چیستی مرگ و تفکرعام گرایانه آن با محوریت آیه 78 سوره نساء
الموضوعات :ریحانه امام جمعه 1 , جعفر نکونام 2 , مهرداد عباسی 3
1 - واحدعلوم وتحقیقات،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
2 - دانشگاه قم،قم،ایران
3 - واحدعلوم وتحقیقات،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
الکلمات المفتاحية: مرگ, عام گرایانه, آیه 78 سوره نساء,
ملخص المقالة :
مرگ از اساسی‌ترین دغدغه‌های پیش روی بشر، همواره مورد توجّه اندیشمندان علوم قرآنی بوده و هر نظریّه‌پرداز به فراخور منابع معرفتی، از زاویه‌ای به این مسئله پرداخته است. در بدیهی بودن این موضوع برای تمام انسان‌ها تردیدی نیست، امّا در اینکه چیستی مرگ چیست و اساساً انسان در قبال آن چه موضعی می‌تواند داشته باشد، همیشه محلّ تضارب دیدگاه ها گردیده و هر مکتبی برای طرفداران خود، دستورالعمل‌هایی صادر نموده است. در این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی به آیه 78 سوره نساء یکی از سور مدنی قرآن می‌پردازیم. این سوره در مدینه نازل شده است. با دقت درآیات این سوره و موضوعات مطرح در آن میتوان گفت که این سوره در سال چهارم و پنجم هجرت نازل شده است.در این مقاله ابتدا به مفهوم شناسی مرگ از منظر آیه 78 سوره نساء پرداخته شده و سپس سایر دیدگاه ها درباره مرگ مطرح گشته است. و آنگاه به بیان احادیث مرتبط با ایه 78 سوره نساء پرداخته گردیده و در نهایت نتایج قابل استناد مطرح شده است.
قرآن
ایمانی‌فر، حمیدرضا و دیگران. (1390). «مواجهه با مرگ از دیدگاه قرآن و روانشناسی». پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم. س 2. ش 4. صص 65ـ72.
خرمشاهی، بهاءالدین،(1377)، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی ، ج۲، تهران، دوستان-ناهید.
دیّانی، محمود. (1390). «معنای زندگی از منظر سیّد محمّدحسین طباطبائی». فصلنامة علمی پژوهشی دانشگاه قم. س12. ش 48. صص 23ـ 38.
سلیمی بجستانی, حسین, وجدانی همت, مهدی. (1394). بررسی تطبیقی مفهوم مرگ در روانشناسی وجودی و دیدگاه قرآنی علاّمه طباطبائی(ره). پژوهشنامه معارف قرآنی, 6(22), 7-36. doi: 10.22054/rjqk.2015.4499
سلطانی رنانی، محمد،1398،بررسی و نقد نظریات مفسران در بیان وجه ارتباط شرط و جزای آیه سوم سوره نساء،،،،،https://civilica.com/doc/1033633
شمس، مرادعلی، (1385)، سِیری در سیرة علمی و عملی علاّمه طباطبائی(ره) از نگاه فرزانگان. چ 1. قم: انتشارات اسوه.
طباطبائی، سیّد محمّدحسین، (1378)، انسان از آغاز تا سرانجام. ترجمة صادق لاریجانی. قم: بوستان کتاب.
طباطبائی، سیّد محمّدحسین،(1374)، تفسیر المیزان. ترجمة محمّدباقر موسوی همدانی. قم: نشر دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرّسین حوزة علمیّة قم.
لگنهاوسن، محمّد. (1380). «علاّمه طباطبائی و الهیّات فلسفی معاصر». ترجمة منصور نصیری. مجلّة نقد و نظر.س 7. ش 27 و 28. صص 412ـ427.
مجلسى، محمد باقر،1403، بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربي، بیروت.
مصباح، محمّدتقی،(1378)، معارف قرآن. ج 3. چ 2. قم: انتشارات مؤسّسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مطهّری، مرتضی، (1372)، زندگی جاوید یا حیات اُخروی. چ 7. تهران: انتشارات صدرا.
مطهری،مرتضی ، (1392)،عدل الهی. چ 40. تهران: انتشارات صدرا.
معرفت، محمد هادی،(1371) ، آموزش علوم قرآن، شركت نشر چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامى، ج۲، ص۱۶۸.
مقاتل بن سلیمان بلخی، 1423ق،تفسیر مقاتل بن سلیمان، دار احیاء التراث العربی،بیروت.
یالوم، اروین. (1375). روایت‌هایی از روان‌درمانی (روانشناسی وجودی). ترجمة مهشید یاسایی. چ 1. تهران: نشر آمون.
یاوری، محمّدجواد.،(1386)، «آفرینش انسان و مراحل حیات او از منظر علاّمه طباطبائی». معرفت. س 16. ش 121. صص 25ـ42.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 26 ـ ۷
چیستی مرگ و تفکرعام گرایانه آن با محوریت آیه 78 سوره نساء
ریحانه امام جمعه 1
جعفر نکونام 2
مهرداد عباسی 3
چکیده
مرگ از اساسی‌ترین دغدغه‌های پیش روی بشر، همواره مورد توجّه اندیشمندان علوم قرآنی بوده و هر نظریّه‌پرداز به فراخور منابع معرفتی، از زاویه‌ای به این مسئله پرداخته است. در بدیهی بودن این موضوع برای تمام انسان‌ها تردیدی نیست، امّا در اینکه چیستی مرگ چیست و اساساً انسان در قبال آن چه موضعی می‌تواند داشته باشد، همیشه محلّ تضارب دیدگاه ها گردیده و هر مکتبی برای طرفداران خود، دستورالعمل‌هایی صادر نموده است. در این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی به آیه 78 سوره نساء یکی از سور مدنی قرآن می‌پردازیم. این سوره در مدینه نازل شده است. با دقت درآیات این سوره و موضوعات مطرح در آن میتوان گفت که این سوره در سال چهارم و پنجم هجرت نازل شده است.در این مقاله ابتدا به مفهوم شناسی مرگ از منظر آیه 78 سوره نساء پرداخته شده و سپس سایر دیدگاه ها درباره مرگ مطرح گشته است. و آنگاه به بیان احادیث مرتبط با ایه 78 سوره نساء پرداخته گردیده و در نهایت نتایج قابل استناد مطرح شده است.
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات وعلوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران. Email: zaeri419@yahoo.com
[2] . استادگروه علوم قرآن وحدیث،دانشکده‌الهیات‌ومعارف‌اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: jnekoonam@gmail.com
[3] . استادیارگروه علوم قرآن وحدیث، دانشکده حقوق، الهیات وعلوم سیاسی، واحدعلوم وتحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران. Email: abbasimehrdad@yahoo.com
تاریخ دریافت: 4/2/1400 پذیرش نهایی: 19/4/1400
