شناسایی سامانه های گردشی وردسپهر در ارتباط با بارش های مخاطره آمیز حوضه آبریز کرخه
الموضوعات :فردین قدمی 1 , زهرا حجازي زاده 2 , بهلول علیجانی 3
1 - دانشگاه خوارزمی
2 - دانشگاه خوارزمي
3 - دانشگاه خوارزمی
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
بارش یکی از متغیرهای محیطی بسیار مهمی است که تغییرات مکانی و زمانی زیادی از خود نشان می‌دهد و این پدیده تحت تاثیر سیستم‌های گردش جوی سطح بالا قرار دارد. از این رو شناسایی الگوهای جوی غالب در ارتباط با بارش‌های سنگین جهت مدیریت و کاهش ریسک سیلاب امری ضروری می‌باشد. در این پژوهش جهت شناسایی الگوهای بارش سنگین در حوضه آبریز کرخه طی دوره آماری 45 ساله( 1967 تا 2012 )، با اعمال صدک 95 درصد بر روی داده‌های روزانه 33 ایستگاه سینوپتیکی و بارانسنجی از طریق رویکرد محیطی به گردشی تعداد 310 روز بارش سنگین شناسایی گردید. سپس جهت تبیین رفتار الگوهای به وجود آورنده این بارش‌ها با اعمال تحلیل مولفه‌های اصلی از نوع آرایه Tو از طریق چرخش به روش پروماکس بر روی داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل جو بالا مستخرج از مرکز ملي پيش بيني‌هاي محيطي/ مرکز ملي پژوهش‌هاي جوي(NCEP/NCAR) تعداد4 تیپ آب و هوایی شناسایی شد. نتایجی که از این پژوهش حاصل گردید نشان داد که بیشتر بارش‌های سنگین حوضه آبریز کرخه متاثر از قرارگیری الگوهای ناوه‌ای عمیق به همراه سردچال‌های بریده بر روی منطقه و همچنین متاثر از بندال‌هایی از نوع دوقطبی، امگا و رکس می باشد و منطقه مورد مطالعه در قسمت شرقی ناوه‌هایی که توسط این الگوها شکل گرفته اند قرار دارد.
