‌ها (Ds= 1/60, DN=1/73) و شکستگی ها (Ds=0/43, DN=0/68)، و شاخصه های ریخت زمین ساختی از قبیل شاخص شیب رودخانه(SLs=1703/27 , SLN=1526/7)، سینوسیته ی کانال رودخانه (SS=1/24 , SN=1/27)، سینوسیته ی پیشانی کوهستان (Smfs=1/1 , SmfN=1/07) ، نسبت V(Vs=0/7 , VN=0/9) و داده های ساختاری و لرزه ای، قطعه جنوبی به‌عنوان فعال ترین بخش معرفی می شود. بیش ترین فراوانی زلزله های ثبت‌شده و بزرگترین زلزله دستگاهی ثبت شده با بزرگای 4/7 ریشتر مربوط به قطعه ی جنوبی است، که نشان‌دهنده‌ی پتانسیل بالای لرزه خیزی گسل در این قطعه می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - مطالعه شیمی کانی¬ها، زمین دما – فشار سنجی و جایگاه تکتونیکی گابروهای شمال غرب همدان، باختر ایران
عادل ساکی هوشنگ پورکاسب علیرضا زراسوندی میلاد جهانی مریم درانی

منطقه مورد مطالعه از نظر زمین شناسی در ناحیه شمالی زون دگرگونی سنندج – سیرجان قرارگرفته است. بر اساس مطالعات پتروگرافی کانی های اصلی پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول و بیوتیت و کانی های فرعی کلریت، مسکویت، ایلمنیت و زیرکن می باشند. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی شیمی کانی ها نش أکثر

منطقه مورد مطالعه از نظر زمین شناسی در ناحیه شمالی زون دگرگونی سنندج – سیرجان قرارگرفته است. بر اساس مطالعات پتروگرافی کانی های اصلی پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول و بیوتیت و کانی های فرعی کلریت، مسکویت، ایلمنیت و زیرکن می باشند. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی شیمی کانی ها نشان می دهد که آمفیبول های مورد مطالعه جزء آمفیبول های کلسیک می باشند. از نظر ترکیب شیمیایی می توان آن ها را پارگاسیت، چرماکیت و منیزیو هورنبلند نام‌گذاری نمود. پلاژیوکلازها نیز از نوع آندزین هستند. با توجه به نسبت پایین Na2O از نظر محیط تکتونیکی نیز این آمفیبول ها از نوع S-Amph هستند. میزان بالای Al2O3 بیانگر این است که منشا آمفیبول ها گوشته ای می باشد و بر اساس نسبت Fetot (Fetot + Mg+2) در برابر AlIv که کمتر از 6/0می باشد می توان نتیجه گرفت که گریزندگی اکسیژن بالا است. از سوی دیگر می توان گفت که میزان آب برای تبلور هورنبلند از 2 تا 3/2 متغیر است. برای انجام دماسنجی و فشارسنجی نیز از روش های مختلفی استفاده شده است که بهترین آن نشان می دهد دمای تشکیل توده گابرویی در محدوده 700 درجه سانتی گراد (به‌طور میانگین) می باشد و فشار این سنگ ها نیز بین 45/4 تا 50/7 متغیر است. با توجه به فشار به‌دست‌آمده ماگمای مورد نظر از عمق 25 تا 30 کیلومتری منشا گرفته است که در نزدیکی مرز موهو است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - تحلیل چند رمان واقع‌گرا در عرصۀ دفاع مقدس (با تكيه بر سه رمان زمين سوخته، تركه‌هاي درخت آلبالو و سفر به گراي 270 درجه)
غلامرضا پیروز مهدی خادمی کولایی حسین حسن‌پور آلاشتی زهرا مقدسی

رمان دفاع مقدس یکی از گونه‌های برجسته در حوزة ادبيات داستانی ايران است. برخي از نويسندگان متعهد دفاع مقدس با رویکردی رئالیستی، ارائۀ تصاويري عيني از جنگ ايران و عراق را محور كار خويش قرار داده انـد و به خلق آثار ساده و بدون پيچيدگي روی آورده اند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که أکثر

