قائمة مقالات المؤلفسید علیرضا حسینی بهشتی

فهرس المقالات سید علیرضا حسینی بهشتی

المقاله

1 - نسبت بین آزادی فردی و رفاه اجتماعی در اندیشۀ «جان استوارت میل» و «آمارتیا سن»
20.1001.1.20085796.1400.13.29.2.2

سید علیرضا حسینی بهشتی سمیه ملکی دیزبنی

پژوهش سیاست نظری , العدد 29 , السنة 15 , بهار-تابستان 1400

یکی از مسائل اساسی در اندیشه های سیاسی و اقتصادی معاصر، چگونگی ارتباط و سازگاری میان مسئولیت‌های اجتماعی و حراست از آزادی‌های فردی بوده ‌است و مکاتب مختلف به تبیین دیدگاه‌های خود در این زمینه پرداخته اند. دیدگاه لیبرالیسم اصلاح‌طلب (مدرن) از لحاظ ایجابی، توجه بیشتری را أکثر

یکی از مسائل اساسی در اندیشه های سیاسی و اقتصادی معاصر، چگونگی ارتباط و سازگاری میان مسئولیت‌های اجتماعی و حراست از آزادی‌های فردی بوده ‌است و مکاتب مختلف به تبیین دیدگاه‌های خود در این زمینه پرداخته اند. دیدگاه لیبرالیسم اصلاح‌طلب (مدرن) از لحاظ ایجابی، توجه بیشتری را به سمت خود جلب نموده‌است. پاسخ های «جان استوارت میل»، اولین لیبرال اصلاح‌طلب مؤثر بر اندیشۀ رفاه و «آمارتیا کومار سن» که از متأخرین آنهاست، بسیار مورد توجه بوده است. در این مقاله تلاش شده تا چگونگی نسبت بین مفاهیم آزادی فردی و رفاه اجتماعی و ادلۀ مورد استناد این دو اندیشمند، مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته، از خلال رهیافت مقایسه ای، تصویر واضح‌تری از نحوۀ چنین ارتباطی به دست آید. نتایج حاصله نشان می‌دهد که نگرش این دو متفکر در این زمینه، با وجود تفاوت در رهیافت و روش، دارای مبانی نظری و اهداف تقریباً مشابه است. نزد ميل، آزادی وسيله ای حياتی برای دستيابی فرد و اجتماع به شادکامی محسوب می شود. ميل مي کوشد تا با رويكرد مطلوبيت‌گرايی، شادکامی بشری را ممكن سازد، در حالي كه سن با نقد مطلوبيت‌گرايی و تمرکز بر رويكرد قابليتی، معتقد است که ايجاد فرصت های برابر در جهت انتخابگری آزاد برای اعضای جامعه، مهم‌ترين راه در جهت رسیدن به شادکامی فردی و اجتماعی است. با تعمق در نحوۀ استدلال میل و سن درمی یابیم که با مبنا قراردادن سوژۀ آگاه آزاد مدرن، هر دو متفکر معتقدند که با محور قرار دادن آزادی های فردی، تحولات اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در مسیر بهبود قرار خواهد گرفت و راه دستیابی به شادکامی فردی و اجتماعی هموارتر خواهد شد. تفاصيل المقالة

المقاله

2 - مفهوم شهروندی در دوران میانه اروپا: فردگرایی یا جمع‌گرایی؟
سید علیرضا حسینی بهشتی

پژوهش سیاست نظری , العدد 27 , السنة 14 , بهار-تابستان 1399

با ورود اروپا به دوران میانه و نگرش اساساً آن‌جهانی مسیحیت همراه با خصلت‌های ذاتی آن مانند فردگرایی و جهان شمول‌گرایی، نگاه به انسان و جایگاهش، چه در رابطه با جامعه و چه در رابطه با حکومت، متحول شد. این تحول در مفهوم شهروندی که فرهنگ سیاسی مغرب زمین از دوران باستان به ا أکثر

با ورود اروپا به دوران میانه و نگرش اساساً آن‌جهانی مسیحیت همراه با خصلت‌های ذاتی آن مانند فردگرایی و جهان شمول‌گرایی، نگاه به انسان و جایگاهش، چه در رابطه با جامعه و چه در رابطه با حکومت، متحول شد. این تحول در مفهوم شهروندی که فرهنگ سیاسی مغرب زمین از دوران باستان به ارث برده بود نیز اثر گذاشت. دیدگاه رایج بر تاریخ نگاری تحولات و تفکر اجتماعی، تصویری ارائه می‌کند که در آن گسترش فرهنگ مسیحیت به ذوب شدن فردیت انسانی در جامعه منتهی شده‌ است. در این مقاله تلاش شده ‌است تا با استفاده از روش تحلیلی- تاریخی، تکیه بر دستاوردهای پژوهش‌های علمی و غیر جانب دارانه تاریخ نگاری متأخر دوران میانه نشان داده‌ شود که برخلاف تصور رایجی که دوران میانه اروپا را مصادف با محو فردگرایی به نفع جمع‌گرایی حاصل آموزه‌های دینی مسیحیت می‌داند، منشأ همگن‌سازی فرهنگ سیاسی جوامع مغرب زمین، نه فرهنگ مسیحی دوران میانه، بلکه تفکر دوران نوزایی و سپس روشنگری است. تفاصيل المقالة

المقاله

3 - موانع نهادینگی احزاب سیاسی در نظام‌های شبه‌دموکراتیک
20.1001.1.20085796.1401.17.32.3.5

