تبيين انسان‌شناختي مرگ در دو نظام وحدت تشكيكي و وحدت شخصي وجود ملاصدرا
الموضوعات :عبداله صلواتی 1 , فاطمه کوکرم 2
1 - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
2 - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی
الکلمات المفتاحية: ملاصدرا مرگ حدوث جسمانی و بقای روحانی وحدت تشکیکی وحدت شخصی,
ملخص المقالة :
اين پژوهش، بر اساس دو نظام وحدت تشكيكي و وحدت شخصي ملاصدرا به بحث از مرگ پرداخته و نگارندگان درصددند با استفاده از مباني انسان‌شناختي به تبيين مرگ بپردازند؛ مهمترين اين مباني عبارتند از: چند ساحتي‌بودن انسان، اشتداد وجودي، حدوث جسماني نفس و بقاي روحاني آن، مسئله» نفس و رابطه» آن با بدن، مقامات انساني و مظهر اسماء الهي بودن. ملاصدرا مرگ را به سه نوع طبيعي، اخترامي و ارادي تقسيم كرده است. بعقيده» او نفس در مرگ نقش اصلي و فعال دارد. پرسش اساسي پژوهش حاضر اينست كه مباني انسان‌شناختي مرگ از ديدگاه ملاصدرا چيست؟ مرگ از نظر او، امري وجودي و بمعناي اِعراض ارادي يا اجباري يا تكويني نفس از عالم محسوسات است. مرگ در دو نظام فلسفي صدرالمتألهين، داراي دو چهره» متفاوت است؛ در نظام وحدت تشكيكي، قطع رابطه با بدن در پرتو اشتداد وجودي و در نظام وحدت شخصي، قطع رابطه از اسمي و پيوستن به اسمي ديگر در پرتو تجليات متنوع است. كليدواژگان: مرگ، حدوث جسماني و بقاي روحاني، وحدت تشكيكي، وحدت شخصي، ملاصدرا.
اسدي، محمدرضا (1386) «مرگ از منظر ملاصدرا»، قبسات، شمارة 46.
حسيني لواساني، سيدرضا؛ و ديگران (1397) «بررسي تقسيم‌بندي ملاصدرا از مرگ به اخترامي و طبيعي و ريشه‌هاي قرآني آن»، حكمت صدرايي، شماره 13.
قوانلو، فاطمه؛ و ديگران (1396)، «مرگ از نظر ملاصدرا در نگرة تفسير فلسفي تعابير موت و نفس»، پژوهش ديني، شمارة 35.
عبوديت، عبدالرسول(1381) درآمدي به نظام حكمت صدرايي، تهران: سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها (سمت)، قم: مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).
مجلسي، محمدباقر (1403ق) بحارالانوار، ج 69، بيروت: الوفاء.
ملاصدرا (1380) الحكمة المتعالية في الاسفار الاربعة، ج2، تصحيح و تحقيق مقصود محمدي، تهران: بنياد حكمت اسلامي صدرا.
ملاصدرا (1381) المبدأ و المعاد، تصحيح و تحقيق محمد ذبيحي و جعفر شاه‌نظري، تهران: بنياد حكمت اسلامي صدرا.
ملاصدرا (1382 الف) الشواهدالربوبية في المناهج السلوكية، تصحيح و تحقيق سيد مصطفي محقق داماد، تهران: بنياد حكمت اسلامي صدرا.
ملاصدرا (1382ب) الحكمة المتعالية في الاسفار الاربعة، ج 6، تصحيح و تحقيق مقصود محمدي، تهران: بنياد حكمت اسلامي صدرا.
ملاصدرا (1382ج) الحكمة المتعالية في الاسفار الاربعة، ج9، تصحيح و تحقيق رضا اكبريان، تهران: بنياد حكمت اسلامي صدرا.
ملاصدرا (1386 الف) ايقاظ النائمين، تصحيح و تحقيق محمد خوانساري، تهران: بنياد حكمت اسلامي صدرا.
ملاصدرا (1386 ب) مفاتيح الغيب، تصحيح و تحقيق نجفقلي حبيبي، تهران: بنياد حكمت اسلامي صدرا.
