شكواييه گونه اي از ادبيات غنايي است كه در آن شاعر مي كوشـد تـا عامـل رنج وآزردگي خاطر خود را براي مخاطب روشن كند. به طـور كلـي شـكواييه را براساس موضوع مي توان به پنج دستۀ شخصی، فلسفی، اجتماعی، عرفانی و سیاسی تقـسيم كـرد. حافظ از جمله شاعران برجستۀ زبان فارسی است که در اشعار خود به انواع شکواییه پرداخته است. در پژوهش حاضر که به روش تحلیل محتوایی انجام گرفته است، به شکواییه و تبیین مبانی فکری آن درنظام اندیشه شعری حافظ پرداخته ایم. براساس نتایج بدست آمده از پژوهش و با توجه به اینکه اشعار هر شاعر نماد درونیات آن شاعرمی باشد، بدیهی است آن چه حافظ را به گله و شکایت و انتقاد واداشته در حقیقت واکنش به رفتارهای متظاهرانه دین فروشان ریاکار،واعظان ،حاکمان جبار و اوضاع سیاسی و اجتماعی نابسامان آن دوران و علاوه بر این ها جبر گرایی است که ریشه در نگاه فلسفی و چند و چون هستی و روزگار دارد و در واقع همین نگاه فلسفی است که اساس اندیشه کلامی حافظ را تشکیل داده است. تفاصيل المقالة