رمان دفاع مقدس یکی از گونه‌های برجسته در حوزة ادبيات داستانی ايران است. برخي از نويسندگان متعهد دفاع مقدس با رویکردی رئالیستی، ارائۀ تصاويري عيني از جنگ ايران و عراق را محور كار خويش قرار داده انـد و به خلق آثار ساده و بدون پيچيدگي روی آورده اند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که اغلب نویسندگان واقع‌گرای دفاع مقدس در آثارشان از مؤلفه هایی چون شخصیت های عینی، تسلسل روایی، زاویۀ دید واحد (اول شخص و سوم شخص)، پیرنگ مبتنی بر روابط علّی و معلولـی، زمان و مکان ملموس و مشخص سود می جویند تا بر وجه واقع‌نمایی و حقيقت‌مانندي اثر بيفزايند و پيام خود را به گوش مخاطب برسانند. رویکرد روش شناسی این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و واحد تحلیل، ساختار رمان های واقع‌گرا در حوزۀ دفاع مقدس با مطالعة موردي سه رمان زمين سوخته (احمد محمود)، تركه هاي درخت آلبالو (اکبر خلیلی) و سفر به گراي 270 درجه (احمد دهقان) و با تأكيد بر عناصر داستاني شخصيت، روايت و زاويۀ ديد، پيرنگ و زمان و مكان است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - بررسی و نقد خلقت جهان در شش روز
مهین شهریور

آیات قرآن از آفرینش شش روزه وگاهی هشت روزآسمان ها و زمین سخن می گویند اما علم جدید روندشکل گیری اجرام آسمانی و زمین را در بازه های زمانی طولانی مدّت دانسته و شکل گیری جهان را در مدّت زمانی معادل چند روز معدود نمی پذیرد. بدینسان بسیاری از قرآن پژوهان معاصر، از فهم ظاهرگر أکثر

آیات قرآن از آفرینش شش روزه وگاهی هشت روزآسمان ها و زمین سخن می گویند اما علم جدید روندشکل گیری اجرام آسمانی و زمین را در بازه های زمانی طولانی مدّت دانسته و شکل گیری جهان را در مدّت زمانی معادل چند روز معدود نمی پذیرد. بدینسان بسیاری از قرآن پژوهان معاصر، از فهم ظاهرگرایانه و مشهور مفسران کهن مبنی بر آفرینش آسمان ها و زمین در مدت زمانی معادل شش روز متعارف عدول کرده وتعبیر «ستّه ایّام» را به شش دوران و مرحله تأویل نموده اند. این راهکار هم درخور نظر است که در فضای علم نمی توان برای توضیح پدیده های طبیعی به امری خارج از طبیعت ارجاع داد و مداخله یک نیروی غیبی برتر،قابل پیش بینی و محاسبه نیست درحالی که بنیان بیان قرآن بر حضور و مداخله بی قید و شرط یک نیروی غیبی برتر و متعالی نهاده شده است. بدینسان چون نظرگاه دینی، به پیش فرض های بسته علم محدود و مقیّد نیست، به نتایج محاسبات علمی هم لزوماً مقیّد و ملزم نخواهد بود و می تواند بر آن شود که در این زمینه نیروهایی فرا حسّی دخالت نموده اند. بااین همه در عصر کنونی، دانش تجربی محترم تر و معتبرتر ازآن است که با چنین تحلیلی بتوان نتایج وداده های آن رانادیده گرفت و درواقع چنین نگاهی، برتصوّر تقابل قرآن و علم، مهر تصدیق و تثبیت می زند. در نتیجه اگر قرار بر اختیار یک قول افتد، تأویل «سته ایام» به شش زمان و دوران، یگانه قول تعیّن یافته و مرجّح جلوه می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - ارائه یک روش جامع برای تعیین ضریب اهمیت عوامل زمین شناسی،محیط زیست واقتصادی برای بکار گیری فناوری چاه نفتی هوشمند
تورج بهروز سید مهدیا مطهری مهدی ندری پری

