از حق بودن خدا تا اصالت وجود
الموضوعات :
محمود زراعت‌پيشه
1
(دانشگاه بيرجند)
الکلمات المفتاحية: حق وجود اصالت وجود ابن‌سينا ملاصدرا,
ملخص المقالة :
«اصالت وجود» بعنوان بحثي مقدماتي و بنيادين در حکمت متعاليه تلقي ميشود؛ بحثي که جانبداري از وجود در آن نسبت به ماهيت، زمينه‌ساز تفلسفي وجودي شده است. در اين نوشتار برآنيم تا ريشه اين بحث را در فصلي نزد ابن‌سينا نشان دهيم که در آن، صفت «حق» براي خدا به اثبات ميرسد. مداقه در اين فصل و مقايسه آن با بحث اصالت وجود در حکمت متعاليه، تأثير و تأثر عميق اين دو فصل را نشان ميدهد. بي‌شک، گرايشات قرآني فلاسفه اسلامي در پيدايش بحث از حق بودن خدا در ابن‌سينا دخالت داشته و همين گرايشات نيز منجر به بسط اين فصل شده است تا جايي که به شکل بحثي مستقل تحت عنوان اصالت وجود در حکمت متعاليه جلوه‌گر شده است.
قرآن كريم. #
ابن‌سينا، التعليقات، بيروت، مکتبة الاعلام الاسلامي، تحقيق عبدالرحمن بدوي، 1404ق. #
ابن‌سينا، المبدأ و المعاد، به اهتمام عبدالله نوراني، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامي، چ1، 1363. #
ابن‌سينا، النجاة، مقدمه و تصحيح محمدتقي دانش‌پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چ2، 1379. #
ابن‌سينا، الهيات شفا، مقدمه ابراهيم مدکور، تصحيح سعيد زايد، قم، کتابخانه آيت‌الله مرعشي، 1404ق. #
رازي، فخرالدين، المطالب العالية، بيروت، دار الكتاب العربي، تحقيق حجازي سقا، چ1، دوره نه جلدي، 1407ق. #
عامري، ابوالحسن، الفصول في المعالم الالهية، در: رسائل ابوالحسن عامري، مقدمه و تصحيح سحبان خليفات، تهران: مرکز نشر دانشگاهي، چ1، 1375ش، 302 ـ 319. #
فارابي، فصوص الحکم، تحقيق شيخ محمدحسن آل ياسين، قم، انتشارات بيدار، چ2، 1405ق. #
ملاصدرا، الاسفار الاربعة، تصحيح، تحقيق و مقدمه غلامرضا اعواني؛ باشراف استاد سيدمحمد خامنه‌اي، تهران، انتشارات بنياد حکمت اسلامي صدرا، دوره نه جلدي، چ1، 1383. #
ملاصدرا، الشواهد الربوبية، تصحيح، تحقيق و مقدمه سيد مصطفي محقق داماد؛ باشراف استاد سيدمحمد خامنه‌اي، تهران، انتشارات بنياد حکمت اسلامي صدرا، چ1، پاييز 1382. #
ملاصدرا، المسائل القدسية، در: مجموعه رسائل فلسفي، تصحيح، تحقيق و مقدمه منوچهر صدوقي سها، تهران، انتشارات بنياد حکمت اسلامي صدرا، 1391، ج 4. #
ملاصدرا، المظاهر الالهية، مقدمه و تصحيح، تحقيق و مقدمه استاد سيدمحمد خامنه‌اي، تهران، انتشارات بنياد حكمت اسلامي صدرا، چ1، 1387. #
ملاصدرا، مفاتيح الغيب، تصحيح، تحقيق و مقدمه نجفقلي حبيبي؛ باشراف استاد سيدمحمد خامنه‌اي، تهران، انتشارات بنياد حکمت اسلامي صدرا، دوره دو جلدي، چ1، 1386. #
Proclus, The Elements of Theology, trans. E. R. Dodds, Oxford University Press, 2nd edition, 1963. #
