تحلیل پیامدهای منطقه‌ای و جهانی بحران ژئوپلیتک سوریه (با تأکید بر بحران آوارگان)
الموضوعات :سیدهادی زرقانی 1 , ابراهیم احمدی 2
1 - دانشگاه فردوسی
2 - ادبیات و علوم انسانی
الکلمات المفتاحية: سوریه, بحران ژئوپلیتیکی, آوارگی, مهاجرت,
ملخص المقالة :
بحران سوریه، پس از هفت سال (از 2011 تا 2017) در‌حالی به پایان رسید که تبعات انسانی فراوانی را از حیث آوره شدن بیش از نیمی از جمعیت جمعیت 23 میلیونی (در حدود 5/13 میلیون)، این کشور برجای گذاشت. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد، بحران سوریه، را بدترین بحران جهانی طی ۲۵ سال گذشته عنوان کرد. پژوهش حاضر در پی بررسی و تبین پیامدهای بحران آورگان سوری بر کشورهای میزبان و به تبع مشکلات و چالش های این آورگان در کشورهای پذیرنده است. از لحاظ ساختار؛ پژوهش حاضر در ابتدا به صورت اجمالی به تحلیل و بررسی نقش کشورهای میزبان] آورگان[ در منازعه و جنگ سوریه می پردازد. این کشورها به ترتیب پنج کشور منطقه ای ترکیه، لبنان، اردن، عراق و مصر، و در بعد فرا منطقه ای تا حدودی کشورهای اتحادیه اروپا می باشند. سپس در مرحله بعد، به وضعیت آورگان در کشورهای نام برده، و به تناسب اثراتی که این مهاجرت اجباری بر این کشورها خواهد گذاشت، پرداخته می شود و در آخر تبعات این مهاجرت اجباری در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و اجتماعی مورد مورد واکاوی قرار می گیرد. به طور کلی بحران ژئوپلیتیک سوریه علاوه بر اینکه در بعد داخلی اثرات بلند مدتی را بر دولت- ملت سوریه خواهد گذاشت، در میان مدت و دست کم کوتاه مدت نیز کشورهای پذیرنده را متأثر خواهد کرد؛ این وضعیت برای همسایگان سوریه به مراتب حادتر است.
1. حافظ‌نیا، محمدرضا، (¬1396)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، ویراست دوم، مشهد: انتشارات پاپلی؛
2. خان¬بیگی، سمانه (1392)، «تأثیر سیاست آمریکا و اروپا در قبال بحران سوریه بر اختلافات فرااتلانتیک»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و هفتم، شماره 4، صص 1036-1013؛
3. زرقانی، سیدهادی، سجاسی؛ حمدالله و موسوی، زهرا، (1395)، درآمدی بر مهاجرت‌و امنیت، انتشارات انجمن ژئوپلیتیک ایران.
4. سلطانی‌نژاد، احمد، ابراهیمی، نبی‌الله و نجفی، مصطفی، (1395)، «منافع و ملاحضات قدرت‌های منطقه‌ای در بحران سوریه»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره پنجم، سال 17؛
5. سرفراز، فرشید، (1393)، «پناهندگی: مفهوم دگرگونیهای تاریخی و جایگاه آن در نظام بین‌الملل کنونی»، اطلاعات اقتصادی- سیاسی، شماره 296؛
6. کاضمی، علی‌اصغر، (1373)، روابط بین‌الملل در تئوری و عمل، تهران: انتشارات قومس؛
7. کیوان‌مهر، میترا، (1377)، «آوارگان، زنده‌های بی‌زندگی»، مجله آزما، ش 1؛
8. لهسایی‌زاده، عبدالعلی، (1383)، نظریات مهاجرت، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز؛
9. هاگت، پیتر، (1375)، جغرافیا، ترکیبی نو، جلد دوم، تهران: انتشارات سمت.
10. “A dark day for Europe': EU reaches agreement to send refugees back to Turkey despite legal concerns”, NDEPENDENT, [Accessed October 24, 2016]. Available from: www.independent. co.uk
11. Amnesty International, (2014) , “Struggling to Survive: Refugees From Syria in Turkey”. London: Amnesty International.
12. Bidinger, Sarah, et al, (2015), “Protecting Syrian Refugees: Laws, Policies and Global Responsibility Sharing”, Boston University School of Law, Available from: https:// www.bu.edu/law/central/jd/programs/clinics/international-human-rights/documents/FINAL FullReport. pdf .
13. European Commission, (2017), “Turkey: Refugee crisis, European Civil Portion and Humanitarian Aid Operations”, Available from: ec.europa.eu/echo/files/aid/countries/ factsheets /turkey_syrian_crisis_en.pdf
14. European Commission, (2016), “European Civil Protection and Humanitarian Aid Operations”, [Accessed Jun 21, 216]. Available from: ec.europa.eu/echo/refugee-crisis_en
15. Fakih, Ali, Marrouch, Walid, (2015), “The Economic Impacts of Syrian Refugees: Challenges and Opportunities in Host Countries, ” [Accessed Nov 9, 2015]. Available from: journal.georgetown.edu/the-economic-impacts-of-syrian-refugees-challenges-and-op..
16. Fick, Maggie, (2013), “Egyptian welcome mat pulled out from under Syrian refugees”, [Accessed Sep 12, 2013]. Available from: https://www.reuters.com/...syria...egypt-refugees/egyptian-welcome-mat-pulled-out-fr
17. Grisgraber, Daryl, Crisp, Jeff, (2014), “Tough Times for Syrian Refugees in Egypt”, Refugees international, [Accessed May 18, 2014]. Pp. 1-4.
