تحلیل جامعه‌شناختی جامعه مدنی مرتبط با کودکان در ایران
الموضوعات :تقی آزاد ارمکی 1 , مریم شعبان 2
1 - استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - دبیر گروه جامعه‌شناسی کودکی، توسعه و سلامت کرسی یونسکو در سلامت اجتماعی و توسعه در دانشگاه تهران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: کودک, جامعه مدنی, اقتصادی‌شدن, سطله رویکرد آسیب‌شناسی, جامعه‌شناسی,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر به دنبال مطالعه و تحلیل جامعه مدنی مرتبط با کودکان در ایران است. در این راستا با رویکرد کیفی و روش‌های مونوگرافی و تحلیل محتوا به تحلیل دو نمونه از انجمن‌های فعال حوزه کودکان در ایران پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که «رویکرد آسیب شناسانه» بر جامعه مدنی مرتبط با کودک در ایران، سایه افکنده است که بیانگر تسلط «رویکرد آمریکایی ـ انگلیسی» بر جامعه مدنی مرتبط با کودکان در ایران است و نیز برخلاف عنوان مجوزها، انجمن‌ها به شکل مستقیم و غیر مستقیم، وابسته به سازمان‌های دولتی بوده و به سه هدف «کسب حمایت مالی»، «کسب مشروعیت» و «شهرت» به دنبال جلب نظر مثبت سازمان‌های دولتی می‌باشند. انجمن‌های مذکور، در عمل به دنبال «سودآوری اقتصادی» هستند. بنابراین سلطه «خردابزاری» و «منطق بازار» بر عقلانیت ذاتی، دامن‌گیر جامعه مدنی در ایران به خصوص در زمینه‌های مرتبط با کودکان شده است و کودکان به عنوان مخاطبان ناآگاه و فاقد «عقل انتقادی» این مراکز، گویی به صورت هدفمند منظور شده‌اند و نیز حوزه مدنی در ایران، رسالت اصلی خود را در احقاق حقوق و بهبود وضعیت کودکان آسیب‌دیده و در معرض آسیب، فراموش نموده و یا نسبت به منافع اقتصادی انجمن در اولویت‌های بعدی قرار گرفته‌اند. جامعه مدنی مرتبط با کودکان در ایران، دچار ناهنجاری شده و «بیمار» است به شکلی که نیازمند احیا و بازبینی تخصصی فوری می‌باشد.
1. Sa’ban M. Analysis of Sociology of Childhood in Iran: Emergence and Transformation. Tehran: Faculty of Social Sciences, University of Tehran; 1399.
2. Bashiriyeh H. Political Sociology. 11th ed. Tehran: Ney Publishing; 1374. p.329-332.
3. Global Civil Society. Edited by Baker G, Chandler D. New York, London: Routledge; 2005. p.103-104.
4. Hosseinizadeh MA. Political Islam in Iran. 1st ed. Qom: Mofid University Press; 1386. p.402.
5. National Authority of the Convention on the Rights of the Child in Iran. 1398.