مخازن نفتی در اعماق چند هزار متری سطح زمین واقع شده وبا شرایط دمایی وفشاری بالا ، به لحاظ پارامتر های زمین شناسی به شدت ناهمگن است .مدیریت مخازن نفتی شامل تلفیق فناوری ،نیروی انسانی وفرایند ها به گونه ای است که منجر به حداکثر تولید وبازیافت از مخزن در کنار حداقل شدن هز أکثر

مخازن نفتی در اعماق چند هزار متری سطح زمین واقع شده وبا شرایط دمایی وفشاری بالا ، به لحاظ پارامتر های زمین شناسی به شدت ناهمگن است .مدیریت مخازن نفتی شامل تلفیق فناوری ،نیروی انسانی وفرایند ها به گونه ای است که منجر به حداکثر تولید وبازیافت از مخزن در کنار حداقل شدن هزینه های سرمایه ای وعملیاتی شود .یکی از فناوری های جدید در حوزه مدیریت مخازن که از آن به عنوان نسل آینده مخازن نفتی یاد می شود ،فناوری چاه هوشمند است .این فناوری اخیراً مورد توجه اکثر شرکت های بزرگ نفتی قرار گرفته است .این تکنولوژی با استفاده از کاهش هزینه های عملیاتی وسرمایه گذاری ،شتاب دهی به روند تولید ،امکان تولید آمیخته وهم زمان وامکان افزایش بازیافت نهائی از مخازن سبب بهبود مدیریت مخازن می شود . تعداد پارامتر های توصیف کننده مخزن نفتی وروابط غیر خطی پیچیده بین آن ها منجر به ایجاد محیط ناهمگنی می شود که با توجه به ابعاد بزرگ مخزن ودر دسترس نبودن آن به شدت با عدم قطعیت همراه است .این شرایط ریسک سرمایه گذاری های هنگفت برای توسعه مخزن نفتی با استفاده از فناوری چاه هوشمند را تشدید می کند .از این رو ضروری است که با توجه به ارزش افزوده ناشی از به کار گیری این فناوری در مخازن نفتی ومحدودیت منابع مالی وتجهیزات هوشمندی ، اولویت بندی دارائی ها(مخازن هیدرو کربوری )برای استفاده از این فناوری انجام شود .با توجه به این نیاز در این مقاله با استفاده از یک روش جدید وطراحی یک جعبه ابزار تصمیم گیری چند معیاره ،مخازن نفتی جهت بکار گیری این فناوری غربا لگری می شوند عمده ابزار های مراحل مختلف ،نظریات کار شناسی کارشناسان مبتنی بر تجربیات ومطالعات خویش واستفاده از روش های تحلیل سلسله مراتبی می باشد .در این مقاله پارامتر های اصلی فنی ،زمین شناسی ،اقتصادی ،زیست محیطی وجغرافیائی استخراج وبا توجه به اهمیت هر کدام در بهبود تابع هدف وزن دهی می شوند .این روش شامل مراحلی نظیر ساخت سلسله مراتبی ،مقایسه های زوجی پارامتر ها،ترکیب وزن ها،تحلیل حساسیت ورتبه بندی /اولویت بندی میباشد .که خروجی این مطالعات ،استخراج وارائه پارامتر های موثر زیست محیطی ،جغرافیائی ،فنی واقتصادی در غربالگری مخازن ودر صد سهم وزنی هرکدام نسبت به دیگران وجعبه ابزار تصمیم گیری چند معیاره می باشد . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - تلفیق اطلاعات لرزه نگاری و پتروفیزیکی : تلاشی بر ابداع مدل زمین شناسی مخزن ایلام در یکی از میادین ناحیه سیری واقع در خلیج فارس
علیرضا بشری

