المقاله
1 -
تأثیر فرهنگ ایرانی در استقرار مسیحیت در ارمنستان با ملاحظاتی دربارۀ چند اصطلاح آیینی کلیسای ارمنی
فصلنامه پژوهشهای اخلاقی (انجمن معارف اسلامی ایران)
,
العدد 57
,
السنة
15
,
پاییز
1403
<p>در سال 301 میلادی در نیتجۀ تلاش‌های «گریگور روشنگر»، نخستین «اسقف اعظم» (Catholicos) کلیسای حوّاری ارمنی (Armenian Apostolic Church)، مسیحیت دین رسمی ارمنستان اعلام شد. ولی باید توجّه داشت که مسیحیت مدت‌ها پیش از این تاریخ یعنی در او
أکثر
<p>در سال 301 میلادی در نیتجۀ تلاش‌های «گریگور روشنگر»، نخستین «اسقف اعظم» (Catholicos) کلیسای حوّاری ارمنی (Armenian Apostolic Church)، مسیحیت دین رسمی ارمنستان اعلام شد. ولی باید توجّه داشت که مسیحیت مدت‌ها پیش از این تاریخ یعنی در اوایل قرن نخست میلادی توسط «تادئوس رسول» (Apostle Thaddeus) و در قرن دوم به وسیلۀ «بارتولمیوس رسول» (Apostle Bartholomew) تبلیغ می‌شد. اگرچه این دو رسول، پیروان متعدّدی داشتند، ولی هنوز آیین مسیحیت در ارمنستان از طرف عموم مردم پذیرفته نشده بود. قدیسه‌هایی مانند «هریپسیمه» (Hripsime)، «گایانه» (Gayane) و شاگردانشان نیز که در تبلیغ مسیحیت می‌کوشیدند، به دستور پادشاه سنگسار شدند، زیرا از دین مرسوم زمانه رویگردان شده بودند. مسیحیت در سرزمین‌های شمال قفقاز نیز، بیشتر به‌وسیلۀ مبلّغان ارمنی و گرجی گسترش یافت، امّا از سده‌های نهم تا دوازدهم میلادی، به‌ تدریج تمامی این سرزمین‌های مسیحی به اسلام گرویدند و آثار مسیحی در این منطقه از میان رفت. برای مثال، نخستین اشاره به رواج مسیحیت به ‌وسیلۀ کلیسای حوّاری ارمنی در داغستان به قرن چهارم میلادی بازمی‌گردد؛ در یکی از نسخه‌های «دربند‌نامه» به پذیرش مسیحیت از سوی ساکنان دربند در سال 355 میلادی اشاره شده‌است. نگارندگان مقالۀ حاضر، به بررسی چند اصطلاح آیینی کلیسای ارمنی مانند «صلیب»، «معبد» و «محراب» پرداخته و نشان داده‌اند که تمامی این اصطلاحات برگرفته از زبان‌های ایرانی‌اند و حتی ردّپای آنها در زبان‌های شمال قفقاز نیز دیده می‌شود.</p>
تفاصيل المقالة