مطالعه شهر در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک با تاکید بر نظریه گاتمن و کاکس
الموضوعات :
حسن کامران دستجردی
1
(دانشگاه تهران)
مرجان بدیعی ازنداهی
2
(دانشگاه تهران)
یاشار ذکی
3
(دانشگاه تهران)
سید عباس احمدی
4
(تهران)
نرجس سادات حسینی نصرابادی
5
(دانشگاه تهران)
الکلمات المفتاحية: ژئوپلیتیک جغرافیای سیاسی شهر کاکس گاتمن,
ملخص المقالة :
«شهرها» نه تنها بستر شکل گیری نهادهای سیاسی و مدنی، و بخش جدایی ناپذیر فرآیند نوسازی و توسعه اجتماعی-اقتصادی هستند، بلکه کانون اصلی رویدادها، کنش و واکنش ها، و انواع مناسبات و روابط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و کالبدی نیز می باشند. شهر به عنوان یک پدیده مدرن، معرف جایگاه و نقش ملت ها در روند توسعه تعاملات و مناسبات مذکور است. امروزه با طرح الگوهای جدید و راهبردهای کارساز برای سازماندهی فضای شهری و افزایش نقش سیاسی و استراتژیک شهرها، شهرها به کانون مطالعات در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک تبدیل شده اند. دراین راستا، جغرافیدانان سیاسی، بیش از هر چیز بر بعد سیاسی فضای-شهری، شهروندان، حکومت محلی، اقتصادشهری، وکلانشهرها/جهان شهرها تمرکز یافته اند. اما اینکه چگونه پدیده شهر از نگاه جغرافی دانان سیاسی و ژئوپلیتیسین ها مورد مطالعه قرار می گیرد، پرسشی است که مقاله حاضر همراه با تحلیل نظریه ها و دیدگاه های دو تن از برجسته ترین جغرافی دانان سیاسی به آن می پردازد. نتایج این تحقیق با روش توصیفی_تحلیلی نشان می دهد، پدیده شهر بصورت چندبعدی در قالب مباحث نظری و کاربردی از سوی جغرافی دانان سیاسی و ژئوپلیتیسین ها با تاکید بر عناصر محوری سه گانه فضا، سیاست و قدرت مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. بعنوان نمونه، ژان گاتمن با ارائه نظریه مگالوپلیس ها، براین باور است که رشد مگالوپولیس ها منجر به ایجاد یک نظم سیاسی جدید بر اساس جامعۀ شهرهای جهانی خواهد شد. همچنین، کوین کاکس به بررسی رابطه «جغرافیا و سیاست شهری»؛ می پردازد. و ضمن تمرکز بر مناقشات موقعیتی و سیستم های سیاسی براین باور است که تحلیل گران مدرن مناقشات، نسبت به روابط فضایی– فاصله طبیعی، مجاورت، توزیع و پرسش های نظری و تجربی مربوط به مقیاس جغرافیایی– بی توجه بوده اند.
1. بشریه، حسین(1379). نظریه های فرهنگی در قرن بیستم، تهران: آینده پویان
2. پارکر، جان(1386). ساخت یابی، ترجمه حسین قاضیان، تهان: نشر نی
3. پوراحمد، احمد و حاتمی نژاد، حسین و رهنمایی محمد تقی و قالیباف محمدباقر و حسینی سید علی(1393). تبیین نقش شهرنشینی بر توسعه فرهنگ سیاسی در ایران، تهران: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری، دوره 2، ش2.
4. جانستون، ار.جی، تیلور ، پیتر و واتس، مایکل(1383). جغرافیاهای تحول جهانی، مترجم، نسرین نوریان، تهران: دوره عالی جنگ.
5. جونز، مارتین، جونز، رایس، وودز مایکل(1386). مقدمه ای بر جغرافیای سیاسی، ترجمه زهرا پیشگاهی فرد و رسول اکبری، انتشارات دانشگاه تهران.
6. جوادی، محمد اسلم و نیک پی، امیر(1389). ایده و مفهوم ساختار گرایی با بررسی اراء سوسور و لوی استروس، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی. ش: 3، صص 177-203.
7. حافظ¬نیا، محمدرضا و مراد کاویانی¬راد، 1393، فلسفة جغرافیای سیاسی، پژوهشکدة مطالعات راهبردی، تهران.
8. خلیل آبادی، حسن(1390). ژئوپلیتیک شهری، تهران: نشر پژوهشی نوآوران شری.
9. رنه شورت، جان و یونگ هیونگ کیم( 1386). جهانی شدن و شهر، ترجمه احمد پور احمد و قهرمان رستمی، تهران:
10. روسی، یوگو و وانولو، آربرتو(1395). جغرافیاهای سیاسی شهر، ترجمه علی ولیقلی زاده و مهدی کریمی، انتشارات دانشگاه مراغه
11. ذکی، یاشار و گلفشان، عاطفه(1394). جهان شهرها و نقشه های جدید ژئوپلیتیکی، اطلاعات جغرافیایی سپهر، دوره 24، شماره 95
12. سیف الدینی ، فرانک(1388)زبان تخصصی برنامه ریزی شهری، انتشارات اییژ.
13. شکویی، حسین(1385) جغرافیای کاربردی و مکتبهای آن، انتشارات استان قدس.
14. شکوئی، حسین( 1375) اندیشه‌های نو در فلسفة جغرافیا، جلد اول، انتشارات گیتاشناسی، تهران.