10.52547/ispg.39981.11.21.98

سازند ایلام در اواخر کرتاسه (سانتونین) در محیط نرتیک / پلازیک در خلیج فارس نهشته شده است. متعاقب رسوبگذاری آن عمیق شدگی در یا سبب رسوب شیل های تیره رنگ متورق سازند گورپی انجام یافته است. سازند ایلام در این ناحیه دارای ضخامت متغیر 75-110 متر میباشد. این ساختما أکثر

سازند ایلام در اواخر کرتاسه (سانتونین) در محیط نرتیک / پلازیک در خلیج فارس نهشته شده است. متعاقب رسوبگذاری آن عمیق شدگی در یا سبب رسوب شیل های تیره رنگ متورق سازند گورپی انجام یافته است. سازند ایلام در این ناحیه دارای ضخامت متغیر 75-110 متر میباشد. این ساختمان بسب رشد فعالیت نمک های عمیق سری هرمز ایجاد و شکل گرفته است. سازند ایلام در این میدان بسبب میزان تولید پایین پتانسیل ثانویه محسوب میگردد، و هیچ گونه نفتی از این لایه مخزنی در حال حاظر تولید نمی گردد. این مطالعه بمنظور شناخت بهتر افق مخزنی ایلام، تلفیق اطلاعات لرزه نگاری و پتروفیزیکی و با روش دترمینستک و استوکاستیک ( ناقاطع) انجام گردیده تا مدل زمین شناسی ابداع گردد. خواص لرزه ای این سازند بعنوان دومین متغیرها در بهبود بخشیدن شبکه بندی و الگاریتم های شبیه سازی گوسی متوالی در ساخت یک مدل زمین شناسی سازند ایلام میباشد نتایج این مطالعات نشان میدهد که میزان اشباح آب در این سازند، بالا بوده، که نماینگر این حقیقت است که این سازنذ از نظر تجمع هیدروکربور از اهمیت پایینی برخوردار است. از پنج زون تشخیص داده در این مطالعه ، پنجمین ذون دارای پتانسیل بالایی، بویژه در محدوده شرقی و مرکز میدان برخوردار است. کلمات کلیدی:، خلیج فارس، ناحیه سیری، سازند ایلام، لرزه نگاری، پتروفیزیک، مدل زمین شناسی تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - تحلیل روان‌زخم حاصل از جنگ در رمان «زمین سوخته»
اسد آبشیرینی قدرت قاسمی‌پور زهرا سواعدی

روان‌زخم، آسیبی روان‌تنی- اجتماعی است که در اثر عوامل مختلفی بر ذهن فرد وارد می‌شود؛ تأثیری عمیق بر آن می‌گذارد و چه¬بسا زندگی و سرنوشت او را به سمت و سوی دیگری سوق می‌دهد. یکی از حوادثی که تأثیر طولانی‌مدّت بر روان فرد می‌گذارد، حوادث جنگ است. از این¬روی به واسطه جنگ‌ه أکثر

روان‌زخم، آسیبی روان‌تنی- اجتماعی است که در اثر عوامل مختلفی بر ذهن فرد وارد می‌شود؛ تأثیری عمیق بر آن می‌گذارد و چه¬بسا زندگی و سرنوشت او را به سمت و سوی دیگری سوق می‌دهد. یکی از حوادثی که تأثیر طولانی‌مدّت بر روان فرد می‌گذارد، حوادث جنگ است. از این¬روی به واسطه جنگ‌های متعدّدی که همواره در طول تاریخ گریبانگیر کشور ما بوده، به‌ویژه جنگ تحمیلیِ هشت‌ساله، روایت ادبیِ روان‌زخم در آثار برخی نویسندگان ایرانی راه یافته ‌است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی- توصیفی انجام شده و بر آن است که نمودهای بیان ادبی این ضایعۀ روانی را در رمان «زمین سوخته» احمد محمود بررسی کند و آسیب واردشده بر روان هر یک از شخصیّت‌ها را تحلیل نماید. برای همین، نخست به مباحث نظری درباره روان‌زخم پرداخته‌، سپس تأثیر آن را بر شخصیّت‌های رمان یادشده تحلیل و بررسی کرده ‌است. در پایان، این نتیجه حاصل شد که واکنش هر یک از شخصیت¬ها، با دیگری متفاوت است؛ بدین ترتیب که بر اثر روان‌زخم‌های واردشده بر آنان، شخصیّت «شاهد» در آسایشگاه روانی بستری می‌شود؛ «ننه‌باران» از شخصیّت پیشین خود فاصله می‌گیرد؛ «نرگس» دچار افسردگی حاد می‌شود و «گلابتون» مشاعر خود را به‌کلّی از دست می‌دهد. بدیهی است در کنار آثار درخشان داستانی در ستایش از قهرمانی‌های ظهور یافته در دفاع مقدس این رمان از منظر چارچوب نظری مختار نیز در خور مطالعه می‌تواند باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - پیش بینی و بررسی اختصاصات مخزن با استفاده از مدل زمین آمار، مطالعه موردی: مخزن بنگستانی میدان زیلایی، جنوب¬غرب ایران
سمیه خرم آبادی بهمن سلیمانی حسین شیخ زاده

