الگوهای جنگ شناختی در مواجهه با زنان ایرانی؛ چالش‌های هویتی و راهکارهای مقاومت اجتماعی
الموضوعات :
1 - دکتری علوم سیاسی، موسسه آموزشی و پرورشی امام خمینی(ره)، قم، ایران.
الکلمات المفتاحية: الگوهای شناختی, هویت زنان, گفتمان‌های اجتماعی, تحولات فرهنگی, مقاومت اجتماعی.,
ملخص المقالة :
این مقاله به بررسی الگوهای شناختی و گفتمان‌های تأثیرگذار بر هویت زنان در جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. در برخی از فضاهای رسانه‌ای و تبلیغاتی، تلاش‌هایی برای بازتعریف نقش‌های اجتماعی زنان مشاهده می‌شود که می‌تواند به شکل‌گیری چالش‌های هویتی منجر شود. این چالش‌ها عمدتاً در حوزه‌هایی مانند تحصیل، اشتغال، ورزش، کرامت اجتماعی و پوشش نمود پیدا می‌کنند. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی و از طریق بررسی محتوای اسناد و داده‌های رسانه‌ای، به تحلیل این گفتمان‌ها و تأثیرات آن‌ها بر جامعه زنان ایران می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که برخی روایت‌های مطرح‌شده در فضای رسانه‌ای با واقعیت‌های اجتماعی همخوانی کامل ندارند و واکنش‌های اجتماعی به این موضوعات دارای الگوهای متنوعی است. در این میان، فرصت‌هایی برای تقویت هویت اجتماعی زنان، افزایش آگاهی، ارائه الگوهای موفق و تأکید بر نقش‌های متنوع زنان در جامعه مطرح می‌شود که می‌تواند به پایداری اجتماعی کمک کند. این مقاله با تحلیل دقیق این روندها، راهکارهایی برای درک بهتر تحولات اجتماعی و مواجهه با چالش‌های مرتبط ارائه می‌دهد.
1- آرنت، هانا(1395). خشونت و اندیشه‌هایی درباره سیاست و انقلاب. ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
2- ابطحی، سیدنعمت‌الله(1381). نقش خانواده در هویت‌یابی نوجوانان و جوانان. آموزش و ارزشیابی، 9، 16-18.
3- اسلومن، استیو؛ و فرنباخ، فلیپ(1398). توهم آگاهی: چرا هیچگاه در اندیشیدن تنها نیستم؟. ترجمه مینا تربتی و محسن فشی، تهران: انتشارات کوله پشتی.
4- افروغ، محسن؛ و باغستانی، سعید(1402). ارائه الگوی جایگاه زن در حکمرانی جمهوری اسلامی ایران. پژوهشهای میان‌رشته‌ای زنان، 3(5)، 17-31.
5- آزادارمکی، تفی(1386). جامعه‌شناسی خانواده ایرانی، تهران: انتشارات سمت.
6- بابایی زاده، مرضیه(1397). بررسی آسیب شناسی وضعیت کنونی هویت در بین نسل هزاره سوم، یزد: اولین همایش ملی هویت کودکان ایران اسلامی در دوره پیش دبستانی.
7- بیات، آصف(1390). زندگی همچون سیاست: چگونه مردم عادی خاورمیانه را تغییر می‌دهند. ترجمه فاطمه صادقی، آمستردام: دانشگاه آمستردام.
8- بیات، آصف(1391). سیاست‌های خیابانی:جنبش تهی دستان در ایران. ترجمه اسدالله نبوی‌چاشمی، تهران: انتشارات شیرازه کتاب ما.
9- بیگی ملک‌آباد، هادی؛ و بیگی ملک آباد، بانو(1400). زن معاصر ایرانی و تبیین برخی عوامل زمینه ساز چالش‌های هویتی و پیامدها. معرفت فرهنگی اجتماعی، 12(3)، 103-120.
10- پرتویی، اصغر(1396). چالش‌های هویت ملی در ایران معاصر، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
11- تاجیک، محمدرضا(1386). خیابان و سیاست؛ تجربه سیاستی از جنس بازیگوشی در ایران امروز. پژوهشنامه علوم سیاسی، 3(4)، 74-332.
12- جلائی‌پور، حمیدرضا(1385). چهار ارزیابی جامعه‌شناختی از موقعیت زنان ایران(1376-84). رفاه اجتماعی، 5(21)، ص39-71.
13- جوانی، محمد(1401). علوم شناختی در جنگ شناختی، تهران: نواندیشان دنیای کتاب.
14- حاجی زاده، سیروس(1401). تبیین زمینه‌ای، نظری، مفهومی و کاربردی جنگ شناختی. فصلنامه بازی جنگ، 5(10)، 103-143.
15- حاجی‌زاده، سیروس(1396). چالش‌های نظری عمق‌بخشی در محیط پیرامون. نشریه سیاست دفاعی، 26(101).
16- خطیب‌زاده، سمیرا(1395). در سایه غفلت مسئولان نفوذ در حوزه زنان و خانواده چگونه اتفاق افتاده است؟. کیهان. https://kayhan.ir/000JER .
