ارائه راهکارهای کالبدی در راستای تقویت تعاملات اجتماعی(نمونه موردی: خیابان شهید بهشتی شمالی)
الموضوعات :وجیهه صحت پور 1 , رمضانعلی نادری مایوان 2
1 - دانشجو کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری گرایش محیط زیست شهری
2 - دانشگاه کوثر بجنورد
الکلمات المفتاحية: خیابان , کیفیت کالبدی, فضای¬شهری , تعاملات اجتماعی , محور شهید بهشتی,
ملخص المقالة :
خیابان به عنوان یک فضای شهری، یکی از مهمترین مکان‌هایی است که محل برخورد‌های چهره به چهره و عرصه تعاملات اجتماعی شهروندان به شمار می‌رود. وجود بحران ترافیک وسایل نقلیه و پایین بودن کیفیت کالبدی باعث کمبود شدید فضای عمومی با قابلیت پذیرش تعاملات اجتماعی شده است. تقویت فضاهای عمومی وسیله‌ای برای رویارویی با این پراکندگی و نگرانی‌های مرتبط با آن است. تقویت حس با هم بودن از طریق ایجاد انواع فضاهای عمومی امکان‌پذیر است. از سوی دیگر حضور محیط‌های طبیعی دست نخورده در درون شهر‌ها، از پتانسیل‌های مهم شهر در خلق فضای عمومی شهری جدید و تقویت حیات مدنی و ارتباطات اجتماعی در بین ساکنین شهر می‌باشد. لذا، ساماندهی این فضا‌ها ضمن تبدیل آن‌ها از فضای بی‌دفاع به فضای امن شهری، زمینه‌ای برای حضور در فضا و تقویت ارتباطات و تعاملات اجتماعی در شهر‌ها و میان ساکنین را فراهم می‌نماید که این امر به برقراری و تقویت حیات مدنی در شهر منجر می‌شود. پدیده فضای بدون دفاع شهری و اثری که بر وجدان جمعی می‌گذارد می‌تواند رابطه سالم انسان- شهر را به رابطه‌ای منفصل و گاه خصمانه نسبت به محیط بدل سازد. زیرا تا فرد در محیط و فضا احساس آرامش نکند و همواره در نگرانی به عنوان یک قربانی بسر برد، نمی‌تواند قابلیت‌ها و ارزش‌های خود را به نمایش گذاشته و نقش اجتماعی خود را به نحو مطلوبی ایفا کند. در این پژوهش که هدف ان ارتقا تعاملات اجتماعی در محور شهید بهشتی شمالی (حد فاصل بین میدان شهید و چهاراه صفا) است از روش تحقیق ترکیبی (تحلیلی– توصیفی) استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که افزایش راحتی و شفایت محور برای افراد حاضر در محدوده، ایجاد کف سازی های زیبا و مناسب، ایجاد نفوذپذیری مطلوب برای محدوده می توان به افزایش تعاملات اجتماعی در این محدوده کمک بسیار زیادی نمود.
• مشهور ،زینب ، مرکز تعاملات شهری با تکیه بر نقش کالبد در تقویت روابط اجتماعی ، پایان نامه کارشناسی ارشد معماری اسلامی ، دانشگاه هنر اسلامی تبریز ،بهمن 1391.
• بهزادفر ،مصطفی ،طهماسبی ،ارسلان ،شناسایی و ارزیابی مولفه های تاثیر گذار بر تعاملات اجتماعی ، مجله باغ نظر ،شماره 25 ،تابستان 1392 ، صفحه 17-28.
• رحمانیان ، هانیه ، ارائه راهکارهای کالبدی برای ارتقا تعاملات اجتماعی در فضاهای شهری نمونه موردی : ناحیه 1 منطقه 7 تهران ) محله نظام آباد.میدان امام حسین )ع( ( ، پایان نامه کارشناسی شهرسازی ، دانشگاه ازاد رباط کریم ، 1394.
• توسلی ، محمود ، طراحی فضاهای شهری ، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران ، 1376.
• علایی ، علی ، بشیری مشتاق ، محمد ، غفاری ، پرستو ، کلهریان، الهام ، ارائه راهکار های کالبدی برای ارتقاء تعاملات اجتماعی در میدان های شهری ، مقاله اولین همایش افق های نوین در توانمندسازی و توسعه پایدار معماری ، عمران ،گردشگری ،انرژی و محیط زیست شهری و روستایی ، 1393
• دانشپور.سید عبدالهادی.چرخچیان مریم،.فضاهای عمومی و عوامل موثر برحیات جمعی.فصلنامه باغ نظر،1386.
• پاکزاد ،جهانشاه ، مبانی نظری و فرایند طراحی شهری ، تهران ، شهید بهشتی ، 1386.
• قلعه نویی، محمود ، دهقان زاده ، شیما ، ارزيابي كيفيت هاي كالبدي فضاهاي شهري با رويكرد توسعه پايدار،نمونه موردي: محله باغ ملي شهرضا ، فصلنامه علمی تخصصی پژوهشی توسعه پایدار شهری ،شماره اول ،1393.
• طرح جامع شهرستان بجنورد، شرکت مهندسین مشاور پارت آوا، جلد دوم،1385.
• Zucker, Paul, (1959), Town and Square, from the Agora to the village Green, MIT Press, USA
• Maughtin,Cliff& Taner Oc&steven Tiesdell)1995 (Urban Design(ornament and decoration)/B utter Worth.
• Lynch, Kevin, ,(2011), Theory of the good shape of the city, translated by Seyyed Hossein Bahraini, Tehran University Press, Tehran, p. 76