15. گلیمارتین، ماری(1390). سوسیالیسم، مجموعه مقالات مفاهیم اساسی در جغرافیای سیاسی ، به کوشش کارولین گالاهر و دیگران، ترجمه محمد حسن نامی و علی محمدپور، تهران: انتشارات زیتون سبز.
16. کوهن، سائول برنارد(1387)، ژئوپلیتیک نظام جهانی، ترجمه عباس کاردان، تهران: ابرار معاصر.
17. مجتهدزاده، پیروز(1392). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، سمت.
18. مرادی، اسکندر و اضلی، رسول(1392). اندیشه های جدید در ژئوپلیتیک، تهران: نشر زیتون سبز.
19. مقیمی، سیدمحمد(1394)، اداره امور حکومت های محلی مدیریت شوراها و شهرداریها، تهران: سمت.
20. میرحیدر، دره، بدیعی، مرجان، ذکی، یاشار، میراحمدی، فاطمه سادات(1395). دلایل افول دیدگاه فضایی- کمی در مطالعه های جغرافیای سیاسی، پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 48، ش1.
21. میرحیدر، دره و میراحمدی، فاطمه سادات(1397).سیر اندیشه در جغرافیای سیاسی سنتی و مدرن، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
22. مویر، ریچارد، 1379، دیدگاه‌های نو در جغرافیای سیاسی، ترجمۀ دره میرحیدر، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
23. نظریان، اصغر(1388). پویایی سیستم شهری، تهران: انتشارت میتکران
24. هاروی، دیوید(1387)، شهری شدن سرمایه، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران: نشر اختران.
25. هاروی، دیوید(1392). تجربه شهری، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران: نشر پژواک
26. هاروی، دیوید و پاتر، سوز(1392). حق حضور در شهر عدالت محور، مجموعه مقالات در جستجوی شهر عدالت محور، ویراستار پیتر مارکوس و دیگران ، ترجمه سعیدی رضوانی، تهران: انتشارات شهرداری تهران
27. Agnew,J.A.,& Muscara, L.(2012). Making political geography. Second Edition, New York, Rowman & Littlefield Publishers.
28. Cox,K.R. & Reynolds,D.(1974), Locational approaches to power and conflict. In K.R. Cox , D.R. Reynolds & S. Rokkan (Eds), Locational Approaches to power and conflict. New York, John Wiley & Son.
29. Cox,K.R. & Nartowicz, F.(1980), Jurisdictional fragmentation in the American metropolis: alternative perspectives . International journal of urban and Regional Resaerch, 4(2), 196-211.
30. Dalby, Simon(2014); Imperialism, Dmination and Culture: the continued relevance of critical ggeopolitics, geopolitics jurnal , January 2014, DOI: 10/1080/14650048.281
31. Driver, Flix(2013), Research in historical geography and in the history and philosophy of geoghraphy in the UK, 2001-2011:an overview , gournal of historical geography, DOI: 10/1016
32. Dikshit, R,d. (1982). Political geography a contemporary perspective. New Delhi: McGraw – Hill publishing company.
33. Duncan, J. & Ley, D. (1982), Structural Marxism and human geography : a critical assessment. Annals of the association of American Geography , 72(1), 30-59
34. Friedman, J(1995), Where we stand: A decade of world city resarch ,in P.L.Knox and P.J.
35. Friedman, J. & Wolf, G. (1982), World city formation: an agenda for research and action, Reprinted in Neil Brenner (Eds). (2006), The Global Cities Reader, Routledge.
36. Friedman, J. (1986), The World City Hypothesis, Development And Change, No.17, Reprinted In P .Knox And P .Taylor (Eds). (1995), World Cities In A World System Pp .317 -331, New York : Cambridge University Press .
37. Friedman, J. (1995), Where We Stand :A Decade Of World City, In P .L .Knox And P .J .Taylor (Eds) World Cities In A World System, Cambridge University Press.
38. Harvey,D(1991), The conditions of postmodernity , blacwell publishers.
39. Gottmann, Jean,(1961), Megalopolis: The Urbanized Northeastern Seaboard of the United States, ,New York: The Twentieth Century Fund.
40. Golledge, Reginald G.(2002), The nature of geographic knowledge, Annals of the Association of American Geographers, 92(1), 1-14
41. Johnston, R. J.(1986), Philosophy and Human Geography: An introduction to contemporaty approaches. Second Edition. Maryland: Edward Arnold.
42. Rossi, U,(2010), The capitalist city,in R. Hutchison (ed). EI/cyclopedia if urban studiea, Thousand Oaks, CA: SAGE.
43. Taylor, P.J. (2008), The geography of uneven development. London: SAGE Publication Ltd.
44. Sassen, Saskia, (2006), Cities in a World Economy; pine Forge press an Imprint of sage puplications.
45. Sandara Breux(2007), Geopolitiqe et Geopolitique urbaine, capsules 05-20.
46. Short, John Rennie,(2007), Liquid City: Megalopolis and the Contemporary Northeast, Washington, DC, Resources for the Future.
47. Soja,E.W.(1974), A paradigm for the geographical analysis of political systems. In K.R. Cox , D.R. Reynolds & S. Rokkan (Eds), Locational Approaches to power and conflict. New York, John Wiley & Son.
48. http://kermanurbanplanning.blogfa.com
49. . http://geopoliticss.blogfa.com
50. https://fa.wikipedia.org
51. http://za8.blogfa.com
