کاربرد منطق در کشف برهان صدیقین (با تقریر صدرالمتألهین) از آیۀ 53 سورۀ فصلت
الموضوعات : Studies on Mulla Sadra and the Transcendent Philosophy
1 - مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم و دانشجوی دکتری مدرسی مبانی نظری اسلام، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران
الکلمات المفتاحية: اثبات وجود خداوند, برهان صدیقین, صدرالمتألهین, منطق, قرآن, سوره فصلت,
ملخص المقالة :
برهان صدیقین درصدد است بدون وساطت مخلوقات، وجود حق ـتبارک و تعالیـ را اثبات نماید. این منهج را فارابی طرح کرده و ابنسینا با تقریر برهان «امکان و وجوب»، بر آن جامه تحقق پوشاند. صدرالمتألهین به «صدیقین بودن» به تقریر ابنسینا معترض شده و خود او برهانی مبتنی بر روش مذکور ارائه کرده است. حال پرسش اینست آیا با توجه به ضوابط منطقی، میتوان این برهان ـکه نتیجۀ تلاشهای بزرگان فلاسفۀ اسلامی، از فارابی تا ملاصدراستـ را از قرآنکریم استنباط نمود و ادعا کرد قرآن این حقیقت را چندین قرن قبل از فارابی، بوعلی و صدرالمتألهین، بیان نموده است؟ این پژوهش با روش توصیفیـتحلیلی و با کاربرد قواعد علم منطق، برهان مزبور را از آیۀ 53 سورۀ فصلت کشف و استنباط کرده و با تبیین هر کدام از صغرا و کبرای برهان، نشان داده است که چگونه میتوان هر یک را از آیۀ مذکور استنباط نمود. بثمر نشاندن این تحقیق، اولاً، نمونهیی از عقلانی بودن مفاهیم قرآن، ثانیاً، جلوهیی از تفکیکناپذیری قرآن و برهان بصورت عینی و مصداقی، و ثالثاً، جنبهیی از اعجاز علمی این کتاب آسمانی است.