18. Heisbourg, François, (2016) , “the Strategic Implications of the Syrian Refugee Crisis”, Global Politics and Strategy, Vol. 57, No. 6.
19. Hockenos, Paul, (2015), “Refugees will change Europe for the better”, [Accessed Oct 25, 2015]. Available from: america.aljazeera.com/opinions/2015/.../refugees-will-change-europe-for-the-better.ht..
20. “Iraq- Regional Refugee & Resilience Plan 2016-2017(3RP) ”, Regional Refugee & Resilience Plan , Available from: www.3rpsyriacrisis.org/wp.../Iraq-–-Regional-Refugee-Resilience-Plan-2016-2017.pdf...
21. International Research Committee, (2015), “the Refugee Crisis in Europe and the Middle East”, Available from: //www.rescue.org/sites/default/files/document/.../irc2015 appealrefugeecrisis.pdf
22. Jordan’s Department of Statistics, (2015), “Available from: enpi-seis.pbe.eea.europa eu/... jordan. .. jordan.../20_Jordan%20Info%20Database.pdf
23. Lyman, Rick, (2015), “Eastern Bloc’s Resistance to Refugees Highlights Europe’s Cultural and Political Division”, the New York Times, 2015, September 12.
24. Mustafa -Saaid, Hayder, (2016), “Syrian Refugees and the Kurdistan Region of Iraq”, UNHCR Data Portal, Available from: data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=103
25. Najjar, Shereen ,) 2016), “Regional Strategic Overview of Regional Refugee & Resilience Plan 2015-2016, In Response to the Syria Crisis”, 3RP (regional refugee & resilience plan 2015-2016) in response to the Syria crisis.
26. OECD, (2015, Nov 8), “How will the refugee surge affect the European economy”, Pp. 1-4, Available from: https://www.oecd.org/.../How-will-the-refugee-surge-affect-the-European-economy
27. Pearce, Caroline, (2016), “Germany and the Refugee Crisis: Practical Solutions”, Political Consequences Department of Germanic Studies, and University of Sheffield.
28. The world bank, (2016, May 24), “The Importance of Planning Syria’s Eventual Reconstruction”, Available from: www.worldbank.org/en/.../the-importance-of-planning-syria-s-eventual-reconstructio...
29. Thomsen, Poul M, (2016), “The Refugee Surge in Europe: Economic Challenges”, IMF (International Monetary Fund). January 2016
30. The Consequences of Egypt’s Potential Military Engagement in Syria, Huffington post, [Accessed Des 7, 2016]. Available from: www.huffingtonpost .com/.../egypt-syria-military-engagement us_ 58481afbe 4b 0b9fe
31. Thomsen, Poul M, (2016), “The Refugee Surge in Europe: Economic Challenges”, IMF (International Monetary Fund). January 2016
32. UNHCR, (2017(,“Syria Emergency” (Updated 16 February 2017), Available from: www.unhcr.org/syria-emergency.html
33. UNHCR Data Portal, (2016A), “Syria Regional Refugee Response, United Nations High Commissioner for Refugees, [Accessed June 1, 2016]. Available from: http://data.unhcr.org/syrianrefugees/regional.php.
34. UNHCR, (2016B), “Access to jobs improving for Syrian refugees in Jordan”, [Accessed April 19, 2016]. Available from: www.unhcr.org/news/briefing/.../access-jobs-improving-syrian-refugees-jordan.html
35. UNHCR, (2016C), “Jordan: UNHCR Operational Update”, [Accessed Sep 11, 2016]. Pp. 1-7.
36. UNHCR, (2015A (, “Total number of Syrian refugees exceeds four million for first time, ” [Accessed July 9, 2015]. Available from: www.unhcr.org/.../unhcr-total-number-syrian-refugees-exceeds-four-million-first-tim.
37. UNHCR, (2015C) , “Asylum Trends 2014: Levels and Trends in Industrialized Countries” , Geneva: United Nations High Commissioner for Refugees.
38. UNHCR, (2015d), “War Stokes Further Growth in Forced Displacement in First Half of 2014”, Press release. Geneva: United Nations High Commissioner for Refugees. http://www.unhcr.org/54ac24226.html
39. UNHCR, (2014A), “ 2014 Syria Regional Response Plan Egypt Mid-Year”, United Nations High Commissioner for Refugees.
40. UNHCR, (2014B), “2014 Syria Regional Response Plan Turkey Mid-Year”, United Nations High Commissioner for Refugees.
41. United Nation, ( 2015), “Security Council, Alarmed by Depth of Syrian Crisis”, Urges Greater International Support to Neighboring Countries Overwhelmed by Refugees, [Accessed April 24, 2015]. Available from: www.un.org/press/en/2015/sc11874.doc.htm
42. United Nations, (2014), “Hashemite Kingdom of Jordan”, ministry of planning and international cooperation, jordan response plan 2015 for the syrian crisis, December 2014, Pp. 1-122.
43. NDP, (2014), “A Resilience-Base Development Response to the Syria Crisis”, United Nations Development Programmer, Amman: United Nations Population Division, Regional Bureau for Arab States.
44. Wike, Richard , Stokes, Bruce and Simmons, Katie, (2016), “ Europeans Fear Wave of Refugees Will Mean More Terrorism, Fewer Jobs”, pew research center, [Accessed July 11, 2016]. Available from: www.pewglobal.org/2016/.../11/europeans-fear-wave-of-refugees-will-mean-more-ter...
