نگرش های تلفیقی و غیر تلفیقی به تحولات اجتماعی و دینی تاریخ معاصر ایران با محوریت رویکردهای اخلاقی و روانشناختی
الموضوعات :
1 - دانشگاه لرستان، خرم آباد
الکلمات المفتاحية: اخلاق, دین, سطح تحلیل فردی, سطح تحلیل اجتماعی, نگرش تلفیقی.,
ملخص المقالة :
در شناخت پدیده های مختلف، روش شناسی متناسب با موضوع، ضرورت، راه های جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها، اهداف و نتایج وجود دارد. نظریه پردازی اجتماعی، دینی و اخلاقی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این مسیر نگرش هایی متنوع به چشم می خورد. گروهی به جنبه های رفتاری و روانشناختی در اعتراض های اجتماعی و سیاسی توجه دارند. گروهی دیگر، آنها را دارای ریشه های اجتماعی می دانند.گروه سوم، بر این مبنا که تغییرات اجتماعی پدیده هایی دارای زمینه ها و ابعاد گوناگون هستند، جنبه های فردی مبتنی بر مباحث دینی، اخلاقی و روانشناختی را با نگرش های اجتماعی تلفیق می کنند. با توجه به اینکه تحولات اجتماعی و فکری در مقیاس گسترده پدیده هایی چند علتی می باشند، همراهی این نگرش ها در شناخت و سنجش آنها امری ضروری می باشد، چراکه نگاه تک بعدی و مبتنی بر یک بعد خاص نمی تواند منتج به شناخت دقیق شود. نگرش تلفیقی و تلفیق سطوح تحلیل، به ویژه به تحولات اجتماعی و دینی معاصر در ایران، با محوریت اخلاق قابلیت دارد.
آبراهاميان، يرواند(1384)، ايران بين دو انقلاب، احمد گل محمدي و محمد ابراهيم فتاحي، تهران: نشر ني
ابن مسکویه(1389)، تهذیب الخلاق و تطهیر الاعراق، تهران: جاویدان خرد
استوتزل، ژان(1368)، روان شناسی اجتماعی، علی محمدکاردان، تهران: دانشگاه تهران.
اسکاچپل، تدا(1376)، دولت ها و انقلاب های اجتماعی، سیدمجید روئین تن، تهران: انتشارات سروش.
استیرن، فرانسوا(1381)، خشونت و قدرت، بهنام جعفری، تهران: وزارت امور خارجه.
اورونسون، آلبرت(1381)، روان شناسی اجتماعی، حسین شکرکن، تهران: انتشارات رشد
برزگر، ابراهيم(1385)، تاريخ تحول دولت در اسلام و ايران، تهران: انتشارات سمت.
بشيريه، حسين(1391)، انقلاب و بسيج سياسي، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بهنام، جمشيد(1375)، ايرانيان و انديشه‌ي تجدد، تهران: انتشارات فرزان.
پالمر، مونتی و دیگران(1372)، نگرشی جدید به علم سیاست، منوچهر شجاعی، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
جمعي از نويسندگان(1384)، انقلاب اسلامي ايران، قم: نشر معارف.
دیلمی، احمد(1379)، اخلاق اسلامی، قم: نشر معارف.
دوورژه، موريس(1377)، بايسته‌هاي جامعه‌شناسي سياسي، ابوالفضل قاضي، تهران: نشر دادگستر.
الراغب الاصفهانی(1395)، مفردات الفاظ القرآن، دمشق: دارالقلم.
سادات، محمد علی(1368)، اخلاق اسلامی، تهران: انتشارات سمت.
شهرویی، شهروز(1385)، شهید و شهادت از دیدگاه شهید مطهری، قم: نشر نجابت.
عالم زاده نوری، محمد(1387)، "انسان، تربیت، روانشناسی اخلاقی"، قم: پگاه حوزه، شماره239.
فتحي آشتياني، علي(1377)، مقدمه‌اي بر روان‌شناسي سياسي، تهران: انتشارات مبعث.
فراتي، عبدالوهاب(1375)، نگاهي به رهيافت‌هاي مختلف در انقلاب اسلامي ايران، راهبرد، شماره 9.
فوران، جان (1378)، مقاومت شكننده، احمد تدين، تهران: خدمات فرهنگي رسا.
