کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی
الموضوعات :امیر مسطو محمد 1 , عبدالناصر نظریانی 2 , محمدامیر عبیدی نیا 3
1 - دانشگاه ارومیه، پردیس دانشگاهی
2 - دانشگاه ارومیه
3 - دانشگاه ارومیه
الکلمات المفتاحية: زبان فارسی, زبان کردی, قید, معنا, مفهوم.,
ملخص المقالة :
زبان فارسی و کردی با هم قرابت و خویشاوندی دارند و این قرابت و نزدیکی را می‌توان در مقوله‌های دستوری و زبانی نیز مشاهده کرد. هدف اصلی این پژوهش کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تطبیقی است دقیق‌تر دستور، بخشی است از زبان‌شناسی که دربارۀ ساخت آوایی و صرفی و نحوی و معانی زبان بحث می‌کند. به‌هرروی، این پژوهش، پژوهشی دستوری است که به تحلیل تطبیقی قید از منظر ساختار، وابستگی، کاربرد و ... در زبان فارسی و کردی می‌پردازد.هر بخش، خود به زیر بخش‌های کوچک‌تری نیز بنا بر اقتضائات پژوهش، تقسیم می‌شود. در هر مورد، تعاریف مربوطه از منابع معتبر استخراج‌شده و سپس شاهد مثال‌هایی برای آن ذکرشده است و درنهایت نیز، با نگاهی انتقادی به تعاریف و مفاهیم نگریسته شده و هر جا نیاز بوده است نقدهایی بر آن‌ها واردشده است.. نتایج نشان داد که اگرچه بررسی چگونگی ساختمان قیدر به سب اینمه در گروه و در جمله واجد بررسی می‌باشد اما به صورت کلی در دو زبان مورد بررسی مانند هم می‌باشند. به گونه¬ای که قیدها در زبانهای فارسی و کردی در دستور گروه قیدی به یک گونه هستند و در شرایط ساختی قید در زبان کردی و فارسی مشابه همدیگرند. همچنین قید در شرایط واژه سازی در کردی و فارسی تغیرپذیر نیست. از نظر معنایی همۀ واژه¬های قیدی کردی و زبان فارسی هم مانند هستند.
احمدي گیوي حسن و انوري، حسن (١٣٧٨). دستور زبان فارسی ١، تهران: فاطمی. ٧.
احمدي گیوي حسن و انوري، حسن (١٣٧٨). دستور زبان فارسی ٢، تهران: فاطمی.
فاضل، نوید، (١٣٩٢)، دستور زبان پارسی، تهران: آگه.
فرشیدورد، خسرو (١٣٧٥). جمله و تحول آن در زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.
فرشیدورد، خسرو (١٣٨٢). دستور مفصل امروز، تهران: سخن.
فرشیدورد، خسرو (١٣٨٤). دستور مفصل امروز، تهران: سخن.
فرشیدورد، خسرو (١٣٨٦). جمله و تحول آن در زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.
فرشیدورد، خسرو (١٣٩٢). فرهنگ پیشوندها و پسوندهاي فارسی دسـتور ـرابي لغت سـازي، تهران: زوار.
فرشیدورد،خسرو (١٣٤٤»(قید تفضـیلی و عبارتهـاي قیـدي عـالی در زبـان فارسـی« مجلـه‌ي دانشکده‌ي ادبیات و علوم انسانی تهران، س١٢، ص٢٨٤-٣١٠.
فرشیدورد،خسرو (١٣٤٨) دستور امروز، بنگاه مطبوعاتی صفی علیشاه، تهران.
فرشیدورد،خسرو (١٣٧٥) جمله و تحول آن در زبان فارسی،امیر کبیر،تهران
کندال و همکاران(١٣٧٢)، کردها، ترجمه ابراهیم یونسی،تهران: روزبهان.
وحیدیان کامیار، تقی و عمرانی، غلامرضا (١٣٨٢). دستور زبان فارسی (١)، تهران: سمت.
ئه¬مین هه¬ورامانی، محه¬مه¬د،(1973) ، سه¬ره¬تاییک له فیلولوژی زمانی کوردی، به غداد: چاپخانه¬ی مه¬عاریف.
حاجی مارف، ¬ئه¬وره¬حمانی،(1998) ، ریزمانی کوردی (وشه-سازی) ژماره و ئاولکردار، به¬رگی یه¬که¬م، به¬شی چواره¬م، به¬غداد: دارالحریه للطباعة¬.
---------------- (2014)، فه¬رهه¬نگی زاراوه¬ی زمانناسی، سلیمانی.
231 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 250 – 231
کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی
امیر مسطو محمد 1
عبدالناصر نظریانی 2
محمدامیر عبیدی‌نیا 3
چکیده
زبان فارسی و کردی با هم قرابت و خویشاوندی دارند و این قرابت و نزدیکی را می‌توان در مقوله‌های دستوری و زبانی نیز مشاهده کرد. هدف اصلی این پژوهش کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تطبیقی است دقیق‌تر دستور، بخشی است از زبان‌شناسی که دربارۀ ساخت آوایی و صرفی و نحوی و معانی زبان بحث می‌کند. به‌هرروی، این پژوهش، پژوهشی دستوری است که به تحلیل تطبیقی قید از منظر ساختار، وابستگی، کاربرد و ... در زبان فارسی و کردی می‌پردازد.هر بخش، خود به زیر بخش‌های کوچک‌تری نیز بنا بر اقتضائات پژوهش، تقسیم می‌شود. در هر مورد، تعاریف مربوطه از منابع معتبر استخراج‌شده و سپس شاهد مثال‌هایی برای آن ذکرشده است و درنهایت نیز، با نگاهی انتقادی به تعاریف و مفاهیم نگریسته شده و هر جا نیاز بوده است نقدهایی بر آن‌ها واردشده است.. نتایج نشان داد که اگرچه بررسی چگونگی ساختمان قیدر به سب اینمه در گروه و در جمله واجد بررسی می‌باشد اما به صورت کلی در دو زبان مورد بررسی مانند هم می‌باشند. به گونهای که قیدها در زبانهای فارسی و کردی در دستور گروه قیدی به یک گونه هستند و در شرایط ساختی قید در زبان کردی و فارسی مشابه همدیگرند. همچنین قید در شرایط واژه سازی در کردی و فارسی تغیرپذیر نیست. از نظر معنایی همۀ واژههای قیدی کردی و زبان فارسی هم مانند هستند.
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
Email: Payamyzanst@gmail.com
[2] . دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: a.nazariani@urmia.ac.ir
[3] . دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
Email: m.obaydinia@urmia.ac.ir
تاریخ دریافت: 22/6/14010 پذیرش نهایی: 24/9/1401
