فهرس المقالات مهرداد عباسی


  • المقاله

    1 - بررسی آموزشی-تربیتی موضوع قوامیت مردان بر زنان در پرتو آموزه های قرآن کریم
    فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی ایران) , العدد 44 , السنة 11 , تابستان 1400
    سوره نساء یکی از سور مدنی است .دراین سوره مسائل وحقوق زناشویی مطرح شده است.یکی ازمسائل مطرح دراین سوره «قوامیت » مردان بر زنان است. آیه سی وچهار این سوره قوامیت مردان برزنان را براساس انفاق و تفضیل مردان بیان کرده است. مساله قوامیت مردان مورد توجه مفسران از آغاز تا به ح أکثر
    سوره نساء یکی از سور مدنی است .دراین سوره مسائل وحقوق زناشویی مطرح شده است.یکی ازمسائل مطرح دراین سوره «قوامیت » مردان بر زنان است. آیه سی وچهار این سوره قوامیت مردان برزنان را براساس انفاق و تفضیل مردان بیان کرده است. مساله قوامیت مردان مورد توجه مفسران از آغاز تا به حال قرار گرفته و هرکدام از آنها براساس فرهنگ حاکم برجامعه برداشت هایی از این آیه داشته اند. این آیه در مقام بیان اخلاقی موضوع تصدی امور مردان نسبت به زنان است و مفسران دو عنوان انفاق و تفضیل را عامل قوامیت بیان کرده و در تعیین مصداق انفاق و تفضیل دیدگاه های گوناگونی را ارائه داده اند. این دیدگاه ها از حالت افراط و تفریط فراوان برخوردارهستند. در این پژوهش براساس سیاق آیات سوره نساء وآیات قبل و بعد از آیه «قوامیت »و آیات دیگر در بقیه سوره ها ودقت درمعنای انفاق و تفضیل و قوامیت به این نکات رسیده است که قوامّیت قرابت و نزدیکی با تکالیف آموزشی و اخلاقی از جمله رفتار بر اساس عدل، رعایت حدود، رعایت اصل معروف، نفی ضرر و تعدّی، گذشت و... از سوی مرد به زن است. و همچنین «حوزه نفوذ قوامیت مردان مربوط به مسائل خانوادگی وزناشویی» است وحوزه های دیگر زندگی زنان را دربرنمی گیرد وزنان در بقیه موارد از اختیار تام برخوردارهستند. همچنین از سیاق آیات مرتبط با احکام زناشویی و آیات قبل و بعد آیه 34 سوره نساء میتوان دریافت که قوامیت مرد بر زن فقط مربوط به حوزه زناشویی است و زن در سایر موقعیت های زندگی از شخصیت خاص و مستقل خود برخوردار است و در پیش‌گاه خدای متعال، تنها ملاک و معیار برتری تقوا می باشد. در نهایت از مجموع آموزه های اخلاقی اسلام استنیاط می گردد که قوامیت مرد بر زن بر دو اساس است ، «انفاق » که به پرداخت مهریه تفسیر شده است و «تفضیل» که براساس آیات دیگر قرآن می توان آن را به «روزی رسانی » تفسیر کرد . اسلام پاية احكام و حقوق مربوط به زن را بر مبناي فطرت وی قـرار داده است، زيـرا وظـايف اجتماعي و تكاليف اعتباري به فطرت و سرشت انسان ختم مي شود. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - بررسی مبانی فکری و آراء ابوریه در زمینه حدیث
    پژوهش‌های اعتقادی کلامی , العدد 3 , السنة 7 , پاییز 1396
    دانش حدیث یکی از مهمترین مسائل دینی در میان عالمان اهل سنت است؛ چگونگی بهره‌برداری از این دانش و نوع نگاه به آن از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. برهمین اساس جریان های مختلفی حول محورِ این دانش پدید آمده است: چون جریان های «قرآنیون»، «اهلِ حدیث»، «سلفیه»، و نیز جریان «من أکثر
    دانش حدیث یکی از مهمترین مسائل دینی در میان عالمان اهل سنت است؛ چگونگی بهره‌برداری از این دانش و نوع نگاه به آن از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. برهمین اساس جریان های مختلفی حول محورِ این دانش پدید آمده است: چون جریان های «قرآنیون»، «اهلِ حدیث»، «سلفیه»، و نیز جریان «منتقدان حدیث» از جمله جریانهای اصلی نام بردنی در این زمینه است. در مقاله ی حاضر، تلاش شده است ابتدا به برخی از شاخصه ها و ویژگی های برجسته ی هریک از این سه جریان اشاره نماید و سپس جریان منتقدان حدیث با محوریت مبانی فکری، آراء و نظریات «محمود ابوریه»، یکی از چره های شاخص این جریان بررسی و نقد شده است. برخی از مبانی حدیثی ابوریه عبارت است از: عدم مخالفت با قرآن، عدم موافقت باسنت، عدم موافقت با آنچه علم آن را ثابت کرده است، عدم مخالفت با عقل. ابوریه در بارۀ مسائل مختلفی مرتبط با دانش حدیث، از جمله: منع نگارش و کتابت حدیث در دو قرن اول هجری، کثرت جعل و وضع، تأکید بر نقدمحتوایی جهت بازشناسی احادیث سره از ناسره، عدم حجیت خبر واحد در عقاید، وجود نقل به معنا در احادیث، تفاوت میان سنّت گفتاری و رفتاری، و... اظهارنظر نموده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و ابزار مطالعاتی و کتابخانه‌‌ای مباحث را پیگیری و به سؤالات و ابهاماتی در این زمینه پاسخ داده است تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - چیستی مرگ و تفکرعام گرایانه آن با محوریت آیه 78 سوره نساء
    پژوهش‌های اعتقادی کلامی , العدد 44 , السنة 11 , زمستان 1400
    مرگ از اساسی‌ترین دغدغه‌های پیش روی بشر، همواره مورد توجّه اندیشمندان علوم قرآنی بوده و هر نظریّه‌پرداز به فراخور منابع معرفتی، از زاویه‌ای به این مسئله پرداخته است. در بدیهی بودن این موضوع برای تمام انسان‌ها تردیدی نیست، امّا در اینکه چیستی مرگ چیست و اساساً انسان در ق أکثر
    مرگ از اساسی‌ترین دغدغه‌های پیش روی بشر، همواره مورد توجّه اندیشمندان علوم قرآنی بوده و هر نظریّه‌پرداز به فراخور منابع معرفتی، از زاویه‌ای به این مسئله پرداخته است. در بدیهی بودن این موضوع برای تمام انسان‌ها تردیدی نیست، امّا در اینکه چیستی مرگ چیست و اساساً انسان در قبال آن چه موضعی می‌تواند داشته باشد، همیشه محلّ تضارب دیدگاه ها گردیده و هر مکتبی برای طرفداران خود، دستورالعمل‌هایی صادر نموده است. در این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی به آیه 78 سوره نساء یکی از سور مدنی قرآن می‌پردازیم. این سوره در مدینه نازل شده است. با دقت درآیات این سوره و موضوعات مطرح در آن میتوان گفت که این سوره در سال چهارم و پنجم هجرت نازل شده است.در این مقاله ابتدا به مفهوم شناسی مرگ از منظر آیه 78 سوره نساء پرداخته شده و سپس سایر دیدگاه ها درباره مرگ مطرح گشته است. و آنگاه به بیان احادیث مرتبط با ایه 78 سوره نساء پرداخته گردیده و در نهایت نتایج قابل استناد مطرح شده است. تفاصيل المقالة