نقدي بر گزارشي انتقادي از رسالة «حشر الاشياء» ملاصدرا
الموضوعات :
مقصود محمدي
1
(دانشگاه آزاد اسلامی)
الکلمات المفتاحية: حشر معاد جسماني امكان اشرف حشر عقول حشر نفوس,
ملخص المقالة :
معاد [جسماني] يكي از اصول و ضروريات دين اسلام است و همة مسلمانان طبق نص صريح آياتي كه در كتاب آسماني آمده به روز رستاخيز ايمان دارند. از اين ميان حكماي اسلامي كوشش كرده‌اند اين اصل اعتقادي را با دلايل فلسفي نيز اثبات كنند. گرچه برخي از آنان مانند ابن‌سينا از اثبات جسمانيت معاد اظهار ناتواني كرده‌اند ولي ملاصدرا با استفاده از مباني و اصول فلسفي حكمت متعاليه ـ مانند اصالت وجود، حركت جوهري و تجرد خيال و ... ـ آنرا مدلّل نموده است. ملاصدرا نظرية خود دربارة معاد جسماني را علاوه بر اينكه در آثار مبسوط خود بيان كرده، يك رسالة تك نگاره‌يي نيز تحت عنوان «حشر الاشياء» در اينباره تأليف نموده است. مصحح محترم اين رساله برخي از اظهارات ملاصدرا را مورد مناقشه قرار داده كه بنظر بنده بدور از تحقيق است و اين مناقشات، در مقالة حاضر مورد نقد قرار گرفته است.
قرآن كريم.#
ديوان حافظ.#
ابن‌سينا، الشفاء ـ الهيات، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشي نجفي، 1404ق.#
شهرزوري، محمدبن محمود، الشجرة الالهيه في علوم الحقائق الربانيه، ج2، تحقيق و تصحيح دكتر نجفقلي حبيبي، تهران، انتشارات مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران، 1385.#
ملاصدرا، الحكمة المتعاليه في الاسفار الاربعة، ج2، تصحيح و تحقيق دكتر مقصود محمدي، تهران، انتشارات بنياد حكمت اسلامي صدرا، 1380#
ملاصدرا، الحكمة المتعاليه في الاسفار الاربعة، ج9، تصحيح و تحقيق دكتر رضا اكبريان، تهران، انتشارات بنياد حكمت اسلامي صدرا، 1382. #
ملاصدرا، حشر الاشياء، تصحيح و تحقيق دكتر سعيد نظري توكلي در مجموعه رسايل فلسفي، ج2، تهران، انتشارات بنياد حكمت اسلامي صدرا، 1389. #