مدل زمین آمار ابزار مفیدی برای پیش بینی پتانسیل نفتی مخازن محسوب می شود. در مطالعه کنونی سعی بر این است که ضمن مروری بر اهمیت مدل زمین آمار در توصیف مخزن، تغییرات پارامترهای پتروفیزیکی مخزن بنگستانی میدان زیلایی را علیرغم تعداد محدود چاه¬های حفاری شده، مدل سازی و مورد ب أکثر

مدل زمین آمار ابزار مفیدی برای پیش بینی پتانسیل نفتی مخازن محسوب می شود. در مطالعه کنونی سعی بر این است که ضمن مروری بر اهمیت مدل زمین آمار در توصیف مخزن، تغییرات پارامترهای پتروفیزیکی مخزن بنگستانی میدان زیلایی را علیرغم تعداد محدود چاه¬های حفاری شده، مدل سازی و مورد بررسی قرار گیرد. این مخزن کربناته از سازندهای ایلام، سورگاه و سروک تشکیل شده و به هشت زون تقسیم گردید. در فرایند مدل¬سازی، اطلاعات مورد نیاز جهت مدل سه بعدی شامل تفاسیر ژئوفیزیکی، اطلاعات توصیف چاه، و نقشه¬های دو بعدی همراه با کنترل کیفی آنها در نرم افزار RMS وارد گردید. تهیه مدل ساختمانی بر اساس سطوح سر سازندها و عمق ورود چاه¬ها به آنها صورت گرفت. این داده¬ها به طور غیر مستقیم و یا مستقیم در نرم افزار موجود با قابلیت گرید بندی بالا جهت ایجاد سطوح استفاده گردید. نقشه همتراز عمقی سر سازند ایلام به عنوان سطح تفسیری، رقومی سازی و به عنوان نقشه کنتوری پایه در نظر گرفته شد. نقشه¬های هم تراز عمقی سایر زون¬ها نیز تهیه شد. پیش بینی الگوی توزیع تغییرات اختصاصات پتروفیزیکی مخزن با تکیه به روش¬های زمین آمار، نقشه¬های میانگین تخلخل، و اشباع آب تهیه شد. با توجه به نتایج حاصل از مدل سازی آشکار گردید که میدان زیلایی دارای پیچیدگی ساختاری بوده، ناهمگنی مخزن را موجب شده و ریسک پیش بینی رفتار مخزن را بالا برده است. مقایسه زون¬های مخزنی نشان داد که زون 3 دارای پتانسیل هیدروکربوری بهتری نسبت به سایر زون ها می¬باشد. یکی از عوامل مؤثر در بهبود کیفیت مخزنی آن، فرایند دولومیتیزاسیون است. بر اساس تغییرات مقادیر توزیعی اشباع آب و تخلخل خصوصیات مخزنی ازجنوب شرق به طرف شمال غرب میدان بهبود می¬یابد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات زمین

رایمگ

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية