هستي‌شناسي اعتباريات؛ اعتبار بمثابه نحوة هستي انسان در جهان مادي
الموضوعات :
سید امین میرحسینی
1
(دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره))
سید مسعود سیف
2
(دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره))
عبدالرزاق حسامی فر
3
(دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره))
علی فتح طاهری
4
(دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره))
الکلمات المفتاحية: اعتباريات هستي‌شناسي معرفت‌شناسي علامه طباطبايي ,
ملخص المقالة :
برغم وجود ديدگاههاي متفاوت و در مواردي متضاد دربارة نظرية اعتباريات علامه طباطبايي، تقريباً همة پژوهشهايي كه در اين زمينه صورت گرفته است، در داشتن اين پيشفرض مشترك همداستانند كه نظرية اعتباريات نظريهيي از اساس معرفت‌شناختي است؛ نظريهيي كه ميكوشد به توجيه دسته‌‌يي از ادراكات انسان بپردازد كه مطابقي در خارج ندارند. اين پيشفرض برغم اينكه پيشفرض نادرستي نيست، مبين همة واقعيتهاي قابل طرح در باب نظرية اعتباريات هم نيست. مدعاي ما در پژوهش حاضر اينست كه نظرية اعتباريات بيش از آنكه نظريهيي معرفت‌شناختي باشد، نظريهيي از اساس هستي‌شناختي است. با توجه به نحوة طرح نظرية اعتباريات در رساله‌هاي الولايه‌‌و الانسان، بنظر ميرسد اعتبار بمثابه يكي از مشخصه‌هاي هستي انسانِ مجردي است كه در جهان مادي بسر ميبرد؛ مشخصه‌‌يي كه دسته‌‌يي از افعال انساني را كه بنحوي به امور مادي مرتبط هستند، ممكن ميسازد.
ابن‌سينا (1362) التعليقات، قم: مركز النشر التابع لمكتب الاعلام الاسلامي.
ابن‌سينا (1373) برهان شفاء، ترجمه و پژوهش مهدي قوام صفري، تهران: فكر روز.
ابن‌سينا (1383) الاشارات و التنبيهات، قم: نشر البلاغه.
سروش، عبدالكريم (1366) تفرج صنع، تهران: سروش.
سلگي، فاطمه (1394) «تحليل هستي‌شناختي نظرية ادراكات اعتباري علامه طباطبايي»، دوفصلنامه حكمت صدرايي، سال چهارم، شمارة اول، ص 68 ـ 55.
داوري اردكاني، رضا (1366) دفاع از فلسفه، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
طباطبايي، علامه سيدمحمدحسين (1362) رسائل سبعه: رسالة اعتباريات، تهران: حكمت.
طباطبايي، علامه سيدمحمدحسين (1386) بداية الحكمة، قم: مؤسسة النشر الاسلامي.
طباطبايي، علامه سيدمحمدحسين (1387) رسالة الولايه، ترجمة صادق حسن‌زاده (طريق عرفان)، قم: آيت اشراق.
طباطبايي، علامه سيدمحمدحسين (1388) اصول فلسفه و روش رئاليسم، ج2، قم: صدرا.
طباطبايي، علامه سيدمحمدحسين (1393) الانسان (انسان از آغاز تا انجام)، ترجمة صادق لاريجاني، قم: بوستان كتاب.
طباطبايي، علامه سيدمحمدحسين (1403) نهاية الحكمة، قم: مؤسسة النشر الاسلامي. عبوديت، عبدالرسول (1390) درآمدي بر نظام حكمت صدرايي، تهران: سمت.
مصلح، علي‌اصغر (1392) ادراكات اعتباري و فلسفة فرهنگ، تهران: روزگار نو.
مطهري، مرتضي (1388) پاورقيهاي اصول فلسفه و روش رئاليسم، قم: صدرا.
مظفر، محمدرضا (1391) منطق، ترجمة علي شيرواني، قم: دارالعلم.
ملاصدرا (1383) الحكمة المتعالية في الاسفار الاربعة، ج1: تصحيح و تحقيق غلامرضا اعواني، تهران: بنياد حكمت اسلامي صدرا.