فیوجی، محمد(1385)، نظریه ی گفتمان و انقلاب اسلامی، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 4-5.
قادري، حاتم (1370)، انديشه‌ي سياسي غزالي، تهران: وزارت امور خارجه.
كاظمي، سيد علي اصغر(1370)، زنجيره‌ي تنازعي در سياست و روابط بين الملل، تهران: نشر قومس.
كدي، نيكي آر.(1369)، ريشه‌هاي انقلاب ايران، شاهرخ قائم مقامي، تهران: انتشارات كتاب هاي جيبي.
كلمن، جيمز(1377)، بنيادهاي نظريه‌ي اجتماعي، منوچهر صبوري، تهران: نشر ني.
گلدستون، جک(1385)، مطالعاتی نظری، تطبیقی و تاریخی درباب انقلابها، محمدتقی دل فروز، تهران: انتشارات کویر.
گيدنز، آنتوني(1378)، تجدد و تشخص، ناصرموفقيان، تهران: نشر ني.
----------(1384)، چشماندازهای جهانی، محمدرضا جلاییپور، تهران: انتشارات طرح نو.
مطهري، مرتضي(1382)، ده گفتار، تهران: انتشارات صدرا.
----------(1360)، قیام و انقلاب مهدی(عج)، تهران: صدرا.
----------(1383)، نهضت‌هاي اسلامي در صد‌ساله‌ي اخير، تهران: صدرا.
ملكوتيان، مصطفي(1389)، سيري در نظريه‌هاي انقلاب، تهران: نشر قومس.
----------، سیدروح ا... (1373)، در جستجوي راه از كلام امام (ره)، دفتر پانزدهم، تهران: انتشارات اميركبير.
----------، سیدروح ا...(1374)، ولايت فقيه، تهران: انتشارات اميركبير.
----------، سیدروح ا...(1368)، صحیفۀ نور، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
هانتينگتون، ساموئل(1370)، سامان سياسي در جوامع دستخوش دگرگوني، محسن ثلاثي، تهران: نشرعلم.
هرمن، مارگارت جی.(1385)، روان شناسی سیاسی، مجتبی تمدنی، تهران، انتشارات آتی.
همايون كاتوزيان، محمدعلي(1384)، اقتصاد سياسي ايران، محمدرضا نفيسي و كامبيز عزيزي، تهران: نشر مركز.
175 |
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 190- 175
نگرش های تلفیقی و غیر تلفیقی به تحولات اجتماعی و دینی تاریخ معاصر ایران با محوریت رویکردهای اخلاقی و روانشناختی
محسن عبدالهی1
چكيده
در شناخت پدیده های مختلف، روش شناسی متناسب با موضوع، ضرورت، راه های جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها، اهداف و نتایج وجود دارد. نظریه پردازی اجتماعی، دینی و اخلاقی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این مسیر نگرش هایی متنوع به چشم می خورد. گروهی به جنبه های رفتاری و روانشناختی در اعتراض های اجتماعی و سیاسی توجه دارند. گروهی دیگر، آنها را دارای ریشه های اجتماعی می دانند.گروه سوم، بر این مبنا که تغییرات اجتماعی پدیده هایی دارای زمینه ها و ابعاد گوناگون هستند، جنبه های فردی مبتنی بر مباحث دینی، اخلاقی و روانشناختی را با نگرش های اجتماعی تلفیق می کنند. با توجه به اینکه تحولات اجتماعی و فکری در مقیاس گسترده پدیده هایی چند علتی می باشند، همراهی این نگرش ها در شناخت و سنجش آنها امری ضروری می باشد، چراکه نگاه تک بعدی و مبتنی بر یک بعد خاص نمی تواند منتج به شناخت دقیق شود. نگرش تلفیقی و تلفیق سطوح تحلیل، به ویژه به تحولات اجتماعی و دینی معاصر در ایران، با محوریت اخلاق قابلیت دارد.
واژگان كليدي
اخلاق، دین، سطح تحلیل فردی، سطح تحلیل اجتماعی، نگرش تلفیقی.
[1] . عضو هیأت علمی، گروه علوم سیاسی و حقوق، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
Email: abdolahi.m@lu.ac.ir
تاریخ دریافت: 17/11/1400 پذیرش نهایی: 19/2/1401
