مقایسة نظامنامة اخلاق حرفه ای روانشناسان در کشورهای ایران، آمریکا، کانادا، بریتانیا و استرالیا
الموضوعات :بهناز دوران 1 , علی فتحی آشتیانی 2
1 - دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله (عج) تهران
2 - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله
الکلمات المفتاحية: اخلاق حرفه ای نظام نامه اخلاقی اصول اخلاقی معیارهای اخلاقی بازنگری,
ملخص المقالة :
این مطالعه به مقایسة نظامنامه اخلاق حرفه ای روانشناسان در کشورهای ایران، آمریکا، کانادا، بریتانیا و استرالیا پرداخته است. جامعه پژوهش حاضر را کلیه کشورهایی که دارای نظامنامه اخلاق حرفه ای هستند تشکیل داده است. از بین آنها، کشورهای آمریکا، کانادا، بریتانیا، استرالیا و ایران به صورت هدفمند و براساس پیشرو بودن در تهیه نظامنامه اخلاق حرفه ای انتخاب شدند و اصول و معیارهای اخلاقی آنها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد کلیه نظامنامه های مورد بررسی، به غیر از ایران و آمریکا، بعد از مقدمه، به تعریف مفاهیم و اصطلاحات اصلی پرداخته اند. بعلاوه کلیه نظامنامه ها دارای دو بخش اصلی اصول عمومی و معیارها هستند. اصول عمومی مطرح شده در نظامنامه ها تقریباً مشابه و مشترک بوده و شامل: احترام به شأن افراد، مسئولیت پذیری، یکپارچگی، عدم تبعیض یا عدالت، نیکوکاری و عدم آسیبرسانی است. استانداردهای اخلاقی نظامنامه ایران و آمریکا مستقل از اصول عمومی و به طور جداگانه در نظامنامه آمده اند. این در حالی است که در نظامنامه استرالیا، کانادا و انگلیس، معیارها در زیر اصول اخلاقی مرتبط با خود ارائه شده اند. معیارهای اخلاقی نظامنامه ایران تقریبا منطبق با نظامنامه آمریکا است و تفاوت مشاهده شده تنها در ترتیب ارائه معیارها، دو معیار «مسئولیت» و «نگهداری اطلاعات ثبت شده و حق الزحمه» و میزان توضیحات و پرداختن به جزئیات است. با توجه به یافته های پژوهش حاضر به نظر میرسد، افزودن تعاریف و توضیحات لازم برای اصطلاحات تخصصی و اصول عمومی و افزودن جزئیات بیشتر به استانداردها و توجه به فرهنگ بومی و دینی میتواند به هرچه قابل فهم تر و اجرایی تر شدن نظامنامه ایران کمک کند.
حسینیان، سیمین (1384) بررسی و مقایسه نظامنامههای اخلاقی مشاوره در کشورهای مختلف. تازهها و پژوهش های مشاوره، 4 (13)، 34-9.
نظامنامه اخلاق حرفهای (1386) فصلنامه تازههای رواندرمانی، 13 (49 و 50)، 148-136.
American Psychological Association Ethical Principles of Psychologists and Code of Conduct (2010), Available in: http://www.apa.org/ethics/code/index.aspx
Australian Psychological Society Code of Ethics (2007), Available in: http://www.psy-chology.org.au/Assets/Files/APS-Code-of-Ethics.pdf
Banyard, P; & Flanagan, C. (2011) Ethical issues in psychology. Routleddge, New York.
British Psychological Society Code of Ethics and Conduct (2009) , Available in: https://www.bps.org.uk/news-and-policy/bps-code-ethics-and-conduct
Canadian Code of Ethics for Psychologists (2015), Available in: http://www.cpa.ca/docs/File/Ethics/CPA_Code_Feb2015DraftDIST.pdf
Fisher, C. B (2003) A code of ethics for psychology, how did we get here? Chapter 1, Decoding the Ethics Code: A Practical Guide for Psychologists, SAGE.
George Ford, G. (2001) Ethical reasoning in the mental health professions. CRC Press LLC, United States of America.
Hobbs, N. (1948) The development of a code of ethical standards for psychology. American Psychologist. 3 (3): 80–84.
Leach, M. M & Harbin, J. J. (1997) Psychological Ethics Codes: A Comparison of Twenty-four Countries, International Journal of Psychology, 32:3, 181-192.
Young, G. (2016). A broad ethics model for mental health practice. Ethics, Medicine and Public Health, 2, 220–237.