مجید پیروز سید علیرضا حسینی بهشتی مسعود غفاری فرشاد مومنی

پژوهش سیاست نظری , العدد 32 , السنة 17 , پاییز-زمستان 1401

هدف این مقاله، بررسی موانع نهادینگی احزاب سیاسی در نظام‌های شبه-دموکراتیک است؛ نظام‌هایی که ترکیبی از مظاهر دموکراسی و محتوای اقتدارگرایی را با هم دارند و از نهادینگی رقابت احزاب سیاسی محرومند. آنچه بیش از همه صحنۀ‌ سیاست را در این نظام‌ها نشان می‌دهد، تکاپوی گروه‌هایی أکثر

هدف این مقاله، بررسی موانع نهادینگی احزاب سیاسی در نظام‌های شبه-دموکراتیک است؛ نظام‌هایی که ترکیبی از مظاهر دموکراسی و محتوای اقتدارگرایی را با هم دارند و از نهادینگی رقابت احزاب سیاسی محرومند. آنچه بیش از همه صحنۀ‌ سیاست را در این نظام‌ها نشان می‌دهد، تکاپوی گروه‌هایی است که حول محور اشخاص برجسته شکل گرفته و عملاً ابزار دست آنها برای تحکیم و بسط نفوذشان می‌شود. در این پژوهش، چنین احزابی، «حزب مؤسس» نام دارند. فرضیۀ پژوهش بر این پایه استوار است که وجود نارسایی در سطوح فرهنگ، قوانین و مقررات و مسئلۀ‌ داوری و اجرای رقابت سیاسی، منجر به شکل‌گیری سازمان‌ حزب مؤسس می شود که بهره‌ای از سنت نهادینگی نداشته، تنها ذیل چهره‌های برجسته به حیات خود ادامه می‌دهد. در این پژوهش، روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر داده های کتابخانه ای به‌کار رفته است. در این مقاله تلاش شده تا با معرفی مجموعه ای هم بسته از ترتیبات نهادی در نظام های شبه‌دموکراتیک و اثر آن بر ماهیت سازمان حزبی، درکی از مناسبات حزب محور در نظام های شبه دموکراتیک ارائه شود. تفاصيل المقالة

المقاله

4 - نقد ایدۀ بی‌طرفی حکومت در آرای «رونالد دورکین»
افشین خاکباز سید علیرضا حسینی بهشتی سيدعلي محمودي

پژوهش سیاست نظری , العدد 34 , السنة 18 , پاییز-زمستان 1402

<p><span dir="RTL" lang="FA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA; mso-no-proof: yes;">یکی از مفاهیم اساسی که اندیشمندانی را که در چارچوب لیبرالیسم سخن می&zwnj;گویند به گروه&zwnj;های مختلف تقسیم می&zwnj;کند، خودفرمانی و حدود و ثغور آن است. از جمله می&zwnj;توان به تقسیمبندی میان حامیان بی&zwnj;طرفی و کمال&zwnj;گرایی حکومت، یا به عبارت دیگر طرفداران عدم دخالت یا دخالت حکومت در قبال برداشت&zwnj;های مختلف از زندگی نیک اشاره کرد که اندیشمندان لیبرال را از نظر حد و مرزی که برای آن قائلند، در دو اردوگاه متفاوت جای می&zwnj;دهد. </span><span dir="RTL" lang="FA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Zar'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA; mso-no-proof: yes;">«</span><span dir="RTL" lang="FA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA; mso-no-proof: yes;">دورکین</span><span dir="RTL" lang="FA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Zar'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA; mso-no-proof: yes;">»</span><span dir="RTL" lang="FA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA; mso-no-proof: yes;">، نظریۀ برابری خود را بر دو اصل دغدغه و احترام برابر و مسئولیت ویژه مبتنی ساخته و بی&zwnj;طرفی حکومت و خودفرمانی را از این دو اصل استخراج می&zwnj;کند. او نیز همچون بسیاری از اندیشمندان حامی بی&zwnj;طرفی حکومت، برای خودفرمانی نقش مهمی قائل است؛ ولی به خودفرمانی تمام&zwnj;عیار قائل نیست و برای آن حد و مرزی قائل است. او به تمایز میان خودفرمانی و اصالت قائل است و برای خودفرمانی، دایره&zwnj;ای محدودتر از اصالت در نظر می&zwnj;گیرد. دورکین ضمن مخالفت با اتخاذ سیاست&zwnj;های پدرسالارانه از طرف حکومت، دخالت حکومت در حوزه&zwnj;های مختلف حیات سیاسی و اجتماعی را یکسره نفی نمی&zwnj;کند و چنین دخالت&zwnj;هایی را تاحدی ضروری و اجتناب&zwnj;ناپذیر می&zwnj;داند. مقالۀ حاضر با بهره&zwnj;گیری از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی انتقادی مفهوم خودفرمانی و جایگاه آن در منظومۀ فکری دورکین می&zwnj;پردازد و می&zwnj;کوشد به این پرسش پاسخ دهد که خودفرمانی و به تبع آن بی&zwnj;طرفی در اندیشۀ دورکین، چه جایگاهی دارد. در نهایت این مقاله نتیجه می&zwnj;گیرد که هرچند محدودیت خودفرمانی در آرای وی، به&zwnj;ویژه در رابطه با برابری در منابع، بیش از چیزی است که اذعان می&zwnj;کند و نگاه پدرسالارانه در بخش&zwnj;هایی از نظریۀ برابری منابع وی به&zwnj; چشم می&zwnj;خورد. </span></p> تفاصيل المقالة

فهرس المقالات سید علیرضا حسینی بهشتی

رایمگ

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية