• فهرس المقالات توسعه فضایی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - بررسی چالش‌ها و راهبردهای توسعه‌ی فضایی روستاشهرها (مطالعه موردی: بخش بندپی شرقی و غربی از شهرستان بابل)
        دکتر سعدی  محمدی الهام داوری چنور محمدی
        چکیده: طرح مساله: شهرنشین شدن جمعیت، افزایش جمعیت شهرها و به دنبال آن توسعه شهرهای کوچک و بزرگ از ویژگی‌های عصر حاضر است و توسعه‌ی پایدار آن‌ها در گرو داشتن برنامه ریزی و مدیریت شهری کارآمد است آنچه همواره در مدیریت شهری مورد توجه است عمدتاً مسائل و مشکلات کلانشهرها و أکثر
        چکیده: طرح مساله: شهرنشین شدن جمعیت، افزایش جمعیت شهرها و به دنبال آن توسعه شهرهای کوچک و بزرگ از ویژگی‌های عصر حاضر است و توسعه‌ی پایدار آن‌ها در گرو داشتن برنامه ریزی و مدیریت شهری کارآمد است آنچه همواره در مدیریت شهری مورد توجه است عمدتاً مسائل و مشکلات کلانشهرها و شهرهای بزرگ، گاهی شهرهای میانی می‌باشد و کمتر توجهی به مسائل و مشکلات مدیریتی در روستا شهرهامی‌شود، در صورتی که اگر روستاشهرها بتوانند از نظر اقتصادی خودکفا باشند می‌توانند با پذیرش سهم عمده‌ای از عوامل منابع تولید، سرمایه گذاری و نیروی انسانی منطقه موجب شکوفایی و رونق ناحیه پیرامونی خود گردند هدف: پژوهش حاضر تلاش دارد تا به بررسی چالش‌ها و راهبردهای روستاشهرهای بخش بندپی شرقی و غربی از شهرستان بابل بپردازد. روش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و جمع آوری داده‌ها مبتنی بر روش اسنادی و میدانی است. جامعه آماری پژوهش خانوارهای ساکن در بخش بندپی غربی و شرقی از شهرستان بابل است که با بهره مندی از روش کوکران 200 خانوار به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شده‌اند؛ نتایج : با جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن‌ها این نتایج حاصل شد که این گونه روستاشهرها با موانع و مشکلات اساسی چون دفع و تفکیک زباله، عملکرد ضعیف نهادهای شهری، پایین بودن مشارکت شهروندان در طرح‌های شهری و ... دچار هستند که این چالش‌ها با راهبردهای چون تقویت سازمان‌های شهری، توسعه و گسترش خدمات و امکانات شهری و استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای و ... مسطح خواهند شد. نو آوری: با توجه به اینکه روستاها شهرها به عنوان حلقه اتصال دهنده شهر و روستا نقش مهمی در تعادل و توازن منطقه ای داشته باشند بنابراین بررسی چالشها و مشکلات فرا رو و تعیین راهبردهای توسعه فضایی این گونه سکونتگاهها از نوآوری پژوهش حاضر محسوب می شود. واژه های کلیدی: روستاشهر، چالش‌ها و راهبردها، توسعه فضایی، بخش بندپی غربی و شرقی بابل تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تدوین وضعیت توسعه فضایی در شهرستان رشت با تاکید بر الگوی راهبرد توسعه منطقه‌ای (RDS)
        مجيد  ياسوري
        توسعه فضایی به چگونگی و کیفیت قرارگیری اجزا منطقه- خطوط، سطوح و نقاط شکل دهنده سازمان فضایی می پردازد. بر اساس مستندات موجود توسعه فضایی یکی از بازوان قوی و قدرتمند جهت بروز و ظهور قابلیتهای هر منطقه است. استراتژی توسعه منطقه ای (RDS) به منظور از بين بردن اختلاف ساختاري أکثر
        توسعه فضایی به چگونگی و کیفیت قرارگیری اجزا منطقه- خطوط، سطوح و نقاط شکل دهنده سازمان فضایی می پردازد. بر اساس مستندات موجود توسعه فضایی یکی از بازوان قوی و قدرتمند جهت بروز و ظهور قابلیتهای هر منطقه است. استراتژی توسعه منطقه ای (RDS) به منظور از بين بردن اختلاف ساختاري منطقه اي و ايجاد فرصت برابر براي تمامي مناطق و اصلاح سازمان فضایی طرح گردیده است. هدف این پژوهش بررسی وضعیت توسعه فضایی شهرستان رشت با تاکید بر الگوی راهبرد توسعه منطقه ای می باشد. دستیابی به هدف مد نظر از طریق شناسایی نقاط قوت و ضعف درونی و بیرونی شهرستان در زمینه توسعه فضایی صورت گرفت. مهم ترین قوت، حوزه نفوذ و کارکردهای منطقه ای گسترده برخورداری از شبکه های زیربنایی نسبتا قوی با امتیاز 0.45؛ مهم ترین ضعف، وجود رقابت شدید و نابرابر برای کاربری های مسکونی، کشاورزی، صنعتی، خدماتی و وجود محدودیت های اکولوژیکی در جهت توسعه ی فعالیت های صنعتی، مسکونی و ... با امتیاز 0.23؛ مهم ترین فرصت، فراهم بودن بستر مناسب برای فعالیت های تجاری و خدمات بازرگانی و نقش پذیری در اقتصاد ملی و به لحاظ نزدیکی مسافت به پایتخت به عنوان بزرگ ترین بازار مصرفی کشور با امتیاز 0.58 و نهایتا مهم ترین تهدید، آشفتگی فضایی ناشی از استقرار نامناسب جمعیت و فعالیت در منطقه با امتیاز 0.32 بوده است. با مطالعه اسناد بالادست و نظرات کارشناسی با استفاده از مدل سوات و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) به ارائه اولویت راهبردی توسعه منطقه پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که؛ شهرستان رشت به شدت دچار تمرکزگرایی و رشد ناموزون و عدم توسعه فضایی متناسب و متعادل در استان می باشد که این امر در سلب توان رقابت پذیری مناطق اطراف و واگذاری برخی از وظایف و اختیارات شهرستان به نواحی اطراف بسیار موثر است. همچنین با توجه به قرارگیری منطقه مورد مطالعه در موقعیت رقابتی، استراتژی توسعه روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای حاشیه خزر بیشترین امتیاز را بین استراتژی های برآمده از موقعیتهای چهارگانه کسب کرده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی گردشگری مذهبی در توسعۀ فضایی استان قم
        علی صادقی ولی اله نظری محمد غلامی محمدامیر امراللهی
        در پژوهش حاضر اثرات اقتصادی- اجتماعی گردشگری مذهبی بر توسعه فضایی استان قم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. روش تحقيق حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی و ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه‌ محقق ساخته است كه با روش تحلیل سلسله مراتبی طراحی شده است. در این پژوهش معیارهای مورد ن أکثر
        در پژوهش حاضر اثرات اقتصادی- اجتماعی گردشگری مذهبی بر توسعه فضایی استان قم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. روش تحقيق حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی و ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه‌ محقق ساخته است كه با روش تحلیل سلسله مراتبی طراحی شده است. در این پژوهش معیارهای مورد نیاز در دو بخش اقتصادی با پنج زیرمعیار «افزایش اشتغال، افزایش درآمد، کاهش تورم، افزایش تولیدات منطقه‌ای و مشارکت بخش خصوصی»، و بخش اجتماعی با سه زیرمعیار «افزایش امنیت، توسعۀ فرهنگ اجتماعی، بهبود خدمات و زیرساخت‌ها»، به منظور سنجش و ارزیابی اثرات گردشگری مذهبی در دو بخش اقتصادی و اجتماعی بر توسعه فضایی استان قم گردآوری و تدوین شده اند. نتایج بررسی اولویت بندی این معیارها، نشان از بالا بودن تأثیر بخش اقتصادی گردشگری مذهبی بر توسعه فضایی استان قم دارد. به اعتقاد کارشناسان هر چه توان اقتصادی مردم بیشتر باشد، تأثیر مطلوب آن بر بخش اجتماعی جامعه نیز قابل مشاهده و درک می‌باشد. همچنین این معیارها در محدوده مورد مطالعه که بخش‌های تشکیل دهنده استان قم می‌باشد نیز ارزیابی و اولویت‌بندی شدند که بخش مرکزی در پنج معیار از هشت معیار شناسایی شده، دارای بیشترین تأثیر از گردشگری مذهبی در بخش های اقتصادی و اجتماعی بر توسعه فضایی خود می‌باشد. این نتیجه نشان می‌دهد که بخش مرکزی استان ( شهر قم) به عنوان مرکز و کانون گردشگری برای گردشگران، فاصله زیادی در توسعه با سایر بخش‌های استان دارد. این فاصله موجب بروز مشکلاتی در آینده در این بخش و به خصوص در شهر قم خواهد شد. تفاصيل المقالة