17- خلیلی، زهرا؛ جعفری، فائزه؛ و خلیلی، سعید(1402). خیزش زنان در اغتشاشات 1401:تحلیلی مبتنی برنظریه های آصف بیات. مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی، 6(25)، 63-74.
18- خوزین، حسن(1400). مبانی جنگ شناختی(تهدیدات نوین علیه ج.ا.ایران)، تهران: آرمان پژوهان.
19- دهخدا، علی اکبر(1377). لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران.
20- ذوالفقاری، حسین(1385). موانع و مشکلات ناجا در کنترل بدحجابی. نشریه مطالعات مدیریت انتظامی، 1(1).
21- رالز، جان(1387). نظریه عدالت. ترجمه سیدمحمد کمال سروریان و مرتضی بحرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
22- رفعت‌جاه، مریم؛ و خیرخواه، فاطمه(1392). مسائل و چالش‌های اشتغال زنان در ایران از دیدگاه شاغلان پست‌های مدیریتی. مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی، 1(2)، 130-156.
23- زکایی، محمدسعید؛ و صدیقی، سعیده(1394). «زنانگی و ورزش». نشریه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 13(2)، 67-92.doi:10.22051/jwsps.2015.2050
24- صادقی، رسول؛ و شهابی، زهرا(1398). تعارض کار و مادری، تجربه گذار به مادری زنان شاغل در تهران. نشریه جامعه‌شناسی کاربردی، 30(73)، 91-104.doi:10.22108/jas.2018.106988.1197
25- عراقی، عبدالله؛ بیدگلی، محمد؛ و رجبی ده‌برزوئی، اصغر(1401). واکاوی اهداف جنگ شناختی دشمن و راهکارهای تاب آوری مقابله با آن با تاکید بر آموزه‌های قرآن. نشریه مطالعات دفاع مقدس، 8(41)، 143-162.
dor:20.1001.1.25883674.1401.8.4.7.6
26- فرنچ، مارلین(1373). جنگ علیه زنان. مترجم توراندخت تمدن(مالکی)، تهران: انتشارات علمی.
27- فروم، اریک(1402). سخنی در نافرمانی. ترجمه محمدرضا مکوندی، تهران: انتشارات مروارید.
28- فوقی، سمانه؛ آقارب پرست، محمدرضا؛ و باقی، عبدالرضا(1402). تهاجم فرهنگی و آسیب‌های آن به بنیان خانواده ایرانی؛ تحلیل دیدگاه مقام معظم رهبری. خانواده درمانی کاربردی، 4(2)، 646-663.
29- کاستلز، مانوئل(1389). عصر اطلاعات. ترجمه افشین خاکبار و احد علیقلیان، تهران: طرح نو.
30- کرمی، محمدتقی؛ و کرمی، فیروزه(1393). بررسی تعارضات نقش‌های خانوادگی و اجتماعی بانوان و ارائه الگوی مناسب برای زندگی خانوادگی زنان شاغل. مطالعات راهبردی زنان، 16(64)، 7-46.
dor:20.1001.1.20082827.1393.16.64.2.8
31- کلانتری، اسماعیل(1403). شناسایی و تبیین گفتمان های ناظر بر اغتشاشات پاییز 1401 در جمهوری اسلامی ایران از منظر اندیشمندان انقلاب اسلامی. جامعه‌شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 5(1)، 51-81..
32- محمدی‌نجم، سیدحسین(1395). جنگ شناختی؛ بعد پنجم جنگ. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
33- مرتجی، فاطمه(1398). مخاطرات امنیت ملی جمهوری اسلامی در حکمرانی بر زنان در گام دوم انقلاب. تهران: همایش ملی حکمرانی.
34- معین، محمد(1379). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
35- نفیو، ریچارد(1399). هنر تحریم‌ها؛ نگاهی از درون میدان. ترجمه سیدعلی صادقی، تهران: پیام محراب.
36- نیک‌پی، امیر؛ و مدنی، زرین(1399). نافرمانی مدنی در جوامع و نظام‌های حقوقی-سیاسی باز و بسته(بررسی نظریه‌های جان رالز و هانا آرنت). تحقیقات حقوقی، 23(91)، 277-302.
37- هاشمی، حسین(1386). قرآن و نقش تربیتی مادر در خانواده. پژوهشهای قرآنی، 35-50.
38- هربرت مید، جورج(1400). ذهن، خود و جامعه. ترجمه محمد صفار و علیرضا محسنی تبریزی، تهران: سمت.
39- هرمیداس باوند، داود(1377). چالش های برون مرزی و هویت ایرانی در طول تاریخ. اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 129 و 130.
40- da Gama, M. V. M. S. (2021). Gender Biases in Fake News: How is Gender Employed in Fake News Against Female Candidates? (Master's thesis, Universidade Catolica Portuguesa (Portugal)).
41- Erikson, E. H. (1968). Identity youth and crisis (No. 7). WW Norton & company.
42- Kristof, N. D., & WuDunn, S. (2010). Half the sky: Turning oppression into opportunity for women worldwide. Vintage.
43- Sharp, G. (1973). The politics of nonviolent action, 3 vols. Boston: Porter Sargent, 2.
